رییس اداره ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران با تاکید بر این‌که ایجاد تعادل در بازار اوراق تسهیلات مسکن یکی از دغدغه‌های اصلی فرابورس است، اقدامات صورت گرفته در راستای ایجاد تعادل در این بازار را تشریح کرد.
علیرضا توکلی با اشاره به تاریخچه ورود اوراق تسهیلات مسکن به فرابورس گفت: اوراق تسهیلات مسکن از مهر 1389 با قیمتی حدود 90هزار تومان وارد بازار فرابورس ایران شد تا علاوه بر تسهیل نقل‌وانتقال اوراق برای متقاضیان، شرایطی فراهم شود که این اوراق در فضایی شفاف و در بازاری مبتنی بر عرضه و تقاضا مورد معامله قرار بگیرد. به گفته وی ورود اوراق تسهیلات مسکن به بازار فرابورس باعث شد که قیمت این اوراق به‌حدود 60هزار تومان کاهش پیدا کند و این تعادل قیمت تا اوایل سال گذشته نیز ادامه پیدا کرد، به‌طوری که اوراق در محدوده 40هزار تومان معامله می‌شد.
رییس اداره ابزارهای نوین مالی دلایل شوک قیمتی به‌وجود آمده در بازار اوراق تسهیلات مسکن را ناشی از افزایش تقاضا عنوان کرد و افزود: به‌دنبال افزایش سقف تسهیلات مسکن از 20 به 35میلیون تومان، نخستین شوک قیمت به بازار اوراق وارد شد چراکه تقاضای اوراق افزایش یافته بود و از طرف دیگر منابع بانک مسکن اجازه نمی‌داد تا عرضه آن نیز به‌صورت متقابل افزایش پیداکند. این روند ادامه پیدا کرد تا در نهایت قیمت این اوراق به 70هزار تومان رسید. توکلی به نخستین اقدام فرابورس برای ایجاد تعادل در قیمت اوراق اشاره کرد و به ایسنا گفت: فرابورس در همان مقطع با سهامداران عمده وارد مذاکره شد تا اوراق خود را در بازار عرضه کنند و به‌دنبال همین اقدام، عرضه اوراق تاحدودی افزایش پیدا کرد و بازار به‌تعادل رسید.
وی با اعلام این‌که شیوع اخباری مبنی بر افزایش سقف وام مسکن بار دیگر منجر به افزایش قیمت این اوراق شده است، خاطرنشان کرد: بارها از طریق فرابورس، بانک مسکن و همچنین وزارت راه‌وشهرسازی اعلام شده که طرح‌های مطرح در رسانه‌ها هیچ‌کدام به‌تسهیلات مسکن مرتبط نیست، اما با این حال عده‌یی با تصور این‌که سقف وام افزایش خواهد یافت به این بازار هجوم آورده‌اند و تقاضا بار دیگر افزایش یافته است.
رییس اداره ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران از صفر بودن شاخص سفته بازی یا معاملات مازاد در این بازار خبر داد و تصریح کرد: بانک مسکن در هر ماه 400میلیارد تومان اوراق عرضه می‌کند، اما تقاضا در بازار 600میلیارد تومان است و همین فاصله 200میلیارد تومانی میان عرضه و تقاضا منجر به افزایش قیمت‌ها شده است بنابراین نمی‌توان آن را ناشی از سفته‌بازی دانست.
به گفته توکلی تعیین سقف خرید 90برگه برای هر کد معاملاتی و همچنین محدودیت 60روزه برای فروش اوراق، دیگر اقدامات ضربتی فرابورس برای متعادل کردن بازار اوراق تسهیلات مسکن بود اما به‌جهت تقاضای بالا در این بازار، این اقدامات نیز تنها به‌صورت مقطعی منجر به کاهش قیمت شد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود از طراحی مدل‌های جدید سپرده‌پذیری برای ارایه اوراق تسهیلات در بانک مسکن و نهایی شدن این مدل‌ها در آینده‌یی نزدیک خبر داد و گفت: تقویت بخش عرضه عملی‌ترین راهکاریست که باید از جنبه‌های مختلف به آن اندیشید و ابلاغ مجوز سازمان بورس به‌صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای سپرده‌گذاری در بانک مسکن و دریافت اوراق حق تقدم تسهیلات این بانک اقدامی در همین راستا بوده است تا از این طریق منابع بانک مسکن تجهیز شود و توان این بانک برای عرضه اوراق بیشتر در بازار تسهیلات مسکن افزایش یابد. وی همچنین انتشار مستقیم اوراق «تسه» به پشتوانه مطالبات بانک مسکن را یکی دیگر از تصمیمات گرفته شده برای ایجاد تعادل در قیمت اوراق تسهیلات مسکن عنوان کرد و افزود: این طرح با پیگیری‌های فرابورس ایران پس از بررسی‌های بانک‌مسکن و با هماهنگی بانک مرکزی و سازمان بورس به‌زودی اجرایی خواهد شد. توکلی راه‌اندازی صندوقی با درآمد ثابت برای بازارگردانی اوراق تسهیلات مسکن را راهکاری دیگر برای ایجاد تعادل در این بازار دانست و توضیح داد: این صندوق قرار است با سود تضمین شده ضمن تجهیز منابع خود از طریق جمع‌آوری سرمایه‌های سرمایه‌گذاران، در بانک مسکن سپرده‌گذاری کرده و امتیاز تسهیلات مسکن ناشی از این سپرده‌گذاری را در بازار فرابورس عرضه کند، ضمن آنکه با تحدید دامنه نوسان و همچنین بازارگردانی اوراق، به ایجاد و حفظ تعادل در این بازار کمک خواهد کرد.
