گروه جهان|
چین، پاکستان و افغانستان در نشستی در پکن توافق کردند که همکاریهای استراتژیک عملی خود را در زمینههای مختلف افزایش دهند تا منافع متقابل و یکپارچگی اقتصادی این کشورها در منطقه در قالب طرح «یک کمربند، یک جاده» افزایش یابد. در طرح اولیه جاده ابریشم افغانستان جایی نداشت، اما تلاشهای این کشور باعث شد تا پکن در طرح خود بازنگری کرده و افغانستان را نیز از طریق جاده به ترکمنستان وصل کند. همچنین چین برای تامین امنیت بخشیهایی از جاده ابریشم جدید دست به دامن طالبان شده است.
به گزارش پاکستان تودی، در نخستین دور از گفتوگوهای همکاری عملی بین چین، افغانستان و پاکستان توافقنامهیی حاصل شد که به صلح، ثبات و توسعه افغانستان و منطقه کمک خواهد کرد. انتظار میرود کریدور اقتصادی چین و پاکستان که پروژه شاخص «یک کمربند، یک جاده» در جنوب آسیا است، قواعد بازی در منطقه را تغییر دهد. پروژه کریدور اقتصادی چین و پاکستان در سال 2013 توسط شیجینپینگ، رییسجمهور چین کلید خورد. بنابراین گزارش، در نشست اخیر نمایندگان چین، پاکستان و افغانستان دیدگاههای خود را برای همکاریهای سهجانبه مطرح و توافق کردند تا اقدامات عملی برای گسترش همکاریها اتخاذ کنند. سه طرف همچنین برای برگزاری کارگاهها، سمینارها و انجمنهای مختلف در این باره توافق کردند.
گفته شده، این گفتوگوها با حضور خالد پاینده، به نمایندگی از افغانستان، منصور احمدخان، به نمایندگی از وزارت خارجه پاکستان و «ژیا کوین» از وزارت خارجه چین برگزار شده است. در این مذاکرات چین و پاکستان متعهد شدند تا در زمینههای زیرساختها، انرژی، آموزش، کشاورزی و توانمندسازی براساس نیازهای افغانستان و طبق برنامههای کمکی خود با افغانستان همکاری کنند. سه کشور در این نشست همچنین به توافق رسیدند تا برای گسترش تجارت و احداث جاده و بزرگراهها نیز همکاری کنند. در سال 2015 نزدیک به 70 درصد از صادرات افغانستان به هند و پاکستان بود که کالاهای اصلی صادر شده شامل فرش، قالیچه، میوههای خشک شده و گیاهان دارویی بود.
افغانستان منابع سرشاری از مس، سنگآهن و دیگر منابع ارزشمند معدنی دارد. با ملحق شدن به شبکه «یک کمربند، یک جاده» افغانستان فرصت آن را پیدا میکند تا برای تجارت به بازارهای چین، آسیای مرکزی و قسمتهایی از اروپا دسترسی داشته باشد. پیوستن به این پروژه به افغانستان این فرصت را میدهد تا با صادر کردن منابع معدنی خود مانند مس، سنگآهن، سنگهای قیمتی و دیگر منابع به کشورهای مسیر این پروژه به صادرات خود تنوع بیشتری دهد.
درخواست کمک چین از طالبان
در همین حال یک رسانه پاکستانی مدعی شده چین برای تامین امنیت طرح جاده ابریشم جدید با گروه طالبان وارد مذاکره شده است. روزنامه امت پاکستان نوشته: چین سران گروه طالبان افغانستان را نیز به پکن دعوت کرده است. پکن علاوه بر رهبران طالبان، گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی افغانستان را نیز به چین دعوت کرده تا بتوانند با یکدیگر ملاقات کرده و درباره مذاکرات صلح افغانستان گفتوگو کنند. طالبان تاکنون در این باره هیچ بیانیهیی صادر نکرده است. به نوشته این روزنامه پاکستانی، از آنجایی که جاده ابریشم از مسیری میگذرد که تحت کنترل گروه طالبان است، پکن برای ایجاد ثبات در این مناطق و برقراری امنیت در افغانستان با این گروه وارد مذاکره شده است. جاده ابریشم جدید از ولایت بدخشان در شمال افغانستان میگذرد و پس از آن وارد تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان خواهد شد. دولت چین قصد دارد جاده ابریشم را بازسازی کند؛ جادهیی که آسیای میانه را از طریق بزرگراهها و خطآهن به اروپا وصل خواهد کرد. برخی رسانهها از احیای جاده ابریشم به عنوان طرح چین برای «تسخیر جهان» نام بردهاند. راه ابریشم در واقع نام راههای تجارتی کاروانهای بازرگانان در
مسیرهای غرب و شرق کره زمین از سده دوم پیش از میلاد است که امپراتوری چین را به روم وصل میکرد. طول این مسیر با توجه به راههای متعددی که برای عبور آن انتخاب میشد، نزدیک به ۷ تا ۱۰هزار کیلومتر بود.
هشدار سازمان ملل درباره تشدید اختلافات
خبر توافق چین و پاکستان و افغانستان در شرایطی منتشر شده که چند روز پیش کمیته اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل برای منطقه آسیا و اقیانوسیه هشدار داده بود کریدور اقتصادی چین و پاکستان میتواند تنش جغرافیایی و سیاسی در منطقه بهویژه میان هند و پاکستان را افزایش دهد. با وجود تلاشهای چین برای همراه کردن هندیها در طرح «یک کمربند - یک جاده»، دهلی تاکنون تمایلی برای مشارکت در این طرح از خود نشان نداده است. هندیها بهویژه با اعتراض به عبور کریدور اقتصادی چین و پاکستان از منطقه کشمیر معتقدند سرمایهگذاری بلندمدت چین در این منطقه نقض حاکمیت هند است و به اشغال غیرقانونی کشمیر توسط پاکستان مشروعیت میبخشد. دهلی در اعتراض به همین مساله در نشست احیای جاده ابریشم که 14 ماه مه در پکن برگزار شد، شرکت نکرد. به گفته کارشناسان هندی عبور «یک کمربند - یک جاده» از مناطق ناامن نشان میدهد که چینیها با اجرای این طرح درصدد گسترش نفوذ خود در منطقه هستند. چین و هند همواره به عنوان دو رقیب به یکدیگر با دیده تردید نگاه کردهاند و حضور دولت در تبعید دالایی لاما در هند و اختلافات مرزی دو کشور باعث شده تا از دیرباز دو کشور دچار مناقشات
جدی باشند و راه ابریشم هم فعلا آنها را به یکدیگر متصل نکرده است.