گروه انرژی|
بهمن سال 95 بود که علی کاردر مدیرعامل شرکت ملی نفت در نشستی خبری، اعلام کرد که تولید نفتخام ایران تا پایان سال به 4میلیون بشکه در روز خواهد رسید و 2میلیون و 300هزار بشکه آن نیز صادر خواهد شد. در آن زمان کاردر اعلام کرد که ایران همین حالا (یعنی در بهمن 95) نیز پتانسیل تولید 4میلیون بشکه در روز را دارد اما چون برخی تاسیسات نمکزدایی هنوز وارد مدار نشده است ایران برای حفظ کیفیت نفتخام تولیدی خود دست به افزایش تولید نزده و در پایان سال با وارد شدن این تاسیسات، تولید نفتخام ایران به 4میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
سال 95 به پایان رسید و ایران نه تنها نتوانست تولید خود را به 4میلیون بشکه در روز برساند بلکه براساس آنچه در گزارش ماه آوریل که در روز چهارشنبه هفته گذشته منتشر شد، عنوان شده تولید ایران در ماه مارس باتوجه به دادههای منابع ثانویه بیش از 28هزار بشکه در روز نیز کاهش پیدا کرده است. نکته قابلتوجه این است که ایران در این ماه از اعلام رسمی تولید خود به اوپک خودداری کرده است.
اما در تازهترین اظهارنظرها در رابطه با تولید ایران در سال 96، روز گذشته ایسنا اظهارنظری از کاردر را منتشر کرد که مدیرعامل شرکت ملی نفت وعده رسیدن به تولید 4میلیون بشکهیی را که قرار بود در پایان سال گذشته تحقق پیدا کند را یک ماه به تاخیر انداخته و به پایان فروردین سال جاری موکول کرده است. به گزارش «تعادل» به نقل از ایسنا، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اظهار کرد: «میزان تولید نفت ایران تا آخر فروردین به 4میلیون بشکه در روز میرسد.»
کاردر در تشریح چشمانداز تولید نفت برای کل سال 96 اظهار کرد که باتوجه به محدودیتهای فنی امکان افزودن تنها 50هزار بشکه به این 4میلیون تا پایان سال وجود دارد که قرار است از افزایش تولید میدان آزادگان تامین شود. بدین معنا که حداکثر تولید نفت ایران امسال در بهترین حالت 4میلیون و 50هزار بشکه در روز خواهد بود. مدیرعامل NIOC در تشریح بیشتر این موضوع اظهار کرد: «طبق پروژههایی که تعریف شده بیش از ۵۰هزار بشکه نمیتوان به آن اضافه کرد که این ۵۰هزار بشکه از آزادگان جنوبی برداشت خواهد شد. تلاش میشود تولید از سایر میادین در همان سقفی که در حال حاضر وجود دارد حفظ شود.» کاردر پیش از این نیز به ناکام ماندن شرکت ملی نفت در محقق کردن افزایش تولید نفت از میدان آزادگان تا پایان سال 95 بهدلیل مشکلات پیمانکاری اشاره کرده و گفته بود: «متاسفانه چاههای این میدان جواب نداد و تولید آن از سالهای قبل از ۹۵ کاهش پیدا کرد. قرار بود تا ۲۹ اسفند در فرآیند تولید از میدان نفتی آزادگان جنوبی ۴۵هزار بشکه به ۳۵هزار بشکه قبلی اضافه شود که این امر در سال جدید تحقق یافت و تولید از این میدان تا پایان خرداد به ١١٠هزار بشکه در روز خواهد
رسید.»
همچنین براساس صحبتهای کاردر، ایران سالانه 300هزار بشکه از توان تولید خود را (بهدلیل افت فشار و پایین آمدن ضریب بازیافت) از دست میدهد و این موضوع در سال 95 نیز اتفاق افتاده است. اما قرار است در سال جدید 350هزار بشکه نفت جدید استخراج شود که خالص مابهالتفاوت آن افزایش 50هزار بشکهیی تولید نفت است. وی در این رابطه اظهار میکند: «هر سال نزدیک به ۳۰۰هزار بشکه را از دست میدهیم، در سال ۱۳۹۶ افزایش تولید ۳۵۰هزار بشکهیی خواهیم داشت که ۳۰۰هزار بشکه آن جبران میشود و ۵۰هزار بشکه اضافه خواهد شد.» مساله مهم دیگر این است که باتوجه به زمزمههایی که در رابطه با تمدید توافق اوپک به گوش میرسد، محدودیتهای فنی تنها مانع دسترسی ایران به سطح تولید 4میلیون و 50هزار بشکهیی نخواهد بود. از همین الان اظهاراتی از جانب ریاض شنیده میشود که این کشور خواهان تمدید توافق کاهش تولید برای نیمه دوم سال، به شرط کاستن از تولید نفت کشورهایی همچون ایران و عراق است.
حتی اگر فرض کنیم که ایران در بهترین حالت بتواند شرایط توافق 6ماهه نخست 2017 را حفظ کند و تن به تغییر و کاهش جدیدی در تولید خود ندهد، باز هم این کشور مکلف خواهد بود تا تولید خود را بهگونهیی پیش ببرد که براساس دادههای منابع ثانویه، سقف آن از 3میلیون و 800هزار بشکه در روز فراتر نرود. در نتیجه میتوان گفت که شاید وعده تولید 4میلیون و 50هزار بشکهیی نفت تا پایان سال 2017 عملی نشود.
این نکته را پیشتر بیژن زنگنه به «تعادل» اعلام کرده بود. وزیر نفت ایران در آخرین روزهای اسفند 95 در پاسخ به پرسش «تعادل» مبنی بر برنامه تولید ایران در 6ماهه دوم سال 2017 اظهار کرد: «تولید ایران در نیمه دوم 2017 طبق آن چیزی که در سهمیه اوپک و برمبنای منابع ثانویه تعیین شده حدود 3میلیون 800هزار بشکه در روز خواهد بود.» زنگنه در ادامه و در پاسخ به این پرسش که در صورت تمدید توافق آیا ایران از تولید خود خواهد کاست، به صراحت بیان کرد: «قرار همان قبلی است!»
وزیر نفت که در تعطیلات نوروز همراه با حسن روحانی عازم روسیه شده بود، اظهارات مشابهی را در رابطه با موضوع ایران در مورد توافق تکرار کرد: «احتمال تمدید توافق جهانی برای کاهش تولید نفت بالاست اما باید نخست درباره این مساله بهطور کامل مذاکره شود. به نظر میرسد بیشتر کشورهای اوپک و غیراوپکی توافق را تمدید میکنند اما برای ارزیابی شرایط و دیدارهای مستقیم و بحث با دیگران، زمان لازم است. فکر میکنم لازم است تمام اعضا به تعهدات خود پایبند بمانند.»
مدیرعامل شرکت ملی نفت نیز به محدودیتهای احتمالی اوپک برای تولید نفت ایران واقف است و در این رابطه اظهار میکند: «البته مباحث اوپک بستگی به تصمیم وزارت نفت دارد. اما تلاش ما این است ظرفیتمان را تا جایی که میتوانیم بالا ببریم زیرا قدرت چانهزنی ما را بالا خواهد برد.»
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران همچنین درمورد تولید گاز نیز توضیح داد: امیدواریم تولید گاز غنی در سال ۱۳۹۶ به یکمیلیارد و ۱۰۰میلیون مترمکعب برسد. حدود ۲۵ تا ۳۰میلیون مترمکعب نیز در سال ۱۳۹۷ و با تولید حداکثری از میدان پارسجنوبی محقق میشود. طبق آخرین آمار تولید گاز کنونی کشور حدود ۸۸۵میلیون مترمکعب است.