مدیرعامل تامین سرمایه سپهر، دستورالعمل اخیر بانک مرکزی با عنوان «دستورالعمل سرمایهگذاری در اوراق بهادار» را ناظر به محدودسازی فعالیتهای صندوقهای سرمایهگذاری ندانست.
به گزارش «تعادل» علیرضا سیری در این باره به سنا گفت: بر اساس این دستورالعمل، بانکها بیش از یک میزان مشخص نمیتوانند در اوراق سهام سرمایهگذاری کنند. اما یک بند هم در ذیل آن آمده که اوراق منتشره از سوی دولت را مستثنا میکند؛ یعنی اوراقی که بانکها از بازار بدهی یا همان بورس خریداری میکنند محدود کرده، اما خرید اوراق دولتی را عطف به تبصرهیی کرده که در آینده، بانک مرکزی اعلام خواهد کرد. وی با بیان اینکه بانکها به واسطه صندوقهای سرمایهگذاری، نرخی متفاوت از نرخ مصوب شورای پول و اعتبار پرداخت میکردند، گفت: به نظر من بانک مرکزی با دست بردن در این نرخ قصد دارد تا این نرخ را نیز ذیل آییننامههای شورای پول و اعتبار ببرد؛ البته این مساله بستگی به این دارد که سیاستهای سازمان بورس و اوراق بهادار چه باشد و آیا این موضوع را قبول میکند یا خیر.
سیری با اشاره به اینکه پول صندوقها به دو بخش تقسیم میشود، تصریح کرد: بخشی از این پول به بازار بدهی میآید که با آن اوراق خریداری میشود و بخش دوم، نزد بانکها سپرده میشود. او ادامه داد: آن بخشی که در بازار بدهی بود، نرخی متفاوت از نرخ سپرده میداد؛ به عبارت دیگر میانگین وزنی آن نرخ صندوق را بالاتر میبرد و نسبت به نوع سپردههای مشابه که سپردههای کوتاهمدت با سررسید زیر 3 ماه است، نرخ متفاوتی را به مشتری عرضه میکرد. وی با اشاره به اینکه از این محل، منابع خیلی خوبی جذب شد، گفت: برای مثال الان 140هزار میلیارد تومان حجم منابع بازار بانکها در قسمت صندوقهاست. سیری با بیان اینکه بانک مرکزی به تدریج در حال خارج کردن بانکها از فعالیتهای بنگاهداری است، گفت: بانک مرکزی بانکها را مورد سوال قرار میدهد که با توجه به افزایش حجم مطالبات مشکوکالوصول و قفل شدن عملیات اعطای تسهیلات، چرا به بنگاهداری پرداختهاند تا پول بیشتری از آنها حبس شود. وی تصریح کرد: در واقع بانکها در حال حاضر تبدیل به بنگاهداران بزرگی شدهاند و از آنجا که پیش از این به واسطه بنگاههای زیرمجموعه خود در بازار بورس ایفای نقش کرده و خریداران
بالقوه سهام بوده و یک رکن بازارگردانی داشتهاند، این نقشها عملا حذف میشود.
به گفته مدیرعامل تامین سرمایه سپهر، حذف رکن بانکها و گروههای مالی زیرمجموعه آنها هم در بخش سهام و هم اوراق بدهی، عرضه را زیاد میکند و این برای بورس خبر خوبی نیست. وی اظهار کرد: بانک مرکزی به بانکها فشار میآورد تا منابع آنها آزاد شود و از این طریق حجم بدهیشان به بانک مرکزی را که بابت ذخایر قانونی است و بانکها رعایت نکردهاند، کاهش دهد.
سیری با تقسیم فعالیتهای بنگاهداری بانکها به دو بخش توضیح داد: گاهی خود بانکها مستقیما تمایل داشتهاند وارد این حوزهها شوند؛ مثلا گروههای مالی خیلی بزرگی راهاندازی کردهاند که بانک مرکزی روی آنها دست گذاشته است. اما بخش دوم این است که بانک بابت مطالبات معوق مجبور شده شرکتهایی را به نام خود درآورد.
به گفته سیری، بخش اول را بانک مرکزی به جد دنبال میکند تا بانکها شروع به انتشار آگهی واگذاری بنگاهها کنند که این کار باعث عرضه زیادی به سمت بازار سرمایه خواهد شد و امید به رشد قیمتها و رشد شاخص را کمرنگ خواهد کرد.
مدیرعامل تامین سرمایه سپهر خاطرنشان کرد: اجرای دستورالعمل اخیر بانک مرکزی با عنوان «دستورالعمل سرمایهگذاری در اوراق بهادار» نگرانی برای کسانی که این یونیتها را در اختیار دارند ایجاد نخواهد کرد؛ مگر اینکه نرخ تغییر یابد. البته طبیعی است حضور بانکها را که مشتری بالقوه برای خرید برخی اوراق در بازار بورس بودند، کاهش خواهد داد.
بر اساس این گزارش، بانک مرکزی اول خرداد 96، «دستورالعمل سرمایهگذاری در اوراق بهادار» را در ۱۸ ماده و ۶ تبصره، بهمنظور کنترل گستره موسسات اعتباری و هدایت آنها به ایفای نقش واسطهگری وجوه به عنوان کارکرد اصلی این موسسات به شبکه بانکی ابلاغ کرد.
بنا به همین ضرورت، در ماده ۳۴ قانون پولی و بانکی کشور به این مهم پرداخته شده و خرید سهام شرکتها و مشارکت در سرمایه یک یا چند شرکت یا خرید اوراق بهادار داخلی و خارجی توسط بانکها به حساب خود صرفا به میزانی که بانک مرکزی تعیین میکند، ممکن دانسته شده است.