گروه بانک و بیمه |محسن شمشیری|
حسن روحانی در گفت‌وگوی ویژه خبری درباره رشد نقدینگی گفت: ما اکنون یک‌هزار و 250هزار میلیارد تومان نقدینگی داریم و رشد نقدینگی ما هم باید کمتر شود. در این دولت به‌طور متوسط رشد نقدینگی ما 25درصد بوده که در دولت قبل بالای 28درصد بود. بنابراین ما توانستیم این موضوع را مهار کنیم.
به گزارش «تعادل» روحانی همچنین درباره رشد پایه پولی این طور توضیح داده است: «ما خوشبختانه توانستیم در مساله پایه پولی، این موضوع را مهار کنیم و شرایط مانند قبل نباشد. تورم بالایی که در سال 91 و 92 داشتیم، مربوط به استفاده از بانک مرکزی یعنی همان پول داغ معروف می‌شد و شرایطی بود که 45 هزار میلیارد تومان از بانک گرفته شد و آن تورم بزرگ را ایجاد کرد.»
نکته مهم در تفاوت اجزای رشد نقدینگی در دولت‌های نهم و دهم با دولت یازدهم این است که نقدینگی در دولت‌های قبل براساس رشد پایه پولی و تزریق پول به مسکن مهر و تبدیل دلار به ریال و افزایش دارایی‌های خارجی بانک مرکزی به ریال و اجزای پایه پولی بوده است حال آنکه در دولت روحانی، نقدینگی بیشتر از محل رشد ضریب فزاینده افزایش یافته است.
در نتیجه تورم در دولت قبلی به 25 تا 40درصد رسید اما در دولت روحانی، برعکس کاهش یافت و از 40 درصد سال 92 به زیر 10درصد در فروردین 96 رسیده است.
در نتیجه بین رشد نقدینگی در دولت روحانی و رشد نقدینگی در دولت احمدی‌نژاد تفاوت بسیاری وجود دارد. تفاوت سال ارقام 1392 و 1392 موزون ناشی از افزایش سطح پوشش آماری بانک مرکزی بوده است، البته معاون اقتصادی بانک مرکزی اعلام کرد: 110هزار میلیارد تومان از نقدینگی افزوده شده به دلیل افزایش سطح پوشش آماری است که ما هم در گزارش این رقم را از رقم نقدینگی خلق شده در دولت یازدهم کسر می‌کنیم. اگر دوره‌های زمانی شهریور 88 تا شهریور 92 را هم محاسبه کنیم رشد نقدینگی در این دوره به‌طور متوسط 24.3 درصد بوده است. بررسی دقیق‌تر ارقام نقدینگی نشان می‌دهد از شهریور ماه 92 تا اسفند ماه سال 95 حجم نقدینگی (بدون احتساب آمار موسسات جدید پولی به میزان 110هزار میلیارد تومان) 637هزار و 422میلیارد تومان بوده که بیانگر رشد 126درصدی نقدینگی است، اما میزان رشد نقدینگی از شهریور 88 تا اسفند 91 به میزان 114درصد بوده است.
در شهریور ماه 1392 پایه پولی 96هزار و 123 میلیارد تومان بوده است و این رقم در پایان سال 92 یک بار 114هزار و 69 میلیارد تومان و یک بار 118 هزار و 487 میلیارد تومان اعلام شد.
مابه‌التفاوت 114هزار و 69 میلیارد تومان و 118هزار و 487میلیارد تومان، ارقام افزوده شده ناشی از افزایش سطح پوشش آماری بانک مرکزی بوده است. بانک مرکزی رشد پایه پولی در سال 95 را 17.1 درصد اعلام کرد که با این حساب رقم پایه پولی در پایان سال 95 به 179هزار و 584میلیارد تومان رسیده است. این آمار و ارقام که ماخذ آن بانک مرکزی است، رقم رشد نقدینگی از شهریورماه 92 تا اسفند ماه سال 95 را 78.5 درصد نشان می‌دهد.
از ابتدای شهریور ماه 92 تا اسفند 95 به میزان 79 هزار و 43میلیارد تومان افزایش یافته است، اما حجم پایه پولی از ابتدای سال 88 تا پایان سال 91 (4 سال) از 54هزار و 84 میلیارد تومان به 97هزار و 579میلیارد تومان رسیده است. میزان رشد این متغیر 80.3درصد و حجم افزایش یافته 43هزار و 495میلیارد تومان است. در واقع از لحاظ درصد رشد، حجم رشد پایه پولی در دولت قبل 1.8درصد بیشتر از دولت یازدهم بوده است.
در مجموع رشد نقدینگی دولت یازدهم 10درصد بیشتر از دولت دهم و حجم پایه پولی 1.8درصد کمتر از دولت دهم بوده است. برخی کارشناسان می‌گویند که آنچه باعث کاهش تورم شده، کنترل نقدینگی از طریق پایه پولی بوده اما ضریب فزاینده افزایش داشته است. همچنین شکاف تاریخی نرخ سود بانکی و تورم موجب جذب منابع به سپرده‌های بانکی و سرکوب تقاضا و حبس پول در بانک‌ها شده است.
