منبع: ترجمان
سی و دومین نشست از گفت‌وگوهای راهبردی با عنوان «مقابله با تروریسم در سطح بین‌المللی و جایگاه جمهوری اسلامی ایران» عصر روز سه‌شنبه 28 دی ماه 1395 در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری برگزار شد. در این نشست ابتدا حسین قریبی مشاور معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه به ایراد سخنرانی پرداخت و پس از آن حاضران به بحث و تبادل نظر درباره تروریسم و جایگاه ایران در مقابله با آن پرداختند.
حسین قریبی در آغاز سخنانش چهار پرسش را مطرح کرد و هدف اصلی‌اش از این سخنرانی را پاسخ به این چهار پرسش دانست:
1- منظور از مقابله با تروریسم در سطح بین‌المللی چیست؟
2- ایران در نظام مقابله با تروریسم در سطح بین‌المللی چه جایگاهی دارد؟
3- چگونه می‌توان میان نظام مقابله با تروریسم در سطح بین‌المللی از یک سو و نگاه ابزاری دولت امریکا به مقوله تروریسم از سوی دیگر تفکیک کرد؟
4- ایران چه مزیت‌های نسبی برای مقابله با تروریسم داراست و چگونه می‌تواند از این مزیت‌ها برای مقابله با تروریسم استفاده کند؟
قریبی پیش از طرح بحث اصلی خود برای روشن شدن اهمیت مساله آمارهایی از وضعیت تروریسم در سطح بین‌المللی ارائه کرد. از جمله این آمارها تعداد عملیات‌های تروریستی بود. تنها گروه تروریستی داعش در سال 2016 میلادی 1141 عملیات انتحاری (یعنی ماهانه 95 عملیات) انجام داده است. همچنین در حال حاضر بیش از 30هزار تروریست خارجی از 100کشور به سوریه و عراق سفر کرده‌اند و در آنجا مشغول به اعمال خرابکارانه هستند.
این کارشناس ارشد مقابله با تروریسم پس از ذکر این مقدمات به سراغ بخش اول سخنان خود یعنی نظام مقابله با تروریسم ملل متحد رفت. نخستین ساختاری که در سازمان ملل به مقابله با تروریسم می‌پردازد شورای امنیت است. شورای امنیت مشخصا چندین قطعنامه را به مقابله و مبارزه با تروریسم اختصاص داده است. از جمله آنها می‌توان به قطعنامه‌های 1267، 1373، 2178 و 2179 اشاره کرد. به گفته قریبی در میان این قطعنامه‌ها قطعنامه 1373 از اهمیت ویژه‌یی برخوردار است. در این قطعنامه یک رژیم مبارزه با تروریسم عرضه شده است. بر پایه این رژیم از سه طریق می‌توان با تروریسم سازماندهی‌شده مقابله کرد: 1) ضبط اموال تروریست‌ها 2) منع تامین سلاح برای تروریست‌ها و 3) منع تردد تروریست‌ها. در این راستا FATF در جهت مقابله با تامین مالی تروریست‌ها گام برمی‌دارد و APA نیز سیستمی است که با تردد هوایی تروریست‌ها مقابله می‌کند. شورای امنیت همچنین فهرستی از گروه‌های تروریستی و افراد تروریست را ارائه می‌کند که هر ساله نیز به روز می‌شود و ملاک بین‌المللی برای تشخیص تروریست از غیرتروریست همین فهرست است و آن مجازات‌های سه‌گانه علیه افراد حاضر در این لیست اعمال
خواهد شد.
مشاور معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه در ادامه سخنانش به دومین ساختار مقابله با تروریسم در سازمان ملل یعنی مجمع عمومی پرداخت. قریبی افزود: قطعنامه 46/51ی مجمع عمومی از جمله قطعنامه‌هایی است که به صورت اختصاصی به مقوله تروریسم پرداخته است. همچنین در سال 2006 مجمع عمومی یک استراتژی جامع با نام استراتژی مقابله با تروریسم را تهیه کرد که هر دو سال نیز بازبینی و بازنویسی می‌شود و راهنمای عمل این مجمع در مقابله با تروریسم بوده است. حسین قریبی در ادامه سخنانش قطعنامه پیشنهادی رییس‌جمهور ایران حسن روحانی با عنوان جهانی عاری از خشونت و افراط‌گرایی را یکی از مهم‌ترین قطعنامه‌های مجمع عمومی برای مقابله با تروریسم برشمرد؛ قطعنامه‌یی که بان‌کی‌مون برنامه عملی نیز برای آن تهیه و تنظیم کرد اما متاسفانه خود ما آن را رها کرده‌ایم و خودمان از امکاناتی که این قطعنامه برایمان فراهم آورده است بهره‌یی نمی‌بریم. از سوی دیگر شاهد هستیم که عربستان سعودی هزینه تاسیس مرکز مقابله با تروریسم ملل متحد را تامین کرده است و از این طریق بر راهبردهای سازمان ملل در مقابله با تروریسم تاثیر گذاشته است. به گفته این کارشناس ارشد مقابله با
تروریسم علاوه بر شورای امنیت و مجمع عمومی باید به فوروم جهانی مقابله با تروریسم نیز به عنوان بخشی از نظامِ بین‌المللی مقابله با تروریسم اشاره کرد. این فوروم دو مرکز اصلی دارد که یکی از آنها مرکزی مجهز در ابوظبی است که به بازپروری تروریست‌ها می‌پردازد.
حسین قریبی در بخش دوم سخنانش سراغ جایگاهِ ایران در رژیم مقابله با تروریسم در سطح بین‌الملل رفت. به گفته وی ایران از حدود 15 معاهده بین‌المللی مقابله با تروریسم به 9 مورد آنها پیوسته است؛ از جمله معاهداتی که به مساله تروریسم و هوانوردی، دریانوردی و امنیتِ دیپلمات‌ها بازمی‌گردد. اما در کنار وضعیت مناسبی که ما از جهت رژیم مقابله با تروریسم در سطح بین‌الملل داریم مناسبات و مناقشات ما با امریکا بر سر مسئله تروریسم باید به صورت جداگانه‌یی بررسی شود. مشاور معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه برای آنکه ابزاری بودن استفاده امریکا از زدن برچسب حمایت از تروریسم به کشورهای دیگر را نشان دهند مثال سه کشورِ عراق، لیبی و کوبا را مطرح کرد. دولت عراق از سال 1979 از سوی امریکا در لیست دولت‌های حامی تروریسم قرار گرفت اما در سالِ 1982 که ایران در چند عملیات در مقابل عراق به پیروزی رسید و عراقی‌ها نیاز به کمک امریکایی‌ها داشتند آنها دولت عراق را از لیست دولت‌های حامی تروریسم خارج کردند.
اما دوباره در سال 1990 و با حمله عراق به کویت که مورد حمایت امریکا بود امریکا بار دیگر دولت عراق را در فهرست دولت‌های حامی تروریسم قرار داد. می‌بینیم که نه ورود دولت عراق به فهرست کشورهای حامی تروریسم و نه خروج آن از آن فهرست به خود مقوله تروریسم ربطی نداشته است. وضع در موردِ لیبی و کوبا نیز به همین منوال بوده است. هر جا منافع امریکا اقتضا کرده است برچسب حامی تروریسم به دولت‌ها زده است یا این برچسب از روی آنها برداشته شده است. این کارشناس ارشد مسائل تروریسم در ادامه یک نکته تئوریک را در مورد نسبت دولت و تروریسم شرح داد. به گفته وی دولت به خودی خود هرگز تروریستی نیست. دولت می‌تواند جنایتکار باشد اما صفتِ تروریستی بنا به تعریف تنها برای گروه‌های غیردولتی به کار می‌رود.
