با وجود اظهارات خوشبینانه نخستوزیر ایتالیا، ناظران سیاسی بااشاره به اختلافات میان پوتین و پترو پورشنکو میگویند همهچیز حکایت از آن دارد که این نیز روز گذر دیگری بدون نشان از حل بحران بین روسیه و اوکراین بوده است
نخستین روز از دهمین نشست رهبران اجلاس آسیا-اروپا (آسم) در میلان ایتالیا در شرایطی برگزار شد که بحران اوکراین و روابط روسیه با اروپا روی آن سایه انداخته بود. بهطوریکه آنگلامرکل، صدراعظم آلمان، پس از دیدار با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، در حاشیه این نشست گفتوگویش را «دشوار» و «سرشار از اختلافنظر» خوانده است.
به نوشته روزنامه روسی راشاتودی، دیمتریپسکوف، سخنگوی کرملین، نیز پس از دیدار مرکل و پوتین در میلان گفته، کماکان هم درمورد «منشأ منازعات داخلی اوکراین» و هم درمورد دلایل عمیقی که به اوضاع فعلی منجر شده بین دو طرف «اختلافهای جدی» وجود دارد.
تحریمهای اقتصادی غرب علیه روسیه دشواریهایی را برای این کشور ایجاد کرده و یکی از انگیزههای ولادیمیر پوتین در ملاقات با رهبران غربی، قانعکردن آنان به کاهش این تحریمها عنوان شده بود. پیش از آغاز نشست برخی گمانهزنیها از تلاش ولادیمیر پوتین برای متقاعدکردن رهبران اروپایی به لغو تحریمها علیه کشورش خبر داده بودند با این حال بیبیسی گزارش داده که کارشناسان بعید میدانند کشورهای غربی تا پیش از دریافت تضمینهای جدیتری از روسیه، در مورد آنچه توقف مداخله و تهدید اوکراین میدانند با این درخواست موافقت کنند.
همچنین نشست آسم با حضور رهبران 50کشور آسیایی و اروپایی درحالی برگزار شده که از چهارشنبه گذشته ارزش سهام در اغلب بازارهای بورس اروپایی سقوط کرده است. بههمیندلیل رکود اقتصادی در اروپا و بحران در بازارهای بورس ازجمله مسایل مهمی بوده که رهبران کشورها به آن پرداختهاند.
صبحانهای در حاشیه نشست آسم
یورونیوز نیز گزارش داده که در حاشیه این نشست آنگلامرکل، ولادیمیر پوتین، پترو پروشنکو، رییسجمهور اوکراین، فرانسوا اولاند، رییسجمهور فرانسه، دیوید کامرون، نخستوزیر انگلیس، خوزه مانوئل باروسو، رییس کمیسیون اتحادیه اروپا و هرمان فانرومپوی، رییس شورای اتحادیه اروپا بهدعوت ماتئو رنزی، نخستوزیر ایتالیا، برای صرف صبحانه گردهم آمده و درمورد اوضاع اوکراین تبادلنظر کردهاند. رنزی پس از این دیدار به طنز گفته است: «درحقیقت این میز صبحانهیی بود بدون صبحانه، زیرا هیچکس قهوه ایتالیایی ننوشید و هیچکس برای برداشتن شیر، چای و قهوه صندلیاش را ترک نکرد! اما این نشانه جالبی از ضرورت تداوم بحث بود و من امیدوارم در ساعتهای آینده گامهایی به جلو برداریم. اکنون پس از این دیدار در میلان، من خوشبینتر هستم و امید دارم که میتوانیم بسیار جدیتر باهم کار کنیم.»با وجود اظهارات خوشبینانه رنزی، ناظران سیاسی با اشاره به اختلافات میان پوتین و پترو پورشنکو میگویند همهچیز حکایت از آن دارد که این نیز روز گذرای دیگری بدون نشان از حل بحران بین روسیه و اوکراین بوده است.
غرب، روسیه را به دخالت و حمایت از جداییطلبان اوکراینی متهم میکند و اگرچه پوتین چند روز پیش با صدور فرمان خروج بیش از ۱۷۶۰سرباز این کشور از مرز اوکراین که خواست محوری اتحادیه اروپا است، امیدهایی برای حلوفصل بحران بهوجود آورد. اما ناتو در گزارشی درباره اوضاع منطقه اعلام کرده هیچگونه نشانهیی مبنی بر خروج سربازهای روسی از مرز اوکراین مشاهده نکرده است.
صادرات گاز؛ هراس اروپا
«گاز» هم ازجمله موضوعات بسیار مهمی بوده است که رهبران اروپایی در آستانه فرارسیدن فصل سرما و بالاگرفتن تنشها با روسیه به آن پرداختهاند. اتحادیه اروپا سالانه به 450میلیارد مترمکعب گاز نیاز دارد که 125میلیارد مترمکعب آن را از روسیه میخرد و اکنون بیم آن را دارد که روسیه بهدلیل عدم پرداخت بهای گاز، صادرات گاز به اوکراین را قطع کند. بهویژه اینکه ولادیمیر پوتین پیش از سفر به ایتالیا هشدار داده بود که نمیتواند برای زمستان امسال تامین گاز اروپا را ضمانت کند.
وی با این حال تاکید کرده که بهدنبال ایجاد بحران گاز طبیعی اروپا نیست. پوتین گفته بود: «روسیه به وظایف خود در برابر مشتریان اروپایی بهطور کامل عمل خواهد کرد. اما اگر اوکراین مانند سال۲۰۰۸ جلوی ترانزیت گاز به اروپا را بگیرد روسیه نیز مانند آن زمان عمل خواهد کرد.»
در سال۲۰۰۹ روسیه گاز خود را بهروی اوکراین بست و این مساله تامین گاز اروپا را با تنگنا مواجه کرد.
اکنون بروکسل بهعنوان میانجی مذاکرات مسکو و کییف نمیخواهد که ۲۸عضو اتحادیه زمستان امسال را با بحران انرژی و بدون گاز روسیه سپری کنند.
در پی همین تلاشهای میانجیگرانه است که با وجود فضای سرد حاکم میان رهبران اروپایی، سخنگوی کرملین اعلام کرده مرکل و پوتین موافقت کردند درباره مسایل گوناگون ازجمله اختلافات موجود بر سر قیمت گاز بحث کنند. خبرگزاری رویترز نیز گزارش داده که کمیسر انرژی اتحادیه اروپا قصد دارد سهشنبه آینده، وزیران انرژی روسیه و اوکراین را در برلین در کنار هم بنشاند، با این هدف که آنها را به قبول توافقی موقت جهت تامین موجودی گاز در طول زمستان متقاعد کند.
اجلاس آسیا - اروپا در جریان نشست رهبران شماری از کشورهای دو قاره در بانکوک، پایتخت تایلند، در سال۱۹۹۶ پایهگذاری شد و درحالحاضر 49کشور از اروپا، حوزه آسیا پاسیفیک و آسیا همراه با کمیسیون اتحادیه اروپا و دبیرخانه اتحادیه کشورهای جنوبشرق آسیا (آسهآن) در آن عضویت دارند.
اجلاس رهبران کشورهای عضو هر دوسال یکبار برای بررسی راههای گسترش همکاری بینقارهیی برگزار میشود.