شهروندان ایرانی از اوایل دهه 1390 با واقعیت تلخ و گزنده تشدید تحریمهای اقتصادی آشنا شدند. گستردگی فزاینده تحریمها و همهسویه بودن آن کار را دشوار کرد. درحالیکه راه نفس کشیدن عادی کسب و کار مردم تنگ میشد مدیران ارشد دولت قبلی آدرس غلط میدادند و تاکید میکردند که این تحریمها بیاثر است.
امروز اما سختی و دشواری تحریم آشکار شده و بخش قابلتوجهی از نیروی دولت بر رفع این معضل متمرکز شده است. درحالیکه مذاکرات هستهیی طولانی یکساله به روزهای حساس رسیده و علامتهای گوناگونی از این حوزه به چشم میآید، برخی گفتوگوهای اقتصادی نیز در جریان است تا تحریمها و پرونده هستهیی در یک مسیر به سمت حل شدن بروند.
نشست اقتصادگردانان و مدیران شرکتهای ایرانی و خارجی در لندن یک گام در مسیر همزمانی حل مسایل اصلی سیاست خارجی و اقتصاد ایران به حساب میآید.
سخنان پراهمیت جک استراو که اگر غرب نتواند با ایران در کوتاهمدت در پرونده هستهیی به توافق برسد، احتمال شکست رژیم تحریمها افزایش مییابد، در این نشست را باید جدی گرفت. فلسفه و پشت پرده سخنان استراو چیست؟ شاید دلایل سیاسی گوناگونی در این عرصه وجود داشته باشد، اما واقعیت مهم این است که استراو نیک میداند که «رقابت» بهعنوان عنصر ارزشمند و غالب در نظام اقتصادی غرب، راه را بر ادامه تحریمها بسته است.
رقابت در چند جبهه وجود دارد که یکی از مهمترین آنها رقابت صاحبان شرکتهای بزرگ با سیاستمداران است.
سهامداران و مدیران شرکتهای بزرگ میگویند در حالی که سیاستمداران با مالیات حاصل از فعالیت آنها میتوانند ریاست کنند، حق ندارند منافع آنها را به خطر بیندازند. رقابت سیاستمداران و صاحبان شرکتها در غرب یکی از دلایل سست شدن رژیم تحریمهاست که روزبهروز بر ابعاد آن اضافه میشود. یکی دیگر از مظاهر رقابت میان شرکتهای بزرگ امریکایی، اروپایی، چینی و هندی است که پایانی ندارد و این مدیران نمیتوانند بازار بزرگ ایران را به آسانی به رقیب واگذار کنند و به همین دلیل است که هرکدام تلاش میکنند که دیگری جای پای خود در ایران سفت نکند و به همین دلیل میخواهند رژیم تحریمها را شل کنند.
رقابت میان سرزمینها و کشورهای غربی نیز در سست شدن رژیم تحریمها جایگاه بلندی دارد. رقابت میان مدیران سیاسی و احزاب رقیب در درون هر جامعه مثل رقابت دموکراتها و جمهوریخواهان در امریکا نیز مزید بر علت شده و رژیم تحریمها را به سوی نابودی سوق میدهد. غرب میداند که نظام رقابتی موجود سرانجام تحریمها را ناکارآمد میکند و به همین دلیل است که باید منتظر فروپاشی آن باشیم.