در حالی که براساس قانون 15درصد حقوق دولتی (درآمد دولت) در مناطقی که معدن وجود دارد باید به همان استان‌ها اختصاص یابد این موضع تاکنون تحقق پیدا نکرده است و به همین دلیل شاهد محرومیت در بیشتر مناطق معدن‌خیز کشور همچون کرمان، کردستان، خراسان جنوبی، یزد، سمنان، آذربایجان غربی و... هستیم. براساس اعلام مرکز پژوهش‌های مجلس و رییس کمیسیون صنعت و معدن مجلس تاکنون دولت تنها 3.5درصد حقوق دولتی را به استان‌های معدنی پرداخت کرده است.
اگر به مناطق مهم معدنی کشور همچون اطراف معدن مس سرچشمه، گل گهر، چادرملو، زرشوران، انگوران و... سفر کنید چیزی که بیش از همه خود را نشان می‌دهد و محرومیت و فقر اهالی منطقه است در شرایطی که به گفته خود «روی پول زندگی» می‌کنند. عارف مزرعی یکی از اهالی روستای الوچلی اولیا که در بین دو معدن انگوران (بزرگ‌ترین معدن روی و سرب خاورمیانه) و زرشوران (بزرگ‌ترین معدن طلای خاورمیانه) قرار گرفته است از پایین جاده با نشان دادن راه خاکی روستایشان تا بالای کوه می‌گوید: «چیزی که از معدن گیر ما آمده فقط بیل‌زدن و حمالی است، بیشتر روستاهای اطراف حتی راه دسترسی درست ندارند، یک درمانگاه درست و یک پزشک خوب اینجا نیست و برای درمان باید 35کیلومتر تا تکاب برویم.»
اما این شرایط را با سفر به اطراف شهر بابک و روستاهای مناطق حاشیه‌یی معدن مس سرچشمه هم می‌تواند دید؛ باوجود اینکه بیش از 40 سال از برداشت معدن مس سرچشمه به عنوان بزرگ‌ترین معدن مس کشور و خاورمیانه می‌گذرد اما نمی‌توان تاثیر برداشت از این معدن و درآمد سالانه میلیاردی آن را در منطقه دید. هنوز بسیاری از روستاهای اطراف در محرومیت به‌سر می‌برند و استان کرمان جزو استان‌های محروم کشور محسوب می‌شود. در شرایطی که مثلا در سال گذشته درآمد معدن مس سرچشمه حدود 200میلیارد تومان بوده است که 15درصد آن مبلغ 30میلیارد تومان می‌شود؛ مبلغی که اگر به شهربابک و حتی کرمان اختصاص پیدا می‌کرد الان شاهد محرومیت شدید و بیکاری در منطقه نبودیم. این موضوع به وضوح در بخش‌های شمالی استان کرمان مانند زرند که بزرگ‌ترین معادن زغال‌سنگ کشور در آن وجود دارد نیز به خوبی دیده می‌شود. زمانی کارگر یکی از معادن می‌گوید: «بسیاری از روستاهای منطقه حتی مدرسه ندارند و بچه‌ها باید چندکیلومتر تا مدرسه بروند، بیشتر روستاییان کارگران ساده معدن هستند و با درآمد کم معدن زندگی می‌کنند و امکانات خاصی در این مناطق وجود ندارد.»
داستانی که عارف مزرعی و زمانی می‌گویند، سرگذشت بسیاری از اهالی شهرستان‌ها، شهرها و روستاهای اطراف معدن است در شرایطی که اگر قانون اجرا می‌شد و 15درصد درآمد معادن به این مناطق اختصاص پیدا می‌کرد به جای فقر و محرومیت باید شاهد توسعه یافتگی در مناطق و استان‌های معدنی کشور می‌بودیم. البته این اتفاقی تازه در کشور نیست زیرا شاهد هستیم که مناطق نفت‌خیز و گازی کشور همچون بوشهر، عسلویه، خوزستان، ایلام و... نیز در محرومیت به‌سر می‌برند.
