براساس مصوبه آخرین جلسه هیات وزیران در روز چهارشنبه هفته گذشته و در راستای تحقق قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، میزان سقف تسهیلات تامین مسکن در مناطق مختلف و تا سقف 50میلیون تومان تا 6سال متوالی، موضوع احیا، نوسازی و بهسازی مسکن در بافت‌های فرسوده، ناکارآمد و سکونتگاه‌های غیررسمی، تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد و زوج‌های جوان مشخص شد.
به گزارش «تعادل»، عباس آخوندی، وزیر راه‌وشهرسازی در گفت‌وگوی ویژه تلویزیونی همان روز، توضیحاتی از جزییات چارچوب‌های این مصوبه ارایه کرد و از لزوم احیا، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده، تسهیلات بانکی در حوزه عرضه و تقاضای مسکن، پیگیری انضباط شهری در شورای عالی معماری و شهرسازی و جلوگیری از سوداگری‌ها و تغییر کاربری‌ها و لزوم پایبندی دولت به تعهدات مسکن مهر و همدردی با متقاضیان مسکن مهر پرداخت و از جهت‌گیری جدید و تغییر استراتژیک را در برنامه مسکن و شهرسازی گفت.
بازگشت هویت اصیل ایرانی با احیای بافت فرسوده
وزیر راه‌وشهرسازی در سخنان خود با تاکید بر اینکه احیای بافت فرسوده را برگشت به هویت اصیل ایرانی دانست، در این رابطه با اینکه چرا بافت‌های فرسوده و بافت‌های داخل شهر در این مصوبه مدنظر قرار گرفته شده‌اند تصریح کرد: هر چه از معماری ایران و هویت فرهنگی و هویت تاریخی داریم در همین بافت‌های فرسوده قرار دارد و زمانی که به معماری اسلامی ایرانی توجه می‌کنیم، همین بافت‌های تاریخی هستند که هویت تاریخی ایران را شکل می‌دهند. همچنین توجه به این بافت‌ها توجیه اقتصادی نیز دارد.
وزیر راه‌وشهرسازی تاکید کرد: همه این بافت‌ها امکانات زیربنایی و تاریخی دارند و علاوه بر آن، امکانات و خدمات آب، برق، گاز و تلفن و خدمات شهری و از همه مهم‌تر محله و جمعیت دارند و روابط اجتماعی در این بافت‌ها ساری و جاری است و به‌طور کلی می‌توان گفت این بافت‌ها دارای هویت هستند.
لذا برگشت به سیاست احیای بافت‌های فرسوده و بافت‌های تاریخی، یک جهت‌گیری بسیار درست برای برگشت به هویت اصیل ایرانی است.
وی در پاسخ به ذکر مشخصات و وسعت بافت فرسوده توضیح داد: بافت‌های تاریخی ایران که ارزش تاریخی دارند، از سوی وزارتخانه شناسایی شده و در شورای معماری و شهرسازی کشور نیز به تصویب رسیده که چیزی حدود 22هکتار در سرجمع شهرهای قدیمی مانند تهران، مشهد، گرگان، اصفهان، شیراز و تبریز است. آخوندی افزود: در کنار این بافت‌های تاریخی، بافت‌هایی داریم که دارای قدمت هستند، ولی لزوما ارزش معماری و تاریخی ندارند، ولی دارای قدمت هستند. این بافت‌ها نیز حدود 54هکتار را شامل می‌شوند و در مجموع این دو چیزی حدود 76هزارهکتار بافت شهری است و جمعیتی در حدود 11میلیون نفر در این بافت‌ها زندگی می‌کنند. آخوندی ابراز داشت: به این دلیل که به این بافت‌ها توجه کمتری شده و بیشتر توجه به حاشیه شهرها بوده، این بافت‌ها که روزی مرکز شهر را تشکیل می‌دادند به‌تدریج فرسوده شدند و جمعیت از این بافت‌ها به‌تدریج خارج شد. لذا در برخی از این بافت‌ها تراکم 50 نفر در هکتار را داریم و در واقع بخش زیادی از این بافت‌ها خالی از سکنه شده است.
وی همچنین تصریح کرد: در کنار این بافت‌ها، یک‌سری بافت‌های غیررسمی در حاشیه شهرها داریم که آنها هم جزو این مصوبه قرار می‌گیرند که هم کیفیت کم و هم تراکم بسیار زیادی دارند و جاهایی تا 700 نفر در هکتار هم جمعیت ساکن داریم. در واقع با نوعی ناکارآمدی و عدم تعادل جدی در بین مرکز و پیرامون شهرها مواجهیم که این ایجاد تعادل نکته بسیار مهمی است. این بافت‌ها در حدود 9میلیون نفر را در بر می‌گیرد و سر جمع این دو چیزی حدود 20میلیون نفر جمعیت دارد که بیش از یک سوم جمعیت شهری ایران را شکل می‌دهد. وی اضافه کرد: این بافت‌ها عمدتا در برابر زلزله مقاوم نیستند و اکثر آنها آسیب‌پذیرند. بنابراین از جهت بحث پیشگیری هم توجه به بافت‌های پیرامون و بافت‌های فرسوده حایز اهمیت است.
ارایه تسهیلات بانکی به 300هزار نفر در سال
وزیر راه‌وشهرسازی در توضیح درباره ارقام و نحوه پرداخت وام و تسهیلات مسکن و تامین منابع افزایش وام بافت‌های فرسوده گفت: طبق اظهارات رییس کل بانک مرکزی، از نظر بانک مرکزی در حالت ایده‌آل باید 25درصد تسهیلات بانکی به حوزه مسکن پرداخت شود که در عملکرد سنوات قبل نیز این درصد وجود داشته و کل تسهیلات بانکی در بخش تسهیلات وام مسکن حدود 25درصد بود که این تسهیلات به‌تدریج با مداخلات گسترده که صورت گرفت، به 12.5 تا 13درصد رسید. بنابراین اگر بانک مرکزی بخواهد به درصد قبلی برگردد باید حدود 70هزارمیلیارد تومان در حوزه مسکن تسهیلات داده شود.
وزیر راه‌وشهرسازی اعلام کرد: هیات وزیران در راستای تحقق قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، تصویب کرد که به مدت 6 سال متوالی، سالانه به ۳۰۰هزار نفر تسهیلات بانکی اعطا شود.
عباس آخوندی توضیح داد: حدود یک‌سوم جمعیت شهری در این محدوده هستند و فرض ما این است که حدود یک‌میلیون واحد مسکونی در سال‌های آینده ساخته شود. لذا برای ساخت300هزار واحد مسکونی در بافت فرسوده هدفگذاری کردیم که برای 6سال متوالی این رقم یک میلیون و 800 هزار واحد مسکونی خواهد بود که این رقم می‌تواند کل اقتصاد کشور و بازار مسکن را متحول کند.
وی در ادامه افزود: میزان تسهیلاتی که باید به این 300هزار بافت فرسوده اختصاص یابد سالانه 12هزارمیلیارد تومان است که یک رقم قابل‌توجه محسوب می‌شود.
وی گفت: باتوجه به اینکه طرح نوسازی بافت‌های فرسوده 30درصد جمعیت شهری را شامل می‌شود، از دامنه نفوذ بالایی برخوردار است که عمده مخاطبانش طبقه متوسط و زیر متوسط شهری هستند.
عباس آخوندی با اشاره به نقش طرح نوسازی بافت‌های فرسوده در ایجاد عدالت جغرافیایی و شهری بیان داشت: این طرح با مورد توجه قرار گرفتن مرکز شهر از جهت فرهنگی و اجتماعی پیوستگی در ساختار شهر ایجاد می‌کند و در عدالت اجتماعی نقش مهمی دارد.
ایجاد انضباط شهری با طرح نوسازی
آخوندی یادآور شد: در حوزه مسکن تورم از چند نقطه، ازجمله عرضه و تقاضا و سوداگری روی زمین نشات می‌گیرد که طرح نوسازی بافت‌های فرسوده می‌تواند انتظارات تورمی شدیدی ایجاد کند.
وزیر راه‌وشهرسازی با بیان اینکه برای احیا، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده تسهیلات دولتی داده می‌شود، گفت: طرح نوسازی بافت‌های فرسوده موتور محرکه‌یی است که ما بتوانیم نرخ بهره‌وری از زمین در بافت‌های شهری را که دارای خدمات زیربنایی هستند، افزایش دهیم، یعنی می‌توانیم با این طرح یک نوع تعادل درعرضه و تقاضا ایجاد کنیم.
این عضو هیات دولت با اشاره به اینکه در طرح نوسازی بافت‌های فرسوده انضباط شهری مدنظر قرار داده شده است، اظهار کرد: همزمان با طرح نوسازی بافت‌های فرسوده، بحث انضباط شهری را در شورای عالی معماری و شهرسازی مدنظر قرار دادیم و به‌دنبال این هستیم که طرح‌های جامعی ایجاد کنیم و جلوی سوداگری‌ها و تغییر کاربری‌ها را بگیریم. آخوندی تاکید کرد: سوداگری‌هایی را که در حوزه زمین و ملک صورت می‌گیرد با هیچ مالیاتی نمی‌توان کنترل کرد.
وی با بیان اینکه در «طرح نوسازی بافت‌های فرسوده» دو اقدام انضباط شهری و استفاده از ظرفیت‌های شهری مورد توجه قرار گرفته است اظهار داشت: این طرح دولت، عرضه را نیز افزایش می‌دهد و فقط مربوط به تقاضا نیست.
تاسیس دفاتر تسهیل‌گری برای تجمیع قطعات ریزدانه
وزیر راه‌وشهرسازی با اشاره به اینکه دولت به کمک شهرداری باید دفاتر تسهیل‌گری را در هر محل ایجاد کند، گفت: دفاتر تسهیل‌گری دو کار عمده انجام می‌دهد که یکی از آنها کمک کردن به تجمیع قطعات ریزدانه موجود است. وقتی قطعات تجمیع شود، امکان بهره‌برداری از زمین بیشتر خواهد شد.
وی اظهار کرد: اگر قطعات 80، 100 و 120 متر را با یکدیگر تجمیع کنیم می‌توانیم از قطعات بزرگ‌تر بهره‌وری بیشتری داشته باشیم که ظرفیت‌های جدید امکان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را فراهم می‌کند. آخوندی گفت: سرمایه‌گذاران بخش خصوصی می‌توانند با ساکنان شریک شوند یا اقدام به خرید کنند.
وی افزود: در این صورت سرمایه‌گذاران وارد گود می‌شوند تا به کمک مالکین خانه‌ها را تخریب و از نو بسازند. این عضو هیات دولت همچنین تصریح کرد: ساختمان‌هایی که ارزش معماری یا فرهنگی دارند باید مورد بهسازی و احیا قرار گیرند.
وی تاکید کرد: باید ظرفیت جدیدی در اختیار سرمایه‌گذاران قرار بگیرد و در حال حاضردر بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری تراکم 50 نفر در هر هکتار است که تراکم نفر در هکتار باید به 100 نفر در هر هکتار برسد و از اراضی و خدمات شهری استفاده بهینه کرد.
وزیر راه‌وشهرسازی با اشاره به تسهیلات ودیعه اسکان موقت تصریح کرد: بر اساس مصوبه هیات دولت، ودیعه مسکن برای شهرهای بزرگ 20میلیون تومان، برای مراکز استان‌ها و مراکز بالای 200هزار نفر، 20میلیون تومان و برای شهرهای کمتر از 200هزار نفر 10میلیون تومان است. وی بیان کرد: ارتقا باید طوری باشد که منازل در برابر زلزله ایمن شود و باید در ساختمان‌های جدید مصرف انرژی کمتر باشد و از ظرفیت مازاد در بقیه جاها استفاده کرد تا بقیه اقدام به خرید و فروش و ساخت‌وساز کنند.
پایبندی دولت به تعهدات خود
در مسکن مهر
این عضو هیات دولت در رابطه با آخرین وضعیت مسکن مهر توضیح داد: بسیاری از این پروژه‌ها بدون مطالعه صورت گرفته است. من خودم را در جای کسانی که یکی از این واحدهای مسکونی را خریده‌اند می‌گذارم و معتقدم دولت باید به تعهدات خود پایبند باشد. عباس آخوندی اضافه کرد: این نوع مداخلات برای سازنده، خریدار و دولت ایجاد مشکل می‌کند و بحث در برنامه جدید این است که دولت حداقل مداخله را داشته باشد.
وزیر راه و شهرسازی با توضیح اینکه باید به فکر خدمات شهری، آسفالت معابر، جدول کشی، خیابان‌بندی و ... در مسکن مهر باشیم، یادآور شد: باید خدمات زیربنایی همچون آب، برق، گاز و فاضلاب و خدمات روبنایی مانند مسجد، درمانگاه، کلانتری و ... را برای واحدهای مسکن مهر فراهم کرد.
وزیر راه وشهرسازی اعلام کرد: در این دوره حدود 460هزار واحد مسکونی به اتمام رسیده است و در این مدت 200هزار واحد مسکونی را تحویل داده‌ایم و برای 260هزار واحد مسکونی به‌دنبال وصل کردن برق، آب و شبکه
فاضلاب هستیم.
وی گفت: مسکن مهر مساله چند دولت است بنابراین نمی‌توان مدعی شد که در طول یک سال تمام مباحث مرتبط با مسکن مهر برطرف خواهد شد. با وجود انتقاد به کل طرح مشکلات را برطرف می‌کنیم و به تلاش خود برای اینکه هیچ یک از پروژه‌ها متوقف نشود، ادامه
خواهیم داد.
