قدرت اهرم‌ها از نخستین مطالبی هستند که همه ما در دوران تحصیل یاد می‌گیریم. مفهوم اهرم به دوران ارشمیدس برمی‌گردد. که ادعا کرده بود، می‌تواند دنیا را جابه‌جا کند به شرط آنکه اهرمی به اندازه کافی بلند در اختیار داشته باشد! به‌طور خلاصه، اهرم این قدرت را می‌دهد که از یک عامل و عنصر کمتر سودآور به عاملی با قدرت خلق منفعت بیشتر دست یابیم. در اصطلاح سرمایه‌گذاری، اهرم‌های مالی این توان و اجازه را می‌دهند که با یک میزان پول کوچک‌تر در مسیر معاملات به میزان پول بیشتری برسیم. از مشتقه‌ها «اختیار معامله سهام» مثال بارز این مفهوم از اهرم مالی است.
کاربری اهرم در قراردادهای اختیار معامله باعث این افسانه بین مردم شده که شما در عرض چند روز با به کارگیری اختیار معامله‌ها می‌توانید از هزار واحد پولی چند صد هزار واحد سود به دست آورید. در واقع، سود بالقوه نامحدود و نجومی معاملات اختیار معامله‌ها به خاطر کاربرد اهرم باعث شده که معامله‌گران سفته باز را به سوی این معاملات بیشتر بکشاند چراکه سود بیشتری را در شرایط امن‌تر می‌توانند نسبت به معاملات کوتاه‌مدت سهام که به نوسان‌گیری
(Swing Trading) موسوم هستند با معاملات اختیار معامله به دست آورند.
اهرم اختیار معامله چگونه کار می‌کند؟
اختیار معامله سهام برای هر قرارداد، که شامل ۱۰۰سهم است، اهرم می‌سازد که هزینه آن فقط بخشی از سهام پایه آن قراردادها هستند. این امر به معامله‌گران اختیار معامله این امکان را می‌دهد تا با همان تعداد سهم و با هزینه کمتر بر میزان سود بیشتری کنترل داشته باشند.
مثال: فرض کنید شما ۱۰۰۰دلار دارید و می‌خواهید در سهام شرکت XYZ سرمایه‌گذاری کنید. سهام شرکت مزبور درحال حاضر به ۵۰ دلار معامله می‌شود درحالی که برای آن سهام اختیار خریدی به قیمت اعمال یا توافقی ۵۰ دلار موجود است و بهای هر قرارداد مزبور ۲دلار است. در این مورد شما به سهولت می‌توانید تمامی پول خود را صرف خرید ۲۰سهم از آن شرکت نمایید یا می‌توانید با خرید ۵ قرارداد اختیار خرید سهام آن شرکت با قیمت اعمال ۵۰ دلار، کنترل ۵۰۰ سهم از سهام آن شرکت را به دست‌گیرید. با مبلغ یکسانی از پول، شما توانسته‌اید ۲۵برابر از آن سهام را نسبت به خرید عادی و معمولی آن سهام به دست آورید. این یعنی قدرت به کارگیری اهرم در معاملات اختیار معامله.
محاسبه اهرم در اختیار معامله‌ها
با توجه به مثال قبل، شما می‌توانستید با ۵ قرارداد «اختیار خرید سهام» شرکت XYZ تعداد ۵۰ سهم را با قیمت توافقی اعمال یا توافقی ۵۰ دلار در اختیار بگیرید. که مبلغ آنها برای خرید سهام با حجم آن تعداد سهام بطور معمول تفاوت دارد. در اختیار سهام فقط بخشی از نوسان قیمت سهام پایه قرارداد که بستگی به مقدار دلتا (Delta) دارد مطرح است. نوعا در وضع
«At- The- Money» (ATM) مقدار دلتا5 است. این بدان معنی است، که هر قرارداد با قیمت اعمال یا توافقی ۵۰ دلار به ازای هر یک دلار نوسان در سهام پایه به اندازه 5 دلار نوسان پیدا می‌کند.
مثال: فرض کنید سهام شرکت XYZ ترقی کند. وقیمت هر سهم به ۵۵ دلار برسد، قیمت قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال یا توافقی ۵۰ دلار برای هر سهم حالا از ۲دلار به 5.4دلار می‌رسد. (5/2= 5/. ×۵ دلار)
بنابراین در عمل اهرم اختیار معامله با به‌‌کارگیری فرمول زیر قابل محاسبه است: قیمت اختیار معامله
(قیمت اختیار معامله- دلتای معادل و هم تراز سهم) = اهرم اختیار معامله
با توجه به مثال قبل که قیمت سهام شرکت مزبور به ۵۰ دلار معامله می‌شود. و آن قرارداد اختیار خرید قیمت اعمال ۵۰ دلار و دلتای 5/0 دارد؛ می‌توان اهرم قرارداد مزبور را محاسبه کرد:
برابر 5.11= ۲/ (۲- دلار[5/. ×۵۰ دلار]) = اهرم اختیار معامله
محاسبه اهرم اختیار معامله بالا نشان داد که اختیار خرید سهام شرکت XYZ با قیمت اعمال ۵۰ دلار با اهرمی 5.11 برابر همراه است، که بدان معنی است که به شما این قدرت و امکان را می‌دهد که با یک میزان پول، سودی 5.11 برابر بسازید. همچنین این بدان معنی است که به شما قدرت کنترل، با همان میزان پول 5.11 برابری برای سهام آن شرکت را به دست آورید. به زبان غیر تخصصی، اهرم اختیار معامله پول شما را 5.11 برابر بسط داده است و شما با ۱۰۰۰دلار سرمایه‌گذاری یا خرید آن سهام، قدرت کنترل ۱۱۵۰۰دلار از آن سهام را به دست آورده‌اید!
تفسیر اهرم در اختیار معامله‌ها
شناخت قدرت اهرم در چند برابر نمودن کنترل ما بر سهام یا هر دارایی پایه دیگر برای معاملات اختیار معامله بسیار حیاتی است چراکه اهرم از طرف دیگر ریسک زیان ما را نیز چند، برابر می‌کند. تمام اهرم‌ها شمشیر دولبه هستند و تناسب «ریسک و پاداش» معاملات را شکل می‌دهند. به مین دلیل اهرم اختیار معامله، وقتی آن قرارداد در شرایط یا وضع (In- The- Money» (ITM» هستند. همیشه نسبت به وقتی که در وضع
«At- The- Money» (ATM) کمتر است و این به نوبه خود کمتر از وقتی است که آن قرارداد وضع (Out- Of- The- Money (OTM است.
در مثال زیر مقایسه بین وضع سه گانه فوق بهتر نشان داده است:
مثال: با توجه به مثال بالا؛ سهام شرکت XYZ به ۵۰ دلار معامله می‌شود و برای آن سهام اختیار خرید سهام در سه موقعیت زیر وجود دارد: قرارداد اختیار خریدی با قیمت اعمال یا توافقی ۵۰ دلار که بهای آن ۲دلار و مقدار دلتای آن 5/0 است. قرارداد اختیار خریدی با قیمت اعمال ۴۵دلار و بهای ۶ دلار که دلتایی معادل 8/0 دارد. قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال ۵۵ دلار و بهای. 1/0دلار که دلتایی معادل 01/۰ دارد:
برابر 5.11 = ۲ دلار/ (۲ دلار- [ 5/. ×۵۰ دلار]) = (۱) اهرم اختیار معامله
برابر 7.5 = ۶ دلار/ (۶ دلار- [ 8/. ×۵۰ دلار}) = (۲) اهرم اختیار معامله
برابر ۴۹= ۰1/۰ دلار/ (۰۱/0 دلار- [۰1/۰ ×۵۰ دلار]) = (۳) اهرم اختیار معامله
همانطور که می‌بینید «اهرم قرارداد اختیار معامله» در وضع (OTM) برای قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال ۵۵ دلار به‌طور چشم‌گیر و معنی‌دار بزرگ‌تر از اهرم اختیار معامله در شرایط (ITM) با قیمت اعمال ۴۵دلار است. این مبین آنست که اختیار معامله‌ها در شرایط(OTM) به مراتب خطرناک‌تر از آن قراردادهای اختیار معامله در شرایط (ITM) هستند.
گرچه اختیار معامله در شرایط (OTM) ۴ برابر بیشتر سود می‌کند ولی از طرف دیگر زیانی هم که وارد می‌کند. ۴۹برابر است و شما تمامی سرمایه خود را که در خرید سهام آن شرکت گذاشته بودید از دست می‌دهید چراکه نوسان آن سهام نتوانسته تا تاریخ انقضای آن قرارداد از قیمت اعمال یا توافقی آنها در قرارداد بالا بزند.
اهرم اختیار معامله کجا می‌تواند کاربری داشته باشد؟
در ساخت و تدوین سبد دارایی یا پرتفوی
در مدیریت ریسک
در توسعه سیستم معاملات
منبع: پایگاه خبری بورس کالا
