نمایشگاه تخصصی عنوانی است که در چند سال گذشته بارها به‌عنوان سیاستی برای کنترل قیمت و کاهش فشار هزینه‌یی بر اقشار کم‌درآمد موردتوجه مسوولان دولتی و تشکل‌های بخش خصوصی قرار گرفته است. در ادبیات اقتصادی اصطلاح اثر ژانویه‌یی به شرایطی گفته می‌شود که به‌دلیل افزایش تقاضا و مقارن شدن با زمانی خاص طرف تقاضا به جنبش در می‌آید و به‌خاطر برنامه‌ریزی مناسبی که توسط نهادهای بخش خصوصی انجام می‌شود عرضه با برگزاری حراجی مناسبتی به آنها پاسخ می‌دهد. در این شرایط هر دو طرف عرضه و تقاضا با سود روبه‌رو می‌شوند اما در ایران به‌جای این کار به سمت نمایشگاه‌های تخصصی حرکت کرده‌ایم که معمولا در بخش‌های تامین کالا، محل برگزاری نمایشگاه، قیمت کالاها و کیفیت آنها مشکلات عدیده‌یی وجود دارد. علی فاضلی، رییس اتاق اصناف ایران، در گفت‌وگو با «تعادل» به برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی و بین‌المللی اشاره می‌کند و می‌گوید: نمایشگاه‌ها ارایه دستاوردها، ابداع و اختراعات است ولی متاسفانه بحث نمایشگاه به‌صورت غیراصولی در ایران جا افتاده است. وی ادامه می‌دهد: برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی و بین‌المللی نشان‌دهنده کیفیت تولید داخل است اما هنوز در این
زمینه با استانداردهای بین‌المللی فاصله داریم. علی فاضلی معتقد است که کالاها از لحاظ کیفی بر اقتصاد اصناف اثرگذار است و هر بنگاه یا شرکتی که بدون هماهنگی اصناف اقدام به برگزاری نمایشگاه می‌کند مورد تایید صنوف نیست. رییس اتاق اصناف ایران به مجوز برخی نمایشگاه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: برخی شرکت‌ها و بنگاه‌ها به برگزاری نمایشگاه‌های بی‌کیفیت دست می‌زنند که از نظر اصناف این نوع اقدامات چند شنبه بازار است و نوع ارایه خدمات‌شان به اصناف مرتبط نمی‌شود. رییس اتاق اصناف به مجوز و اثر‌گذاری اصناف به خدمات پس از فروش نمایشگاه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: در بدنه اصناف کمیته نمایشگاه‌ها شکل گرفته و اصناف هر استان دارای چنین کمیته‌یی است که این متولی ازسوی اصناف ناظر رسیدگی است. رییس اتاق اصناف در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه زمزمه‌هایی برای ایجاد نمایشگاه اقتصاد مقاومتی ازسوی بسیج اصناف وجود دارد آیا درست است یا خیر، گفت: در این زمینه هنوز صحبتی با بنده نشده اما برگزاری و ایجاد چنین نمایشگاهی قابل استقبال است اما هیچ راهکار یا تعریفی در این زمینه ارایه نشده است. ابراهیم درستی عضو اتاق اصناف تهران در گفت‌وگو با «تعادل»
به جایگاه و حضور اصناف درخصوص برگزاری نمایشگاه اشاره کرد و گفت: در بخش برگزاری نمایشگاه‌ها، ایران استانداردهای لازم جهانی و تخصصی درون و برون مرزی را ندارد در حال حاضر شهرداری در ارتباط با برگزاری نمایشگاه‌های بهاره و پاییزه با اصناف موازی‌کاری دارد به‌گونه‌یی که پشت درهای بسته برای اجرای نمایشگاه خود به‌طور مستقل تصمیم می‌گیرد. وی ادامه می‌دهد: در گذشته ارگان‌های دولتی و بخش خصوصی پشت درهای بسته برای اصناف تصمیم‌گیری می‌کردند اما حالا زمان این دوران به پایان رسیده است. عضو اتاق اصناف تهران می‌گوید: شهرداری در ماه‌های گذشته زیر سازه‌های چادری که هیچ تطابقی با استانداردها ندارد، به تشکیل نمایشگاه بهاره پرداخت که این خود نوعی هنجارشکنی درقبال قانون است. وی به تشکیل نمایشگاه‌ها اشاره می‌کند و می‌افزاید: با نگاه مثبت دولت به اصناف و همکاری مطلوب وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌زودی شرایط بهتری را درخصوص برگزاری نمایشگاه تجربه خواهیم کرد و امیدواریم بتوانیم به سمت و سوی اجرای فروشگاه‌های فوق‌العاده در فصل‌های مختلف سال پیش رویم و نیاز مصرف‌کنندگان را چه از لحاظ کیفیت و چه از لحاظ قیمت برآورده کنیم. رییس اتحادیه
لوازم صوت و تصویر درخصوص کیفیت کالا و تاثیر‌گذاری آن بر اقتصاد صنفی تصریح می‌کند: بالطبع کالاهای داخلی و وارداتی اگر از لحاظ کیفیت بادوام باشند اثر مثبتی را بر اقتصاد صنفی خواهند گذاشت و اگر کالاها از مبادی غیرقانونی قاچاق وارد کشور شوند قطعا اثر سویی بر اقتصاد کشور می‌گذارند و امیدواریم با برنامه‌ریزی دقیق اصناف و متولیان امر شاهد کاهش قاچاق در کشور باشیم. ابراهیم درستی معتقد است مجریان نمایشگاه‌ها به تنهایی پول‌های کلان ازسوی نمایشگاه‌ها را به جیب می‌زنند و اصناف یا وزارت صنعت، معدن و تجارت بابت متراژ‌ها یا خدماتی مانند حراست، اورژانس یا نیروی انتظامی هزینه می‌گیرند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اتاق اصناف درمورد برگزاری نمایشگاه‌ها سنگ‌اندازی و باج می‌گیرد آیا صحت دارد یا خیر، گفت: برای برگزاری نمایشگاه اهداف و سابقه افراد نقش اساسی دارد! کمیته نمایشگاه اصناف بررسی می‌کند که آیا هدف از این نمایشگاه سودآوری است یا خیر یا افراد به‌دنبال منافع بیش از اندازه هستند یا خیر؟ وی در پایان ادامه داد: هزینه‌هایی که ازسوی برگزار‌کننده‌های نمایشگاه اخذ شده تنها براساس مساحت‌ها بوده است. البته اصناف تنها نهادی نیستند که به سمت برگزاری نمایشگاه حرکت کردند. بسیج نهاد دیگری است که اخیرا به‌دنبال برگزاری نمایشگاه‌ها رفته است. جواد خسروی، رییس سازمان بسیج اصناف تهران، در گفت‌وگو با «تعادل» به اجرای نمایشگاه اقتصاد مقاومتی ازسوی بسیج اتاق اصناف اشاره می‌کند و می‌گوید: به‌زودی قرار است این نمایشگاه در حوزه بسیج و در محل مصلای تهران برگزار شود. وی ادامه می‌دهد: در حال حاضر سرپرستی این موضوع به‌عهده سازمان بسیج سازندگی است و قرار است محصولات مقاومتی استان‌های مختلف در‌معرض نمایش قرار گیرد. با این وجود ابراهیم درستی در‌رابطه با برگزاری نمایشگاه اقتصاد مقاومتی ازسوی بسیج می‌افزاید: وجود
چنین نمایشگاهی اثر‌بخش نخواهد بود. با تمام این تفاسیر بحث‌های زیادی درباره حاشیه‌های برگزاری نمایشگاه‌ها وجود دارد. یکی از منابع آگاه که خواست نامش فاش نشود در گفت‌وگو با «تعادل» در‌رابطه با نحوه برگزاری نمایشگاه عرضه مستقیم می‌گوید: نمایشگاه‌های عرضه مستقیم توسط صنوف برگزار می‌شود اما اصناف واحدهای تولیدی را در نمایشگاه کنار زده‌اند و به‌جای آن از صنوف توزیعی استقبال می‌کنند و این افراد توسط واحدهای صنفی دلال به اصناف معرفی می‌شوند و اجناس بی‌کیفیت‌شان را در‌معرض نمایش می‌گذارند. وی در ادامه می‌افزاید: نمایشگاه تخصصی یا عرضه مستقیم هر ساله روند نزولی را سیر می‌کند و هیچ یک از مقام‌های مسوول به این موضوع رسیدگی ندارند.
این منبع آگاه در‌رابطه با نقش صنوف در نمایشگاه‌های تخصصی و عرضه مستقیم می‌گوید: صنوف نقش نظارت‌گری را نسبت به برنامه‌های نمایشگاهی دارند اما اگر اصناف سیاست واگذاری را به بخش خصوصی دهند شاهد رقابت و روند رو به رشدی در این زمینه خواهیم بود. از این دست انتقادات از نمایشگاه‌ها بسیار وجود دارد. جز نحوه برگزاری نمایشگاه‌ها برخی فعالان اقتصادی مدعی هستند که این نمایشگاه‌ها اصولا عاملی برای کاهش حاشیه سود آنها بوده است. درواقع بسیاری از واحدهای صنفی سود خود را در زمان‌هایی به‌دست می‌آورند که به‌دلیل مناسبتی خاص تقاضا افزایش پیدا کرده است اما این نمایشگاه‌ها باعث از بین رفتن سود آنها می‌شود. شاید اگر در نحوه برگزاری این نمایشگاه‌ها و به‌صورت کلی‌تر در ماهیت این نمایشگاه‌ها تجدیدنظری کلی صورت پذیرد.
