گروه بانک وبیمه| احسان شمشیری|
استفاده از موبایل‌بانک و موبایل‌پوز با سرعت رو به گسترش است و در شرایطی که استفاده از کارت‌های اعتباری به جای استفاده از پول نقد مزایایی مانند کاهش مصرف کاغذ و مراجعات مالی به بانک‌ها را دارد، استفاده از موبایل‌پوزها به‌شدت رشد کرده تا حتی افراد و شرکت‌های تحویل‌دهنده غذا و کالا در منزل هم بتوانند با کارتخوان‌های خود که متصل به تلفن همراه آنهاست، به بانک وصل شده و تراکنش بانکی انجام دهند و در نتیجه استفاده از کارتخوان‌های متصل به موبایل به‌شدت افزایش یافته است و نیازی به استفاده از خط تلفن ثابت نیست و از موبایل و موبایل‌پوزها می‌توان برای پرداخت‌های الکترونیکی استفاده کرد.
به گزارش «تعادل» علاوه بر موبایل‌پوزها که در ایران نیز به‌شدت رشد کرده است، استفاده از تلفن همراه به جای کارت‌های بانکی نیز در جهان رو به گسترش است و در آینده به جای استفاده از کارت الکترونیکی، از تلفن همراه متصل به بانک می‌توان به جای کارت بانکی استفاده کرد و مشتری با تلفن همراه خود به دستگاه فروشنده یا تلفن همراه او یک حواله بانکی ارسال می‌کند و از طریق ارتباط با بانک خود و دریافت کد مربوطه و تایید آن، دستور پرداخت را صادر و بانک مربوطه به دستگاه فروشنده یک حواله بانکی ارسال می‌کند و فروشنده از واریز پول و وجه کالا یا خدمات خود مطلع شده و معامله با مشتری را تایید می‌کند.
موبایل بانک‌ها و موبایل‌پوزها می‌توانند ضمن کنترل و نظارت بیشتر مشتریان، امنیت بیشتری را برای مشتریان و حساب‌های بانکی فراهم کنند و ایجاد کد یا شماره بین بانک و تلفن همراه مشتری باعث ایجاد امنیت و اطمینان بیشتر در پرداخت‌های بانکی و تراکنش‌ها خواهد شد و سوءاستفاده‌کنندگان از کارت‌های اعتباری و رمز دوم یا رمز اینترنتی نمی‌توانند موفق به برداشت‌های غیرقانونی از کارت‌های بانکی شوند. در برخی کشورها، استفاده از موبایل‌پوزها در خریدها و کسب و کارهای کوچک به دلیل افزایش فرهنگ پرداخت الکترونیک به‌شدت در حال رشد است و به تدریج موبایل بانک‌ها نیز ارتباط بین مشتری و فروشنده را از طریق تلفن‌های همراه و بدون نیاز به کارتخوان‌ها فراهم خواهد کرد و فروشنده با ارسال صورت‌حساب به تلفن همراه مشتری، مبلغ خرید را اعلام و مشتری با تایید آن، دستور پرداخت را به بانک اعلام و بین بانک و مشتری نیز یک کد رد و بدل شده و با اطمینان رقم پرداخت به حساب فروشنده وارد می‌شود.
گسترش موبایل‌پوزها در ایران
در ایران نیز موبایل‌پوز یا به اختصار MPOS که شامل گوشی موبایل هوشمند یا تبلت، دستگاه موبایل‌پوز و برنامه نرم‌افزاری نصب شده روی دستگاه‌ها و لوازم جانبی است، با هدف پوشش‌دهی به سیستم پرداخت در بازار کسب و کارهای خرد، می‌تواند به افزایش سطح ایمنی و اعتماد مشتریان و فروشندگان به تراکنش‌ها و عملیات بانکی منجر شود و علاوه بر پرداخت به مدیریت منابع مالی و بانکی کمک خواهد کرد.
از سال ۲۰۰۹ به دلیل همه‌گیر شدن استفاده از گوشی‌های تلفن همراه هوشمند، بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت موضوع استفاده از تلفن همراه به جای کارتخوان‌ها و کارت‌های الکترونیکی بانکی را مورد توجه قرار دادند و به تدریج سهم این نوع پرداخت رو به افزایش گذاشت و در سال ۲۰۱۴ حدود ۵۳درصد از خرده‌فروشان کشور انگلستان مجهز به موبایل‌پوزها شدند و به دلیل استفاده راحت‌تر و مقرون به‌صرفه بودن این دستگاه و سازگاری آن با گوشی‌های تلفن همراه هوشمند افراد، ظرف زمان کوتاهی این دستگاه به عنوان یکی از مهم‌ترین فناوری‌های عصر پرداخت در فروشگاه‌ها برای مصرف‌کنندگان به حساب آمد و پس از این، استقبالی به صورت فراگیر در سراسر جهان نیز گسترش یافت.
در ایران نیز از سال ۲۰۱۴ موبایل‌پوز به ایرانیان معرفی شده و پیش‌بینی می‌شود که سهم آن در پرداخت‌ها و تراکنش‌ها افزایش یابد.
نقش موبایل‌پوزها در اقتصاد کلان
روش موبایل‌پوز به گوشی اسمارت‌فون با سیستم‌عامل‌های اندروید و آی او اس و وین، دستگاه موبایل‌پوز و بلوتوث پرینتر نیاز دارد. با توجه به سیستم عامل گوشی تلفن همراه، نرم‌افزار موبایل‌پوز مربوط به آن سیستم عامل باید نصب شود و مرحله بعدی اتصال دستگاه موبایل‌پوز به تلفن همراه از طریق بلوتوث است. فناوری بلوتوث در دستگاه موبایل‌پوز تعبیه شده است و قابلیت اتصال به دستگاه‌های خارجی را دارد که از یک کلید ۱۲۸ بیتی به صورت رمزنگاری برای یک اتصال امن با دستگاه‌های خارجی استفاده می‌کند.
پذیرنده پس از نصب اپلیکیشن و اتصال آن به موبایل‌پوز آماده استفاده از این راهکار برای انجام یک فرآیند پرداخت می‌شود.
پذیرنده پس از مراجعه مشتری جهت انجام تراکنش خرید، نرم‌افزار موبایل‌پوز را باز کرده و مبلغ مورد نظر را وارد می‌کند و از مشتری شماره موبایل را دریافت کرده و در نرم‌افزار درج می‌کند، مشتری مبلغ را روی موبایل‌پوز مشاهده کرده و اقدام به کشیدن کارت می‌کند و رمز را روی دستگاه موبایل‌پوز وارد می‌کند.
پس از انجام فرآیند‌های بالا برای انجام تراکنش خرید، تراکنش ۲۰۰ از سوییچ PSP شاپرک می‌گذرد و به بانک صادرکننده می‌رسد. تراکنش ۲۱۰ از سوییچ بانک صادرکننده و از طریق شاپرک به تلفن همراه می‌رسد و پس از انجام تراکنش ۲۱۰ موفق و دریافت کد پاسخ صفر رسید تراکنش دیجیتال به پذیرنده و دارنده کارت نمایش داده می‌شود. حال در این مرحله در صورت موجود بودن دستگاه جانبی یعنی همان بلوتوث پرینتر و در صورت در خواست مشتری رسید دیجیتال به چاپ می‌رسد و بعد از این مرحله پاسخ تراکنش ۲۱۰ که همان ۲۲۰ است برای PSP ارسال می‌شود و PSP به محض دریافت تراکنش ۲۲۰ رسید الکترونیکی را به دارنده کارت پیامک می‌کند.
