بر اساس این دو سندی که مجلس افغانستان تصویب کرده است ماموریت رزمی نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان در آخر سال جاری میلادی به پایان میرسد اما ماموریت آنها در راستای حمایت و آموزش نیروهای امنیتی افغانستان ادامه خواهد یافت
یک روز پس از انتشار خبری مبنی بر صدور فرمان محرمانه باراک اوباما برای تمدید عملیات نظامی امریکاییها در افغانستان مجلس نمایندگان این کشور دو توافقنامه همکاری امنیتی بین افغانستان، امریکا و پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) را تایید کرد. این دو سند برای تعیین چارچوب همکاریهای امنیتی بین افغانستان، امریکا و ناتو در ۳۰سپتامبر در کابل امضا شده و روز ۱۹اکتبر برای تصویب به پارلمان آن کشور فرستاده شد. به گزارش رویترز، درجلسه علنی صبح یکشنبه مجلس (ولسی جرگه) افغانستان از ۱۵۷عضو حاضر در مجلس، پنج نماینده رای مخالف و سه نماینده دیگر رای ممتنع و بقیه رای مثبت به «قرارداد همکاریهای امنیتی و دفاعی میان افغانستان و امریکا دادند. به همین ترتیب ۱۵۲نماینده به «موافقتنامه وضعیت نیروها بین افغانستان و پیمان آتلانتیک شمالی ــ ناتو» رای مثبت و تنها ۵ عضو مجلس رای منفی دادند. «عبدالرئوف ابراهیمی» رییس مجلس (ولسی جرگه) این دو سند را بسیار مهم خواند و در آغاز جلسه پر تنش روز گذشته گفت که حکومت وحدت ملی از مجلس خواسته که آنها را بهصورت «اضطراری» بررسی کند. این درحالی است که شماری از نمایندگان در آغاز جلسه، مخالفت خود را نسبت به تصویب
این دو سند ابرازکردند که با واکنش موافقان تایید این توافقنامهها مواجه شدند.
در آغاز جلسه همچنین عدهیی از نمایندگان خواستار برگزاری «غیرعلنی» این جلسه برای بررسی این توافقنامهها شدند اما در نهایت این درخواست به نتیجه نرسید.
بر اساس پیوست الف قرارداد همکاریهای امنیتی و دفاعی بین افغانستان و امریکا، نیروهای امریکایی اجازه مییابند که در مناطق مختلف افغانستان ــ کابل، بگرام، مزارشریف، هرات، قندهار، شوراب (هلمند)، گردیز، جلالآباد و شیندند ــ تاسیسات نظامی داشته باشند. این نیروها همچنین اجازه خواهند داشت که از هفت فرودگاه استراتژیک بگرام، کابل، قندهار، شیندند، هرات، مزارشریف و شوراب هلمند و نیز پنج بندرگاه (مبدا رسمی ورود و خروج) زمینی تورخم، اسپین بولدک، تورغندی، حیرتان و شیرخان بهعنوان محلات رسمی ورودی و خروجی استفاده کنند.
این توافقنامه تا سال ۲۰۲۴میلادی (۱۴۰۳شمسی) اعتبار دارد و پس از آن هم درصورت توافق دو کشور قابل تمدید است.
بر اساس این دو سند، ماموریت رزمی نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان در آخر سال جاری میلادی به پایان میرسد اما ماموریت آنها در راستای حمایت و آموزش نیروهای امنیتی افغانستان ادامه خواهد یافت.
مطابق بند دوم ماده دوم قرارداد همکاری امنیتی با امریکا، حمایت نیروهای امریکایی از نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان شامل این موارد میشود: «مشورت، آموزش، تجهیز، حمایت و تقویت پایدار».
این توافقنامه همچنین تصریح کرده که نیروهای امریکایی همکاران افغان خود را در زمینههای خنثیسازی بمبهای گوناگون، ارتقای سیستم تدارکاتی و حمل و نقل، اطلاعاتی و تقویت نیروهای هوایی کمک خواهند کرد.
امضای این دو توافقنامه از دو سال پیش بین مقامهای افغانستان و امریکا در دست بررسی بود اما حامد کرزای، رییسجمهوری پیشین افغانستان تا آخر دوره کاری خود از امضای آن خودداری کرد.
حامد کرزای گفته بود تا زمانی که امریکا به افغانستان صلح و آرامش را نیاورد این قرارداد را امضا نخواهد کرد. اشرف غنی در نخستین روز کاری به «حنیف اتمر» مشاور امنیت ملی خود دستور داد که این دو سند را با سفیر امریکا و نماینده ناتو در کابل امضا کند.
موافقان و مخالفان
مولوی عبدالرحمان رحمانی نماینده بلخ، سارنوال عبدالرووف نماینده بدخشان، عبدالستار خواصی نماینده پروان و خلیل احمد شهیدزاده نماینده هرات که مخالف این توافقنامهها بودند به نشانه اعتراض پیش از رایگیری مجلس عمومی را ترک کردند.
صادقیزاده نیلی و محمد اکبری دو نماینده ولایت دایکندی نیز درجلسه علنی، کارت سرخ بلند کردند و با تصویب توافقنامههای امنیتی مخالفت نشان دادند. عبدالستار خواصی، نماینده ولایت پروان که به رسم اعتراض جلسه عمومی را ترک کرد به خبرنگاران گفت که نمایندگان بهخصوص هیات اداری در نتیجه یک معامله به توافقنامههای امنیتی با امریکا و ناتو رای تایید دادند. خواصی گفت: «این یک توطئه بزرگ بود که بر افغانستان و مسلمانان افغانستان چیده شد. در این جا گفته شده که این قانون تا 2024 و فراتر از آن یعنی به این معنا که دیگر افغانها نه استقلال، نه آزادی و نه تمامیت ارضی دارند».
اما 152نماینده دیگر که به توافقنامههای امنیتی بین افغانستان، امریکا و ناتو رای مثبت دادند، استدلال کردند که افغانستان هنوز از نظر نظامی و اقتصادی به حمایت نیاز دارد. آنها معتقدند درصورتی که حمایتهای مالی و نظامی جهان از افغانستان ادامه نیابد، این کشور یک بار دیگر به میدان جنگ نیابتی بین کشورهای منطقه تبدیل خواهد شد. شکریه بارکزی، نمایندهیی که اخیرا در یک حمله انتحاری زخمی شد درحالی که هنوز زخم دستها و سر و صورتش بهبود نیافته به پارلمان آمد و به خبرنگاران گفت که تصویب توافقنامههای امنیتی با امریکا و ناتو به سود افغانستان است و منجر به ادامه بازسازی، حکومتداری و رشد اقتصادی در این کشور خواهد شد. بارکزی گفت: «این یک انتخاب ساده نبود. آرزو داشتم بهعنوان یک زن افغان حق انتخاب دیگری داشتم که بتوانم بدون این قرارداد و بدون این پیمان، راه صلح، ثبات، ترقی و سرافرازی افغانستان را هموار کنم».