در سالهای دورتر «معصومه خانم» از بخش شاهنشین رختشویخانه زنجان، زنانی را که برای انجام کارهای روزمره به آنجا میآمدند، مدیریت میکرده و حالا «مردعلی حیدری» به همراه شاگردانش در همانجا «چاروق» میدوزند. به گزارش ایسنا، مردعلی حیدری ۴۱ سال است که چاروق میدوزد؛ پاپوشی که یکی از صنایع دستی زنجان محسوب میشود و با چرم دوخته میشود. تاکنون ۳۱۴ شاگرد تربیت کرده است و اسم همه آنها را با شماره تلفنهایشان در یک دفتر نوشته است. بیشتر اسامی زن هستند تا مرد!
سال ۱۳۳۵ در یکی از روستاهای زنجان بهنام «سلمان لو» به دنیا آمده است و زمانی که پدرش را در 7سالگی از دست میدهد در یک حجره چاروقدوزی مشغول به کار میشود و میخهای کهنه و خمیده کفشها را صاف یا نخ کفاشی را مومکاری میکند. استادش «محمد گرانمایه» بوده و بعد از آن هم در کنار «صادق کفشچی» کار میکند تا فنون کفاشی را یاد بگیرد.
وقتی تصمیم میگیرد، مستقل شود بهدلیل علاقهیی که به چاروقهای دستدوز داشته، 5 سال هم شاگردی «مرحوم خطیبی» را میکند تا با اصول چاروقدوزی آشنا شود. بعد از مدتی که به صورت مستقل فعالیت میکند، سازمان صنایع دستی سابق از او دعوت میکند تا در نخستین نمایشگاه صنایعدستی کشور به مناسبت تشکیل چهاردهمین اجلاس آسیایی شورای جهانی صنایع دستی حاضر شود. بعد از آموزش در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در رختشویخانه زنجان مستقر میشود و به کارش ادامه میدهد. «مرد علی حیدری» که خودش همچنان «چاروق» مردانه پا میکند، به ایسنا میگوید: من چاروق را تمام کردهام یعنی هر مدلی که میشده، دوخته و آماده کردهام. اما حالا نمیتوانم مثل سابق کار کنم و بیشتر آموزش میدهم.
او عکسهایی از مدلهای مختلف چاروق را که تاکنون دوخته در یک آلبوم جمعآوری کرده است. نمونه کارهایش دیدنی است؛ از چاروقی که با ملیله ساخته تا چاروقهای گلابتوندوزی شدهیی که 2 تا 4میلیون میارزند و بیشتر توریستهای خارجی طرفدار آن هستند.
حیدری درباره خاصیت چاروق توضیح میدهد: چون جنس این پاپوش از چرم طبیعی است، عرق پا را به خودش میکشد. جنس بسیاری از کفشهای امروزی پلاستیکی هستند و عرق پا را به جوراب جذب میکند اما چاروق، عرق پا را به خودش جذب میکند.
این هنرمند بزرگترین چاروق را که یک متر و ۶۰سانتیمتر طول و ۷۰سانتیمتر ارتفاع دارد، دوخته است. او برای دوخت این چاروق یک و سال نیم وقت گذاشته و حدود ۱۰ متر مربع چرم، نیم کیلو ابریشم و 4 کیلو چسب استفاده کرده است. روی این پاپوش زنجانی، نقشهایی از مناطق تاریخی ایران ازجمله گنبد سلطانیه، پاسارگارد، سیوسه پل، برج آزادی و... با استفاده از نخ گلابتون گلدوزی شده است.
حیدری در پاسخ به اینکه چه مقدار برای دوخت این چاروق هزینه کرده است، بیان میکند: من هزینه آن را حتی به همسرم هم نگفتم. او درباره دلیل دوخت چاروقی به این بزرگی اظهار میکند: خانمها بعد از مدتی که از چاروق استفاده میکنند آن را دور میاندازند و من احساس کردم ممکن است تا ۱۰۰سال آینده نشانی از چاروق زنجان باقی نماند به همین دلیل تصمیم گرفتم نمونهیی از آن را بدوزم که ماندگار شود.