معاونت ستاد مبارزه با موادمخدر: نگران گسترش موج سوم ایدز در جامعه هستیم
گروه اقتصاد اجتماعی
معاون سازمان امور دانشجویان وزارت علوم با اشاره به اینکه در چند سال اخیر برای کاهش آسیبهای اجتماعی در دانشگاهها و مداخله در برخی بحرانهای دانشجویی به لحاظ سلامت روانی تصمیمهایی گرفته شده است، از برگزاری نخستین همایش کانونهای دانشجویی همیاران سلامت خبر داد و گفت: «در همین راستا کانونهای همگرایان دانشجو را شکل دادیم و در دو سال اخیر با کمک دانشجویان این کانونها ایجاد شد.»
ابوالحسن ریاضی افزود: «در بخشهای از این همایش مجموعهیی از کارگاههای آموزشی در رابطه با موضوعات سلامت روان، پیشگیری از ایدز و کاهش سوءمصرف موادمخدر و مقابله با عوامل ایجادکننده افسردگی برگزار خواهد شد.» پیش از او نیز مدیرکل مرکز مشاوره و سلامت روان دانشجویان وزارت علوم از برگزاری همایش کانونهای دانشجویی همیاران سلامت روان دانشگاههای کشور خبر داده بود. حمید یعقوبی به ایسنا گفت: «این همایش با شرکت بیش از 350 نفر از دانشجویان و همیاران سلامت روان با هدف پیشگیری از آسیبهای اجتماعی در دانشگاهها برگزار میشود.» او در ادامه با اشاره هدف برگزاری این همایش افزود: «معرفی کانونهای دانشجویی همیاران به عنوان ظرفیت خوب برای مقابله با آسیبهای اجتماعی در فضاهای دانشگاهی و همچنین معرفی و شناسایی دستگاههای فرهنگی و اجتماعی دخیل در امر مقابله با آسیبهای اجتماعی به دانشجویان از جمله اهداف برگزاری این همایش است.» پیش از ظهر روز دوشنبه، اردوگاه شهید باهنر میزبان این همایش بود. همایشی که به گفته مجریانش با رویکرد اجتماعی شدن امر پیشگیری برگزار شد. همایشی که در آن همه از نگرانیهایشان پیرامون مسائل دانشجویان گفتند؛ از
افت تحصیلی و دغدغههای معیشتی، تا افزایش مصرف موادمخدر و برآمدن موج سوم ایدز از میان جوانان.
نگرانی از معیشت
رییس سازمان امور دانشجویی وزارت علوم، در این همایش گفت: «تشکیل کانونها نماد احساس مسوولیت دانشجویان است، دانشجویان همیشه نسبت به مسائل اجتماعی احساس مسوولیت داشتند و اینبار این احساس مسوولیت به هم کلاسیهای خودشان تسری یافته است.» مجتبی صدیقی ادامه داد: «شاید ایده تشکیل کانونها به این واقعیت بزرگ برمیگردد که دانشجویان بیش از اینکه در کسب اطلاعات مورد نیاز خود در اجتماع و زندگی شخصی به جوامع و خانواده و استاد و رسانه و مسوولان اعتماد داشته باشند، به همکلاسیهایشان اعتماد دارند. از این رو ما به جای اینکه بنشینیم و بچهها سراغ ما بیایند از بچهها و نمایندگان آنها استفاده میکنیم تا اینگونه با آنها ارتباط برقرار کنیم. خوشبختانه الان بیش از ۱۱۰ کانون تشکیل شده است. » او افزود: «مسوولان دانشگاه هم در این دوران توجه بیشتری به آسیبهای روانی داشتهاند. در این دولت دو نظرسنجی در سطح ملی برگزار شد. از همه حوزههای مختلف آموزش عالی دولتی و غیرانتفاعی در این طرح شرکت کردند و اطلاعات کاملی در مورد نحوه فکر کردن و زندگی کردن و گذراندن اوقات فراغت و آسیبهایی که درگیر آن هستند جمعآوری شد و نتایجش را ابلاغ کردیم.
به نوعی از همین نتایج برای جلب حمایت و منابع بیشتر برای حل مسائل اجتماعی دانشجویان استفاده کردیم.»
صدیقی گفت: «علاقه دانشجویان به هویت ملی و اعتقادات مذهبیشان فوقالعاده است. دانشجویان نقاط قوت خوبی دارند، ضمن اینکه نقاط ضعف هم وجود دارد؛ مساله مصرف مواد و رضایت از زندگی و نگرانیها در مورد اخبار خودکشی.» او ادامه داد: «مشکل این است که در دستگاههای دیگر این رصد شکل نمیگیرد و چند مورد خودکشی موجود در دانشگاه اعلام میشود و به نظر میرسد اوضاع دانشگاه بد است. همین مقدار محدود آسیب هم باید مورد توجه قرار بگیرد. بنابراین، معذوریت ما را بپذیرید که بعضا برخی آمارها را اعلام میکنیم.» او ادامه داد: «بخشی از مشکل دانشجویان اقتصادی و معیشتی است. ۴۰درصد دانشجویان نگران وضعیت اقتصادیشان هستند. ما باید دانشجویانی که چنین نیازهایی را دارند بشناسیم تا بتوانیم بهتر به آنان کمک کنیم.» او افزود: «یکی دیگر از مسائل رفتارهای خشونتآمیز در فضای دانشگاه است. باید دید چگونه باید درگیری و خشونت لفظی را کمتر کنیم. باید تلاش کنیم محیط دانشگاه کمتر با خشونت لفظی همراه باشد.»
نگرانی از اعتیاد
در ادامه این همایش، معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت مردمی ستاد مبارزه با موادمخدر از بار زیاد هزینههای خانوادگی، اقتصادی و بیماریهای ناشی از مصرف مواد خبر داد و بر لزوم مقابله با آن تاکید. پرویز افشار گفت: «سوءمصرف مواد در دنیا دو برابر شده است. تعداد موادی که مورد سوءمصرف قرار میگیرند دو دهه پیشتر، از تعداد انگشتان دو دست تجاوز نمیکرد. اما سال گذشته و براساس آمار دفتر کنترل مواد مخدر سازمان ملل این آمار به بیش از چهارصد و هفتاد نوع مواد رسید که اثرات آنها بر تن و روان ناگوار و غیرقابل جبران است.» او ادامه داد: «تعداد موادمخدر جدید روزانه افزایش مییابد. این حجم مشکل ما را به این سمت میبرد که فکر ویژه و اقدام ویژهیی بکنیم.» او افزود: «اسناد بالادستی در این خصوص در کشور کم نیست و ستاد مبارزه با موادمخدر دبیرخانه کوچکی است. اما این دبیرخانه با بیش از 30 یا 40 وزارتخانه و نهاد دولتی و غیردولتی در ارتباط است تا ابعاد چندگانه پیشگیری را تسهیل کند. اما حق مطلب این است که با وجود عضویت همه این نهادها و وجود اسناد بالادستی و تاکید مقامات ارشد، به ویژه مقام معظم رهبری که گفتند آسیبهای اجتماعی در راس است و
امالخبایث هم موادمخدر است، همچنان مشکل داریم.»
افشار گفت: «براساس اسناد بالادستی برنامهیی تنظیم شده است. قرار بود در برنامه پنجم توسعه 40 تا 50درصد گروههای هدف بهویژه گروههایی مثل دانشآموزی را تحت پوشش قرار دهیم، اما همه فهمیدیم اگر به ساز و کارهای دولتی بسنده کنیم، میزان پوشش ما هیچوقت بالاتر از نه تا پانزده درصد نمیرود.» او ادامه داد: «در این راستا برای رسیدن به هدف پوشش 40 تا 50درصد ما دو راه بیشتر نداریم؛ یکی استفاده از توان شما یعنی رسانهها و دوم استفاده از جمعیت فاضل و اساتید. در وزارت آموزش و پرورش توانستیم درسنامه جامعی را برای معلمان تدوین کنیم که اکنون زیر چاپ رفته و از ابتدای سال آتی معلمان، علاوه بر تدریس تخصصی خود وظیفه دیگری نیز برعهده خواهند داشت. حدود 75درصد دانشجویان که مصرف مواد دارند، شروعشان از مدرسه بوده است؛ پس باید این گلوگاهها را مسدود کنیم. مطمئنا در جامعه فرهیخته سوءمصرف مواد کمتر است، اما صفر نیست. اعتیاد همه گروههای اجتماعی را تهدید میکند.» او افزود: «باید از طریق افزایش دانش و مهارت برای پیشگیری در جامعه هدف، این نسل را به این سمت ببریم که برای نظام باشند یک بال باشند، نه بار. هزینههای بعدی بسیار فراوان است.
بار هزینههای خانوادگی و اقتصادی و بیماریهای ناشی از آن هزینههای سرسامآوری است که آن جامعه را از لحاظ شاخص جهانی پایین میآورد.»
نگرانی از موج سوم ایدز
معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت مردمی ستاد مبارزه با موادمخدر، خطاب به دانشجویان عضو کانونهای همیاران سلامت گفت: «کار شما برگرداندن مسیری است که اشتباه بوده است. یک امر اجتماعی را به سطح فرد بردیم و حال دوباره میخواهیم به سطح جامعه بازگردانیم. برای همین نهادسازی و فعالیت شما این چرخه را دگرگون میکند.»
افشار گفت: «یک نگرانی گسترش موج سوم ایدز در جامعه است. جامعه هدف هم در گروه سنی شماست. هیچ راهی به جز تغییر نگرش برای کنترل این معضل وجود ندارد. ما باید خیلی صریح در این مورد صحبت کنیم و بخشی از انگارههای غلط را از بین ببریم. تغییر نگرش یعنی برگرداندن امر فردی به اجتماعی؛ وگرنه ما پنج سال دیگر همین جا نشستیم و داریم درباره دو میلیون مبتلا به ایدز در کشور حرف میزنیم.» او افزود: «نسل شما توانایی عجیبی دارد که نسل من نداشت. نسل شما نسل صادقتری است. نسل شما نسل صریحتری است. نسبت با نسل من و نسل شما به شیوه خاص خود رفتار مسوولانتری نسبت به خودش دارد. نسل من نسل ایدئولوژیکی بود که با فراموش کردن خودش میخواست جامعه را اصلاح کند ولی نسل شما با یادآوری خودش میخواهد جامعه را درست کند تا خودمان را به یاد نداشته باشیم نمیتوانیم جامعه را تغییر دهیم.»
نگرانی از افت تحصیلی
معاون دانشجویی دانشگاه تهران نیز در ادامه این همایش با تاکید بر لزوم تلاش برای کاهش مشکلات دانشجویان، گفت: «ما در کانونهای سلامت روان در زمینه آموزش به دانشجویان و پیشگیری وظیفه داریم و باید قبل از اینکه هر مشکلی برای دانشجو پیش بیاید، جلوگیری شود.» او ادامه داد: «یکی از ویژگیهای این کانون فعالیت داوطلبانه است. این فعالیتها همیشه موثرتر از به خدمت گرفتن کارکنان است.» او در ادعایی که منطق آن قابل پرسش است، افزود: «کسی که بتواند یک مشکل ریاضی و فیزیک را حل کند، حتما میتواند یک مساله اجتماعی و روانی را هم بسیار خوب حل و فصل کند؛ فقط پیش فرض و روش کار فرق میکند، وگرنه روش حل مساله یکی است.» او یادآوری کرد: «ما باید الگوی مناسبی را به دانشجویان معرفی کنیم تا با الگوگیری روش زندگی خود را مطابق با آن پیش ببرند.»
بهنژاد گفت: «بحث افت تحصیلی و بحث اقتصادی میتواند یکی از نقاط کلیدی باشد. این مشکلات میتواند زمینه ساز مشکلات در حوزه روان و سلامت باشد. باید روی دانشجویانی که به افت تحصیلی دچار شدند کار کنیم.» او با تاکید بر اینکه با حل این مشکلات قادر خواهیم بود، زندگی باکیفیت را به دانشجویان بدهیم، افزود: «اگر بتوانیم مشکلات را از اطراف دانشجو کم کنیم، قادر خواهیم بود زندگی باکیفیتی را به دانشجویان عرضه کنیم. در جایگاهی قرار گرفتیم که در حالی که کشور و خانوادهها دارای مشکلات روحی و اقتصادی و اجتماعی شدند، کمک ما مجموعهیی را ایجاد میکند که راه گشا باشد. امروز حلقه آخر را که بحث آموزش است پی میگیریم تا با اطلاعات لازم به دانشگاههایمان برگردیم.»
در پایان این مراسم، تفاهمنامهیی در راستای رویکرد اجتماعی کردن امر پیشگیری، میان سازمان امور دانشجویان وزارت علوم و رییس سازمان انتقال خون امضا شد. صدیقی معاون وزیر و رییس سازمان امور دانشجویان وزارت علوم، و اکبر پور فتحالله رییس سازمان انتقال خون، این تفاهمنامه را امضا کردند.