عرضه مجدد سیمان در بورس کالای ایران که در ماه‌های اخیر به یکی از سوژه‌های داغ بازار سرمایه تبدیل شده بود و هر ازگاهی خبری درخصوص منتفی یا قطعی شدن این کار منتشر می‌شد، دیروز با مصاحبه قائم‌مقام وزیر صنعت به کلی تعیین تکلیف شد، به‌طوری که مجتبی خسروتاج اعلام کرد وزارت صنعت، معدن و تجارت مخالفتی با آغاز صادرات سیمان از بورس کالا ندارد. جالب اینجاست که «تعادل» حدود دو ماه پیش در گفت‌وگو با یک منبع موثق از موافقت وزیر صنعت با عرضه صادراتی سیمان خبر داده بود و دیروز قائم‌مقام وزیر صنعت این موضوع را تایید کرد.
ارایه سیاست‌های اقتصادی دولت در قالب بسته خروج از رکود غیرتورمی و اعطای وظیفه تنظیم و آزادسازی قیمت محصولات مختلف به بورس کالا، باعث شد تا بار دیگر زمزمه عرضه سیمان در بورس کالای ایران مطرح شود.
در این بین رکود حاکم در بازار سیمان نیز مزید برعلت شد تا مسوولان و مدیران شرکت‌های سیمانی جلساتی را برای بررسی عرضه دوباره سیمان در تالار داخلی و صادراتی بورس کالای ایران برگزار کنند.
دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان در تازه‌ترین اظهارنظر خود اعلام کرده است که انجمن موافق عرضه مجدد سیمان در بورس کالای ایران است؛ اما نظر نهایی را باید وزارت صنعت، معدن و تجارت بدهد. به گفته عبدالرضا شیخان، امروز بهترین زمان برای دولت است تا از طریق بورس کالا به آزادسازی قیمت سیمان اقدام کند؛ چرا که حجم عرضه بیشتر از تقاضاست و به‌دلیل آرامش و رکود بازار، هیچ مشکلی در زمینه قیمت و تامین نیاز مصرف‌کنندگان ایجاد نمی‌شود. شیخان با اشاره به اینکه یکی از دغدغه‌های اصلی فعالان صنعت سیمان برقراری نظم و قانونمند شدن صادرات این محصول است، گفت: بورس کالای ایران می‌تواند به روند صادرات هدفمند سیمان نظم دهد که از این‌رو انجمن سیمان صادرات کل سیمان کشور از طریق بورس کالا را به وزارت صنعت پیشنهاد خواهد داد؛ به‌طوری که صادرات مستقل از سوی شرکت‌های سیمانی ممنوع شود تا شاهد فروش یکپارچه سیمان کشور در بازارهای جهانی باشیم.
جلوگیری از رقابت مخرب در بازار سیمان
با این تفاسیر در شرایطی که انجمن صنفی تولیدکنندگان سیمان موافقت خود را درخصوص عرضه مجدد سیمان از طریق بورس کالا اعلام کرده و از ارسال نامه‌یی به وزارت صنعت، معدن و تجارت برای اتخاذ نظر نهایی این وزارتخانه خبر می‌دهد، مجتبی خسروتاج، قائم‌مقام وزیر صنعت درباره آغاز عرضه سیمان در بورس کالای ایران گفت: اگر انجمن تولیدکنندگان سیمان به این جمع‌بندی رسیده است که عرضه صادراتی سیمان از طریق بورس کالا به نفع این صنعت است، وزارت صنعت نیز مانعی برای آغاز صادرات سیمان از بورس کالا نمی‌بیند.
خسروتاج با اشاره به اینکه عرضه داخلی سیمان هنوز در بورس کالا مشخص نیست، تاکید کرد: اگر تولیدکنندگان سیمان بتوانند در قالب عرضه در بورس، بازار صادرات سیمان را سروسامان و توسعه بدهند و از رقابت مخرب جلوگیری کنند، وزارت صنعت موافق صادرات سیمان از بورس کالاست.
چرا سیمانی‌ها مشتاق ورود به بورسند؟
به گزارش «تعادل»، کارشناسان و فعالان بازار سیمان دلیل اصلی توقف معاملات سیمان در بورس کالا را قیمت‌گذاری دولتی و تعیین سقف قیمتی در این بورس عنوان می‌کنند.
به گفته فعالان بازار، سازوکار بورس کالا کشف قیمت از طریق عرضه و تقاضاست، در عین حال هرگونه محدودیت قیمتی یا تناژی جهت عرضه محصولات در این بازار سبب کاهش تمایل و انگیزه عرضه‌کننده می‌شود. از این‌رو تصویب نرخ برای عرضه سیمان در بورس کالا اصلی‌ترین عامل قهر سیمانی‌ها در سال 90 با تالار نقره‌یی بود.
در آمار معاملات سیمان در بورس کالا نیز نکته‌یی عجیب مشاهده می‌شود به‌طوری که در طول ماه‌هایی که سیمان روی تابلوی بورس رفت حتی در یک نوبت معاملاتی نیز قیمت این محصول با افزایش یا کاهش نرخ روبه‌رو نشد.
به عبارت دیگر در مواقعی که تقاضا برای خرید سیمان در بورس بیشتر از عرضه آن بود، عرضه‌کننده اجازه افزایش قیمت را نداشت و همین امر نیز کافی بود تا تولیدکنندگان سیمان انگیزه خود را برای ادامه عرضه از دست دهند. با این وجود سوال اینجاست که چرا امروز مدیران شرکت‌های سیمانی به‌دنبال حضور مجدد در بورس کالا هستند؟ پاسخ به این پرسش کاملا روشن است و آن، تغییر 180 درجه‌یی دیدگاه دولت فعلی به معاملات بورس کالاست. اتفاق‌ها و تصمیم‌های اتخاذ شده در معاملات بورس کالا طی مدتی که دولت تدبیر و امید روی کار آمده به وضوح نشان می‌دهد که دیگر خبری از اعمال مقررات دستوری ازجمله تعیین سقف قیمت در تالار نقره‌یی نیست. نمونه بارز رویکرد جدید دولت را می‌توان در مصوبه 15تیر وزارت صنعت مشاهده کرد، جایی که با آزادسازی قیمت محصولات پتروشیمی، کلیه مجتمع‌های تولیدی ملزم به عرضه محصولاتشان در بورس کالا شدند که اکنون ثمرات آن تصمیم را می‌توان در خروج دلالان و تعادل بازار دید. به این ترتیب تولیدکنندگان سیمان نیز برای عقب نماندن از قافله واقعی شدن کالاها در بورس کالا و همچنین نبود قوانین دست‌وپاگیر، بیش از گذشته مشتاق حضور در بورس کالا هستند.
