براساس برآوردهای بانک مرکزی توان پرداخت تسهیلات جدید بانک‌ها در سال 93معادل 107هزار و 470میلیارد تومان برآورد شده که به ترتیب سهم بانک‌های خصوصی شده حدود 32درصد، بانک‌های خصوصی 29درصد، بانک‌های تخصصی 21درصد و بانک‌های تجاری 18درصد از کل تسهیلات بانک‌ها خواهد بود.
در مجموع توان پرداخت تسهیلات جدید در بانک‌های غیردولتی بیش از 65 هزارمیلیارد تومان و در بانک‌های دولتی معادل کمتر از 42هزار میلیارد تومان است. همچنین بانک‌های خصوصی شده با رقم بیش از 34هزار میلیارد تومان، بانک‌های خصوصی با حدود 31هزارمیلیارد تومان، بانک‌های تخصصی و دولتی بیش از 22هزارمیلیارد تومان و بانک‌های دولتی تجاری نیز بیش از 19هزارمیلیارد تومان توان تسهیلاتدهی جدید دارند.
پیش از این، رییس کل بانک مرکزی نیز در نشست مدیران شرکت‌های هلدینگ و سرمایه‌گذاری کشور با حضور آقای جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهور با اشاره به حجم تسهیلات تامین مالی 236هزارمیلیارد تومانی نظام بانکی در سال 92 اعلام کرد که میزان تسهیلات سال 93 حدود 245 تا 280هزارمیلیارد تومان برآورده شده که 50 درصد آن تسهیلات جدید و 140هزارمیلیارد تومان نیز پس از وصول بدهکاران بانکی مجددا برای تامین سرمایه درگردش در اختیار واحدها قرار خواهد گرفت و اولویت اول این تسهیلات برای تامین سرمایه در گردش، تامین مواد اولیه و حقوق و دستمزد کارگران و خروج از رکود است.
سیف افزود: در سال 93 شروع طرح جدید از منابع بانکی ممنوع است و طرح‌هایی که 10 تا 15درصد از تکمیل آنها مانده می‌توانند از تسهیلات بانکی استفاده کنند. بنگاه‌های اقتصادی که استحقاق تسهیلات نظام بانکی را دارند باید حداقل دو ویژگی را داشته باشند. نخست اینکه حداقل 25درصد از منابع آن بنگاه اقتصادی از محل سرمایه باشد و دوم اینکه صورت‌های مالی حسابرسی شده داشته باشد.
برآوردهای کارشناسان بانک مرکزی برمبنای پرداخت حدود 240هزارمیلیارد تومان تسهیلات بانکی در سال 93 نشان می‌دهد که کل بانک‌های کشور در سال 1393 قادرند به میزان 107هزارمیلیارد تومان منابع جدید از طریق سپرده‌های جدید جذب کنند و توان تسهیلاتدهی خود را افزایش دهند. همچنین از طریق وصولی تسهیلات پرداخت شده و مطالبات معوق پیش‌بینی می‌شود که معادل 133 تا 140هزارمیلیارد تومان منابع جذب بانک‌های کشور شود. براین اساس در مجموع توان بالقوه بانک‌ها برای تسهیلاتدهی از محل منابع جدید و جذب سپرده و وصولی تسهیلات پرداختی به میزان 240هزارمیلیارد تومان خواهد بود. از این میزان معادل 133 تا 140هزار میلیارد تومان می‌توان برای حفظ وضع موجود اقتصاد کشور، تسهیلات پرداخت کرد و آنچه از محل وصولی تسهیلات پرداختی به صندوق بانک‌ها بر می‌گردد را بابت تسهیلاتدهی به واحدهای تولیدی و تامین سرمایه درگردش تزریق کرد. از سوی دیگر از طریق منابع جدید و افزایش سپرده‌های بانکی معادل 107هزارمیلیارد تومان به توان پرداخت بانک‌ها اضافه می‌شود و امکان پرداخت تسهیلات جدید از طریق بانک‌ها فراهم می‌شود.
توان 61 درصدی بانک‌های غیردولتی
بانک‌های غیردولتی شامل بانک‌های خصوصی و بانک‌های خصوصی شده روی هم رفته 61 درصد توان تسهیلاتدهی کل بانک‌ها را به خود اختصاص داده‌اند و بخش قابل توجهی از تسهیلات سال 93 و نیاز کشور را بانک‌های غیردولتی تامین خواهندکرد.
بانک‌های خصوصی شده در رتبه اول
بانک‌های خصوصی شده شامل بانک‌های صادرات، ملت و تجارت قادرند بیش از 32درصد از توان تسهیلاتدهی بانک‌ها را در سال 93 به خود اختصاص دهند. به عبارت دیگر بانک‌های خصوصی شده حدود یک سوم کل برنامه تسهیلات سال 93 را در اختیار دارند.
سهم 29درصدی بانک‌های خصوصی
بانک‌های خصوصی مانند بانک‌های پارسیان، پاسارگاد، سامان، اقتصاد نوین و... نیز در رتبه دوم هستند و حدود 29درصد از تسهیلات سال 93 را پرداخت خواهند کرد.
توان 39 درصدی بانک‌های دولتی
بانک‌های دولتی شامل بانک‌های تجاری و بانک‌های تخصصی نیز روی هم رفته قادرند حدود 39درصد تسهیلات سال 93 را پرداخت کنند.
سهم 21 درصدی بانک‌های تخصصی
بانک‌های تخصصی در رتبه رده‌بندی بانک‌های کشور شامل بانک مسکن، صنعت ومعدن و کشاورزی می‌توانند 21درصد تسهیلات مورد نیاز صنایع، کشاورزی و تولید کشور را تامین کنند.
سهم 18درصدی بانک‌های تجاری دولتی
بانک‌های تجاری در رتبه چهارم از نظر توان تسهیلاتدهی در سال 93 شامل بانک ملی و بانک سپه نیز حدود 18درصد توان تسهیلاتدهی بانک‌ها را در اختیار دارند.
پیش‌بینی افزایش 74 هزار میلیارد تومانی
با توجه به رقم 107هزار و 470میلیارد تومانی توان پرداخت تسهیلات جدید بانک‌ها می‌توان به رقم افزایش 32هزار و 700 میلیارد تومانی در پنج ماهه اول سال 93 اشاره کرد که معادل 30.43درصد این میزان در 5 ماه اول پرداخت شده است و حدود 69 درصد از این مبلغ یعنی معادل 74هزارمیلیارد تومان از توان تسهیلات جدید بانک‌ها در 7 ماه آخر یعنی از شهریور تا اسفند 93 می‌تواند تحول قابل توجهی در اقتصاد ملی ایجاد کند. با توجه به اینکه 60 درصد افزایش تسهیلات جدید بانک‌ها در 5 ماه اول به تامین سرمایه در گردش اختصاص یافته و در صورت ادامه روند کنونی پیش‌بینی می‌شود که حدود 45هزارمیلیارد تومان تسهیلات بیشتر برای تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی اختصاص یابد.
در 5 ماه اول سال 93، معادل 113هزار و 513 میلیارد تومان تسهیلات بانکی پرداخت شده که 32هزار و 700میلیارد تومان تسهیلات جدید بوده است. یعنی حدود 80هزار میلیارد تومان طبق روند عادی و برای حفظ وضع موجود تسهیلاتدهی پرداخت شده است. بر این اساس پیش بینی می‌شود که حداقل حدود 53 هزار میلیارد تومان دیگر تسهیلات برای حفظ وضع موجود پرداخت شود.
براین اساس، حداقل معادل 127هزار میلیارد تومان دیگر، تسهیلات به اقتصاد کشور تزریق خواهد شد که 74هزار میلیارد تومان آن تسهیلات جدید و افزایش تسهیلات محسوب می‌شود.
افزایش 35هزار میلیارد تومانی
براساس سهم 32درصدی بانک‌های خصوصی شده از توان تسهیلاتدهی بانک‌ها، می‌توان انتظار داشت که تسهیلات بانک‌های صادرات، تجارت و ملت که خصوصی شده‌اند، به میزان 35هزار میلیارد تومان در سال 93 افزایش یابد و با توجه به برنامه 5 ماهه اول سال 93 پیش بینی می‌شود که در 7ماه باقی مانده نیز معادل 24هزار میلیارد تومان در افزایش تسهیلات در سال 93 نقش داشته باشند.
افزایش 32هزار و 700 میلیارد تومانی
کل تسهیلات پرداختی در 5 ماهه اول سال 93 معادل 113هزار و 513 میلیارد تومان بوده که نسبت به رقم 80هزار و 813 میلیارد تومانی مدت مشابه سال 92 به میزان 32 هزار و 700 میلیارد تومان یا 40.5درصد رشد داشته است. این در حالی است که رقم تسهیلات 5 ماهه اول سال 92 نیز نسبت به مدت مشابه سال 91 به میزان 35.7 درصد رشد کرده و نشان‌دهنده این واقعیت است که میزان رشد تسهیلات در سال 93 نسبت به سال 92 بیشتر بوده و در حالی که میزان افزایش تسهیلات پنج ماه سال 92 معادل 21246 میلیارد تومان بوده درپنج ماه سال معادل 93 این رقم حدود 32700 میلیارد تومان افزایش یافته است. یعنی افزایش تسهیلات سال 93 معادل 11454 میلیارد تومان بیش از سال 92 افزایش یافته است.
سهم بالای خدمات و صنعت ومعدن
از آنجا که اولویت بانک‌ها و دولت، تامین سرمایه درگردش و اشتغال بوده است. در نتیجه سهم بخش خدمات با 35.4درصد کل تسهیلات و سهم بخش صنعت و معدن با 32درصد، بیشترین سهم از کل تسهیلات را به عهده داشته و در مجموع 67.4 درصد تسهیلات به خدمات و صنعت و معدن تعلق گرفته است. پس از آن بخش‌های مسکن و ساختمان و بازرگانی هر یک با 13.5 و 13.2درصد تسهیلات در جایگاه سوم و چهارم قرار دارند. همچنین بخش کشاورزی با سهم 5.6درصدی در جایگاه پنجم قرار دارند و در آخر بخش متفرقه با سهم اندک 2/0درصد بوده است. نگاهی به هدف از دریافت تسهیلات نیز نشان می‌دهد که تامین سرمایه در گردش در اولویت و جایگاه اول با سهم 59.3 درصدی قرار داشته و پس از آن ایجاد واحد اقتصادی با 11.1درصد کل تسهیلات قرار دارد. خرید مسکن با 8.7 درصد تسهیلات، خرید کالای شخصی با 6.6درصد، توسعه واحد با 6درصد، سایر امور با 5.9درصد، و تعمیرات با 2.6درصد در اولویت‌های بعدی اهداف و انگیزه دریافت‌کنندگان تسهیلات بوده است.
رشد 53 درصدی تسهیلات صنعت و معدن
میزان تسهیلات پرداختی در پنج ماهه سال 93 به بخش صنعت و معدن معادل 36338 میلیارد تومان بوده که نسبت به رقم 23709 میلیارد تومانی مدت مشابه سال 92 معادل 53درصد رشد کرده است. رقم سال 92 نسبت به 91 نیز در این مدت24.3درصد رشد کرده و در واقع رشد تسهیلات بخش صنعت نسبت به سال قبل بیشتر بوده است.
رشد 40درصدی تسهیلات مسکن و ساختمان
در بخش مسکن و ساختمان نیز تسهیلات 5 ماهه اول سال 93 معادل 40درصد رشد کرده و از رقم 10978 در مدت مشابه سال 92 به 15368 میلیارد تومان در سال 93 رسیده است. این میزان رشد اگرچه از نظر میزان بیشتر بوده اما از نظر درصد، بیشتر بوده است.
رشد 47درصدی تسهیلات بازرگانی
رقم تسهیلات بخش بازرگانی نیز معادل 14972میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال 92 معادل 47درصد رشد داشته است.
رشد 39درصدی تسهیلات خدمات
در پنج ماه اول سال 93، میزان تسهیلات بخش خدمات معادل 40146 میلیارد تومان بوده است. که نسبت به مدت مشابه سال قبل معادل 39درصد رشد داشته است.
رشد 279درصدی تسهیلات متفرقه
در سایر بخش‌های اقتصادی و متفرقه نیز تسهیلات رشد قابل توجهی داشته و 279درصد در پنج ماه اول سال 93 رشد کرده است و از رقم 86 میلیارد تومانی سال 92 به 326 میلیارد تومان در مدت مشابه سال 93 افزایش یافته است.
