میزان پرداختی مردم به 10درصد رسید
اقتصاد اجتماعی|
طرح تحول سلامت که شناسنامه خود را به نام دولت یازدهم گرفته است، این روزها نه فقط شاهد نظر مخالفان که شاهد حملات مختلف جناحی در آستانه دوازدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری ایران است. دولت از آن به سختی دفاع می‌کند و آن را برگی روشن در کارنامه چهارساله خود در حوزه سلامت می‌داند. از آن طرف مخالفان معتقدند که منابع و بودجه صرف شده برای این طرح مشکلات بسیار داشته است. در این میان، برخی کارشناسان معتقدند که نگاهی به وضعیت بیمارستان‌ها و نحوه درمان بیماران می‌تواند خود دفاعی برای این طرح درمانی باشد چرا که بخش مهمی از هزینه‌های سلامت از دوش بیماران برداشته شده است. در این میان، معاون توسعه اموراجتماعی و عمومی سازمان برنامه و بودجه کشور صحبت‌های تازه‌یی مطرح کرده که معطوف به مشکلات بودجه‌یی این طرح است. او با اشاره به کاهش پرداختی از جیب مردم به 10 درصد، عنوان کرده است که بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان در سال در اجرای طرح تحول صرفه‌جویی می‌شود.
سعید نمکی در توضیح دلایل اجرای طرح تحول سلامت، گفت: با افزایش برابری نرخ دلار درسال ۹۱ یک خیز قابل توجهی درقیمت دارو، تجهیزات پزشکی و ملزومات مورد نیاز برای بیمارستان‌ها به وجود آمد، بنابراین باعث شد که ناگهان هزینه‌های کمرشکن برای بیماران بستری نیازمند به درمان در کشور بیشتر شود. از این رو دولت تدبیر و امید به عنوان نخستین گام با وجود مشکلات عدیده اقتصادی و کمبود درآمدهای حاصل از فروش نفت، طرح تحول نظام سلامت را به عنوان یکی از محوری‌ترین طرح‌ها اجرایی کرد. معاون توسعه امور اجتماعی و عمومی سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به اینکه طرح تحول سلامت ۳ هدف اصلی را دنبال می‌کند، افزود: حفاظت مالی از مردم، ایجاد عدالت دردسترسی به خدمات سلامت و ارتقاء کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی از اهداف مهم طرح تحول سلامت است، بنابراین دولت اهداف مورد نظر طرح را در قالب ۸ بسته ارائه کرد که مهم‌ترین بسته کاهش هزینه‌های کمرشکن به ویژه دربستری بیماران بود.
پرداخت از جیب مردم تا قبل از اجرای طرح
وی تاکید کرد: تا پیش از اجرای طرح تحول سلامت مردم حداقل ۳۷درصد از هزینه‌های مربوط به بستری را از جیب می‌پرداختند، ضمن اینکه‌درصد قابل توجهی از مردم نیز به عنوان زیرمیزی هزینه‌هایی را به نظام سلامت می‌پرداختند که درصورت‌های مالی سلامت، میزانی از این هزینه‌ها وجود نداشت؛ اما بزرگ‌ترین خدمت طرح تحول این بود که میزان ۳۷درصد پرداختی از جیب مردم پس از اجرای طرح به زیر ۱۰درصد یعنی متوسط 8.5درصد کاهش یافت؛ ضمن اینکه پرداخت فرانشیز در شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر به ۵درصد رسید.
نمکی گفت: درطول اجرای طرح بیش از ۶ هزار نفر پزشک به شکل متخصص و فوق تخصص در حدود ۳۳۸ بیمارستان در ۳۰۱ شهر مقیم شدند، همچنین اصلاح هتلینگ بیمارستان‌ها مورد توجه قرارگرفت؛ این درحالی است که تا پیش از اجرای طرح به دلیل کمبود درآمد بیمارستان‌های دولتی و عدم تخصیص منابع کافی، ظاهر بیمارستان‌های دولتی شرایط قابل قبولی نداشت.
وی با اشاره به اینکه درحال حاضر نیز در بسیاری از شهرها، بیمارستان‌های قدیمی فعال هستند، افزود: در طول اجرای طرح تحول در بحث ارتقاء هتلینگ و بهبود فضاها اقدامات قابل قبولی انجام شد بطوری که از ۹۵ هزار تخت بیمارستانی نزدیک به ۴۰ هزار تخت نوسازی شد. البته تخت‌های باقی مانده نیز مشمول بهبود استاندارد کیفیت شدند. همچنین فضاهای جدید درمانی نیز احداث شد.
اجرای طرح تحول سلامت از اقدامات دولت در تنگنای مالی بود
معاون توسعه امور اجتماعی و عمومی سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان اینکه بیش از ۶۰۰ کلینیک ویژه در طول اجرای طرح تحول دایرشد، افزود: درطول اجرای طرح تحول حدود ۲۱ پایگاه اورژانس و حدود ۳۵۰ مرکز بهداشتی و درمانی روستایی به ویژه درحاشیه شهرها ایجاد شد؛ همچنین تا پیش از اجرای طرح حدود ۱۰۰درصد از بیماران بستری برای دریافت دارو و تجهیزات پزشکی به خارج از بیمارستان هدایت می‌شدند؛ این درحالی است که این میزان درحال حاضر به ۳درصد رسیده، یعنی ۹۷درصد کاهش داشته است.
نمکی با تاکید بر اینکه اجرای طرح تحول سلامت یکی از اقدامات کم سابقه درطول تاریخ کشور است، تصریح کرد: این طرح کمک موثری به کاهش آلام مردم کرد، بنابراین بازهم باید تاکید کرد که طرح تحول سلامت به عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقدامات دولت تدبیر و امید در تنگنای شدید مالی اجراشد.
وی با اشاره به نخستین حضور خود در سازمان برنامه و بودجه، تصریح کرد؛ خرداد سال ۹۴ افتخار همکاری با رییس سازمان برنامه و بودجه را داشتم، بنابراین درهمان روزهای اول با مطالعه طرح تحول متوجه شدم با وجود همه محاسن، طرح دارای مشکلاتی نیز است؛ به عنوان مثال بزرگ‌ترین مشکل طرح عدم توازن بین منابع و مصارف بود که علاوه اجرای مشکل‌دار طرح، هزینه‌های بسیاری به سازمان‌های بیمه‌گر نیز تحمیل شده بود؛ مشکلات مالی سازمان بیمه سلامت به دو دلیل بود. یکی افزایش بار مالی ناشی از اجرای طرح تحول سلامت و بازنگری تعرفه‌ها در کتاب ارزش نسبی و دوم اجرای بیمه همگانی برای نزدیک به 11 میلیون نفر که هزینه آن به منابع ناشی از حذف یارانه بگیرهای مستطیع (۱۰درصد هدفمندی یارانه‌ها) گره خورده بود.
معاون توسعه امور اجتماعی و عمومی سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به اینکه بیمه‌ها تا پیش از اجرای طرح تحول حدود ۹۰درصد هزینه بیماران بستری را پرداخت می‌کردند، افزود: پس از اجرای طرح این میزان به ۷۰ تا ۷۵درصد رسید، زیرا ۱۶درصد از هزینه‌ها از محل طرح تحول پرداخت می‌شد. البته متوسط هزینه یک پرونده بستری در سال ۹۲ و قبل از اجرای طرح یک‌میلیون و 900هزار تومان بود؛ اما پس از اجرای طرح این میزان به 2میلیون و 300 هزار تومان افزایش پیدا کرد.
نمکی با بیان اینکه در طول اجرای طرح تحول میزان مراجعه مردم به مراکز درمانی تنها ۷درصد افزایش پیدا کرد، تصریح کرد: البته هزینه سازمان‌های بیمه‌گر به میزان ۱۱۴درصد افزایش داشت که این موضوع نیز دلایل اصلی خود دارد که یکی از علل آن بازنگری درکتاب ارزش نسبی بود؛ زیرا کتاب ارزش نسبی درسال ۹۴ حدود هزار و 800 میلیارد تومان به بیمه‌ها هزینه اضافی تحمیل کرد. وی با انتقاد از عدم تطابق منابع و مصارف درطرح تحول، گفت: عدم تطابق درمنابع و مصارف به این دلیل نیست که دولت منابع کافی را برای اجرای طرح نداشت، بلکه مقدمات اجرای طرح و بیمه همگانی در نظرگرفته نشده بود، البته در مواد ۳۲، ۳۴، ۳۵، ۳۸ چند پیش اقدام برای اجرای بیمه همگانی و طرح تحول مانند پزشک خانواده، سیستم ارجاع، پرونده الکترونیکی سلامت، گایدلاین‌ها یا راهنماهای بالینی وجود داشت؛ بنابراین اگر این ۴ موضوع اجرایی نشود، هرچه در نظام سلامت نیز هزینه شود کمبود اعتبار به وجود می‌آید.
نمکی با یادآوری اینکه در کشورهایی با درآمد سرانه ۵ برابر بیشتراز ایران، بدون گاید لاین، پزشک خانواده و سیستم ارجاع عمل نمی‌شود، افزود: خوشبختانه با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی جلسات بسیاری با هدف رفع مشکلات طرح تحول تشکیل شد. درگام اول اجرای پزشک خانواده با نگاه علمی‌تر و منطقی‌تری دنبال شد، زیرا اجرای پزشک خانواده تنها در دو استان به شکل پایلوت ناقص اشتباه بود، بنابراین باید اجرای این موضوع مهم در کل کشور با یک برنامه زمان‌بندی شده دقیق انجام شود، از این‌رو پیگیری این موضوع از نیمه دوم سال ۱۳۹۴ آغاز و در سال ۱۳۹۵ به‌شدت پیگیری شد.
معاون توسعه اموراجتماعی و عمومی سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به اینکه در رابطه با سیستم ارجاع دو نقص وجود داشت، تصریح کرد: یکی از این مشکلات نبود سطح دو بود، یعنی پلی‌کلینیک‌های تخصصی وجود نداشت. بنابراین با هماهنگی‌های صورت گرفته و تخصیص اعتبار حدود ۶۵۰ کلینیک ویژه تخصصی در کل کشور طراحی شد که تقریبا ۹۰درصد پیشرفت کار حاصل شده است؛ ازاین رو درحال حاضر می‌توان گفت حدود ۷۰درصد از کشور آماده اجرای نظام ارجاع است و تا نیمه اول سال ۱۳۹۶ این میزان به ۱۰۰ می‌رسد، و دیگری فقدان پزشک خانواده به اندازه کافی بود که در حال تکمیل شدن است.
وی با تاکید براینکه تغییر یک رفتار اجتماعی برای مردم کارسختی است، افزود: درهمه دنیا اگر مردم از سیستم ارجاع پیروی نکنند از حمایت دولت برخوردار نخواهند بود، همچنین یکی از اقدامات مهم دیگر در کنار پیگیری نظام ارجاع و پزشک خانواده، تدوین گایدلاین‌های بالینی است؛ در این زمینه از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخواست شد با کمک سازمان‌های بیمه‌گر راهنماهای بالینی را تدوین کنند؛ تا هر فردی با هرمکانیزمی نتواند برای دولت هزینه تراشی کند. هرچند که درحال حاضر هزینه آزمایشگاه‌ها، سی‌تی‌اسکن و‌ام آر‌ای بسیار بالا است و از این روش‌های تشخیصی درکشورهای دیگر به شکل محدود استفاده می‌شود.
صرفه‌جویی ۱۵۰۰ میلیاردی در طرح
تحول سلامت
وی با بیان اینکه در تغییر کتاب ارزش نسبی هیچ مقاومتی از سوی مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صورت نگرفته است، افزود: با بازنگری کتاب ارزش نسبی بطور قطع بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان درسال در اجرای طرح تحول صرفه جویی می‌شود.
معاون توسعه امور اجتماعی و عمومی سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان اینکه ۲۶درصد از هزینه طرح تحول را داروها تشکیل می‌دهند، گفت: در گذشته داروهایی از محل طرح تحول وارد کشور می‌شد، اما در راستای حمایت از تولید داخل، اقتصاد مقاومتی و صرفه‌جویی در منابع برای تداوم طرح تحول، تعداد داروهای مشمول حمایت از سوی بیمه و طرح تحول به صورت وارداتی و دارای مشابه داخلی به‌شدت محدود شد، بطوری که این محدودیت رقم صرفه جویی بالای ۶۰۰ میلیارد تومان را ایجاد کرد.
نمکی با تاکید براینکه با هماهنگی صورت گرفته میان دولت، سازمان برنامه و بودجه و وزارت بهداشت اجرای طرح تحول ادامه دارد، تصریح کرد: از همان ابتدا گفته شد یکی از طلایی‌ترین تصمیمات دولت آقای روحانی اجرای طرح تحول نظام سلامت بود و بطورحتم این قطاردرحرکت تعمیر می‌شود؛ بنابراین درسال ۹۶ بسیار منطقی‌تر در جهت اجرای طرح به لحاظ هزینه‌ها اقدامات لازم انجام می‌شود.
معاون توسعه اموراجتماعی و عمومی سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به طلب مراکز درمانی از سازمان‌های بیمه گر، گفت: بیمه سلامت حدود ۸هزار میلیارد تومان درسال گذشته کسری منابع داشت، اما خوشبختانه نمایندگان محترم مجلس در تصویب متمم بودجه سال ۹۵ کسری اعتبار ۸هزار میلیارد تومانی را در قالب فروش اوراق قرضه دراختیار سازمان بیمه سلامت گذاشتند، از این رو مقدار قابل توجهی از طلب‌ها تا قبل از پایان سال گذشته به‌روز شد و در این راستا مراکز درمانی در همراهی با دولت در ارائه سرویس درمانی به مردم دلگرم شدند.
