گروه ایران
پس از گذشت چهار روز از مذاکرات آستانه قزاقستان که با ابتکار ایران، روسیه و ترکیه برای حل و فصل بحران سوریه و گفتوگوهای آشتی ملی میان دولت و معارضان این کشور برگزار شد، همچنان بحث پیرامون دستاوردهای این نشست، بحران سوریه، آینده سیاسی آن، وضعیت مردم این کشور و تنشهایی که به واسطه این بحران در منطقه ایجاد شده، به قوت خود باقی است.
در نشست آستانه که با صدور بیانیهیی از طرف سه کشور ایران، ترکیه و روسیه به کار خود پایان داد، یک سوال مهم نسبت به معادلات پیچیده در سوریه همچنان بیپاسخ مانده است. هر چند در این مذاکرات راهبرد سه کشور و نزدیکی آنها برای تثبیت آتشبس و تلاش برای خاتمه دادن به جنگ خانمانسوز 6ساله بر هم منطبق بود و سازوکاری هماهنگ برای پیشبرد اهداف آنها مشاهده میشد، اما طرفین درگیر در سوریه با مجادلات لفظی و همچنین امتناع از امضای بیانیه نهایی، بر ابهام وضعیت آتی آشتی ملی در سوریه انگشت تایید گذاشتند. این تحولات در سه روز گذشته موجب شد تا بسیاری از کارشناسان با امید بستن به مذاکرات ژنو که قرار بود در بیستم بهمن ماه جاری برگزار شود، ژنو را نقطه عطفی در حل این بحران فراگیر قلمداد کنند. اما سخنان سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه که روز گذشته در دیداری با مخالفان سوریه اعلام کرد که سازمان ملل تصمیم گرفته مذاکرات ژنو را حداقل تا یک ماه آینده به تعویق بیندازد، باعث شد تا مساله اساسی این باشد که این انسداد سیاسی چندین ماهه، آینده بحران در سوریه و نحوه چینش راهبردهای بازیگران منطقهیی و بینالمللی را به کدام جهت سوق خواهد داد؟
هر چند با رایزنیهایی که میان ایران، ترکیه و روسیه طی چند ماه گذشته شاهد بودیم که نوعی همکاری منطقهیی در سوریه در حال شکلگیری است و میتواند به سایر ترتیبات سیاسی نیز قابل تعمیم باشد و روسها هم اعلام کردهاند که به فکر همکاری بلندمدت با ایران و ترکیه بوده و به این همکاری امیدوارند، اما تحلیلگران به این نکته تاکید دارند که باید منتظر ماند تا دید آینده آبستن چه تحولاتی در سوریه و منطقه خواهد بود.
خستگی تمام طرفین از وضعیت فرسایشی سوریه
در همین رابطه گفتوگوی حسین جابریانصاری معاون عربی و آفریقایی وزارت خارجه کشورمان که سرپرستی هیات ایران در نشست آستانه را نیز عهدهدار بود با تلویزیون ملی قزاقستان روشنکننده برخی ابعاد این مذاکرات و راهبرد ایران درخصوص بحران سوریه است.
جابریانصاری، آستانه را ایستگاه اول مذاکرات میان دولت و مخالفان سوریه توصیف کرد و تاکید داشت که ایران به تلاشهای خود برای حل سیاسی بحران در سوریه ادامه میدهد. وی بیان کرد که قرار گرفتن دو هیات دولت سوریه و معارضان مسلح در یک چارچوب مشترک مهم است و این مساله همراه با تثبیت آتشبس در سوریه از موفقیتهای اجلاس آستانه بهشمار میرود.
وی گفت که شرایط سوریه فرسایشی شده و تمام طرفها از این وضعیت خسته شدهاند زیرا روند چندساله در سوریه و سمت و سوی تحولات بهویژه آزاد شدن حلب با عملیات ارتش سوریه، نمایانگر واقعیتی است که ادامه شرایط کنونی سودی برای گروههای مسلح ندارد.
جابریانصاری همچنین در پایان در پاسخ به پرسش جایگاه ایران در مذاکرات سوری آستانه و ژنو، گفت: بهعنوان کشور تاثیرگذار و صاحب نفوذ در غرب آسیا از شروع بحران سوریه، معتقد بودیم که این مشکل هیچ راهحل نظامی ندارد.