طرح دستچین میوه‌ها در سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار شهر تهران از اسفندماه سال گذشته کلید خورد. این طرح که قرار شد در راستای مشتری‌مداری برای نخستین‌بار در بازارهای تره‌بار شهرداری اجرایی شود واکنش‌های بسیاری در پی داشت و حتی کارگران این میادین در اعتراض به این موضوع تجمع کردند. اما عبدالحسین رحیمی مدیرعامل سازمان میادین و تره‌بار شهر تهران تصمیم خود را گرفته بود و بدون توجه به خیل مقاومت‌ها و فشار‌ها از سوی دلالان و نهادهای حامی دلالان موفق به اجرای این طرح شد. طرحی که در روزهای آغازین آن برای شهروندان تهرانی غیرقابل باور بود و به گفته رحیمی اکنون بعد از گذشت نزدیک به یک‌سال به یکی از مطالبات اصلی مردم تبدیل شده است.
رحیمی در گفت‌وگو با «تعادل» به بیان عملکرد یک‌ساله این سازمان پرداخت و با بیان اینکه سازمان مدیریت میادین شهر تهران از سازمان‌های زیرمجموعه شهرداری تهران است، گفت: مهم‌ترین فعالیت سازمان احداث میادین و بازارهای میوه و‌تره‌بار است و اکنون در 22 منطقه تهران 206 بازار تره‌بار فعال است و تا پایان سال این تعداد به 230 بازار افزایش خواهد یافت.
وی با بیان اینکه به اهداف مندرج در برنامه 5ساله خود رسیده‌ایم، اظهار داشت: در واقع جلوتر از برنامه 5ساله حرکت کرده‌ایم و باقی برنامه‌ها نیز در 6 ماهه ابتدایی سال آینده به‌طور کامل محقق می‌شود. در برنامه پنجم احداث 240 بازار میوه و تره‌بار در دستور کار قرار دارد و تصمیم داریم در سطح هر محله یک بازار احداث کنیم.
رحیمی با اشاره به اینکه بازارهای میوه و تره‌بار در زمین‌های متعلق به شهرداری ساخته می‌شود، عنوان کرد: بعد از احداث، غرفه‌ها در اختیار تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان محصولات کشاورزی و غذایی اعم از میوه و سبزیجات، مواد پروتئینی و محصولات و فرآورده‌های گوشتی قرار می‌گیرد. هم‌اکنون بخش عمده‌یی از نیاز شهروندان تهرانی از طریق این بازارها تامین می‌شود. شهروندانی که برای خرید به این بازارها مراجعه می‌کنند، می‌توانند تمام مواد غذایی مورد نیاز خود را از بازارها تهیه کنند.
وی ادامه داد: این موضوع هم به نفع مدیریت شهری و هم به نفع شهروندان و اقتصاد خانواده‌هاست تا با استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی یا با پای پیاده به نزدیک‌ترین مرکز خرید در محل زندگی‌شان بروند و مایحتاج خود را تهیه کنند، این موضوع منجر به کاهش ترافیک و آلودگی هوا نیز می‌شود.
رحیمی با بیان اینکه سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار تهران از نظر کنترل کیفیت و نظارت بر قیمت‌ها بزرگ‌ترین سازمان عرضه‌کننده مواد غذایی منسجم در کشور به‌شمار می‌رود، گفت: زیرا غیر از سازمان مدیریت میادین هیچ نهاد دیگری وجود ندارد که بیش از 200 نقطه در یک شهر را با یک آیین‌نامه به شکل یکسان ساماندهی کند. براساس آیین‌نامه سازمان، قیمت مواد غذایی در تمام نقاط تهران (شمال، جنوب، شرق و غرب) یکی است و تغییر نمی‌کند.
وی با تاکید براینکه قیمت‌ها توسط سازمان میادین میوه و تره‌بار هماهنگ می‌شود، خاطرنشان کرد: قیمت‌ها ابتدا توسط اتحادیه بارفروشان عمده که زیرنظر اتاق اصناف فعالیت می‌کنند، تعیین می‌شود اما نرخی که بهرهبردارها باید در مراکز میوه و تره‌بار به مردم ارائه کنند، توسط سازمان مدیریت میادین مشخص می‌شود.
وی با ارائه توضیحات بیشتر در این باره، گفت: در سازمان کمیته قیمت‌گذاری وجود دارد که نماینده بهرهبردارها، نماینده شورای شهر و هم بخش‌های درون‌سازمانی سازمان مدیریت میادین در آن حضور دارند. این افراد از بخش‌های خرده‌فروشی سطح شهر نرخ می‌گیرند و ضمن تطبیق آن با شاخص‌های بانک مرکزی، قیمت متوسطی از این دو را به عنوان قیمت اجناس تعیین می‌کنند. قیمتی که یک حاشیه سود برای تولید‌کننده داشته باشد و نیز مصرف‌کننده به راحتی بتواند کالای موردنظر خود را خرید کند، همچنین هریک از بازارها رییس دارد که وظیفه دارد هر روز صبح قیمت کالاها را از پورتال سازمان برداشته و به بهرهبردارها ارائه کند.
بازارهای میوه و تره‌بار سازمان با تنها 16 روز تعطیلی در سال همه روزه از ساعت 8 صبح تا 8 شب به خدمت‌رسانی مشغولند و در ایام خاص مانند شب یلدا، ایام پایانی سال و نزدیک به عید و روزهای تابستان ساعات کار افزایش می‌یابد تا مردم گرفتار گران‌فروش‌های سطح شهر نشوند.
آغاز اجرای طرح دستچین
به گفته عبدالحسین رحیمی بازارهای میوه و تره‌بار سطح شهر چند سالی می‌شود که شاهد تغییرات فراوانی بوده است و اگر اکنون وارد این بازارها شوید تفاوت چندانی با بازار کشورهای خارجی ندارد. یکی از اتفاقاتی که اخیرا چهره بازارهای تره‌بار را تغییر داده شروع طرح دستچین میوه‌ها در میادین است. در گذشته همه کسانی که برای خرید به بازارهای میوهوترهبار مراجعه می‌کردند حتما به خاطر دارند که فروشندگان به اجبار مازاد بر نیاز مشتری به او میوه می‌فروختند و این مساله گاه منجر به دعوای خریدار و فروشنده می‌شد. اما بعد از آغاز طرح دستچین میوه دیگر شاهد اتفاقاتی از این دست نیستیم.
مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار درباره این طرح توضیحاتی ارائه کرد و گفت: از ابتدای اسفند سال گذشته با اجرای این طرح به مشتری حق داده شده است تا میوه‌ها را دستچین کند و همچنین قیمت میوه و سبزی‌ها نیز بالای آنها درج و در واقع همه‌چیز برای مشتری شفاف شده است. این در حالی است که قیمت اجناس این بازارها از مغازه‌های بیرون بیش از 30درصد ارزان‌تر و کیفیت آن هم بهتر است.
وی با یادآوری اینکه در گذشته بهرهبردارها میوه و سبزی را به شکل فله‌یی به شهروندان می‌فروختند و آنها حق دستچین میوه را نداشتند، تصریح کرد: با بررسی این موضوع متوجه سه معضل شدیم. مورد اول تحمیل بار اضافه به مردم بود. مشتری یک کیلو بار می‌خواست اما به اجبار سه کیلو به او فروخته می‌شد. همچنین کیفیت محصول هم نامناسب بود و دیگر اینکه بسیاری مواقع شاهد برخورد نامناسب فروشنده‌ها با شهروندان بودیم. این سه معضل منجر به عدم اعتماد مردم به بازارهای میوهوترهبار و شهرداری شده بود.
حذف دلال‌ها از بازارهای شهرداری
وی با بیان اینکه شخص شهردار تهران از من دو خواسته داشت، تصریح کرد: کوتاه شدن دست دلال‌ها نخستین خواسته شهردار از من بود که بسیار منطقی است. زیرا وجود دلال‌ها در هر حوزه‌یی قیمت و کیفیت را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد. زیرا دلالان فقط دنبال درآمد کاذب و رضایت خودشان هستند و رضایت مردم برای آنها اهمیتی ندارد. خواسته دوم ایشان این بود که مردم باید با آرامش و رضایت خاطر از بازارهای شهرداری خرید کنند. زیرا هدف اصلی شهرداری از ایجاد این بازارها رضایت مردم است و نباید به محلی برای نارضایتی شهروندان تبدیل شود.
خرید با آرامش و رضایت
وی ادامه داد: ما به این نتیجه رسیدیم که برای حل معضلات عنوان شده و جلب رضایتمندی مردم باید به آنها حق انتخاب بدهیم. به همین دلیل طرح دستچین میوه را اجرا کردیم. همان‌طور که گفته شد با اجرای این طرح شهروندان با مراجعه به بازارهای میوه و تره‌بار می‌توانند خود اقدام به انتخاب میوه و سبزی کرده و دیگر کارگران بازار دخالتی در این کار ندارند.
البته باید بگویم این کار با مقاومت‌های بسیاری مواجه شد و بسیاری از دلالان که دست کشیدن از منافع برایشان سخت بود، شروع به سنگ‌اندازی کرده و فشارهای زیادی بر ما تحمیل کردند اما با پشتیبانی شهرداری و نیز با حمایت‌های جدی شورای شهر بالاخره موفق شدیم طرح را اجرایی کنیم. البته بهره‌بردارهای عزیز اکثرا با ما همکاری کردند.
وی با اشاره به اینکه این برخورد ابتدا برای مردم غیرقابل باور بود، گفت: شهروندان این طرح را به ایام شب عید ارتباط می‌دادند اما این کار ادامه پیدا کرد و اکنون در تمام بازارهای شهر این طرح اجرا می‌شود.
وی با تاکید براینکه عملی کردن این طرح واقعا کار سختی بود، اظهار داشت: الان دیگر شهروندان نگرانی این را ندارند که با خرید از بازارهای شهرداری با برخوردهای نامناسب روبه‌رو شده یا بار اضافی و بی‌کیفیت به آنها داده می‌شود و با آرامش خرید خود را انجام می‌دهند.
مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار با بیان اینکه باید مواظب این طرح باشیم تا دستخوش تغییر و دگرگونی منفی نشود، اظهار داشت: به همین منظور یک سیستم نظارتی قوی طراحی کردیم که در بازارها حضور دارند. این مجموعه کار نظارت بر حسن اجرای آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها توسط بهرهبردارها را برعهده دارد. علاوه براین یک تیم نظارت ویژه نیز مستقیم زیرنظر خود من فعالیت می‌کند. من نیز به صورت مستمر به بازارها سرکشی می‌کنم.
به گفته این مقام مسوول در طرح دستچین میوه سعی شده است تا به لحاظ زیبایی نیز اقدام‌هایی انجام شود و در چینش میوه و سبزی‌ها و نیز دکوراسیون بازارها تغییراتی ایجاد شده تا فضای مطلوبی برای خرید شهروندان به وجود‌اید. برای مثال سبدهایی که میوه‌ها در درون آنها چیده می‌شود به‌گونه‌یی است که گنجایش یک ردیف میوه را دارد. دلیل آن هم این است که مشتری به‌راحتی بتواند میوه مورد نیاز خود را انتخاب کند و در ضمن میوه‌ها با گذشت زمان خراب نشوند. همچنین رنگ میوه‌ها با رنگ سبدها هماهنگ می‌شود تا جلوه زیبایی به آن ببخشد.
رحیمی با اشاره به اینکه یکی از فعالیت‌های ما آموزش به کارگران بهرهبردارها و نیز رییس بازارهاست، گفت: سعی کرده‌ایم که بهترین روش‌ها را از مراکز خرید بزرگ دنیا احصا کرده و آن را از طریق آموزش در اختیار این افراد قرار دهیم.
به گفته وی حق انتخاب مردم، آرامش موجود در بازارهای میوه و تره‌بار، بهبود کیفی محصولات و قیمت مناسب، نظم و انضباط و زیبایی مراکز خرید از جمله نتایج اجرای طرح دستچین میوه است. امروز دستچین به عنوان یک الگو در شهرهای دیگر نیز انجام می‌شود. اجرای این طرح باعث شده که حتی در خود میدان مرکزی میوه و تره‌بار محصولات در سبدهای یک رج و دو رج به فروش برسد و دیگر فروش میوه فله‌یی نیست، در واقع تولیدکننده‌ها و تامین‌کننده‌ها خود را با شرایط ما وفق داده‌اند.
وی با بیان اینکه درصدد هستیم در این حوزه امکانات را به استانداردهای جهانی نزدیک کنیم از اینکه شهروندان با دیدن بازار کشورهای دیگر حسرت می‌خورند، ابراز ناراحتی کرد و گفت: می‌توانیم این شرایط را در داخل کشور به وجود بیاوریم تا شهروندان حسرت مردم دیگر کشورها را نخورند. در این راستا علاوه بر طرح دستچین، طرح فروش سبزی بدون گل و لای را نیز در دستور کار قرار داده‌ایم و حدود یک‌سال است که این طرح را نیز اجرایی کرده‌ایم.
300 تا 350گرم گل و ریشه در هزار گرم سبزی
رحیمی در این باره ادامه داد: از اسفند ماه 94 در سبزی‌فروشی‌های ما سبزی با گل و ریشه به مردم فروخته می‌شد. یعنی گل و ریشه که حکم طلا را دارد و باید در خاک بماند به دلیل آموزش غلط یا عدم آگاهی کشاورز از خاک بیرون آورده و توسط مردم دور ریخته می‌شد دلیل آن هم این بود که کشاورز باید نیم کیلو خاک می‌فروخت.
وی با بیان اینکه وظیفه دستگاه‌های حاکمیتی است که کشاورزان را آموزش دهند، اضافه کرد: زیرا خاک سرمایه ملی است و نباید این‌گونه دور ریخته شود. با اجرای این طرح سبزی تمیز در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد بدون اینکه یک ریال به قیمت آن اضافه شود. در اینجا نیز سعی کرده‌ایم به لحاظ بصری زیبایی لازم را به وجود آوریم و سبزی‌ها در سبدهای قرمز رنگ و به شکل یکدست در سبزی‌فروشی‌ها واقع در بازارهای میوه‌و تره‌بار ارائه شود.
وی در این خصوص توضیحات بیشتری ارائه کرد و گفت: یک دسته سبزی با گل و ریشه و یک دسته سبزی بدون گل و ریشه را وزن کردیم، نتیجه این شد که وزن آنها 300 تا 350گرم اختلاف داشت. یعنی در هزارگرم سبزی 300 تا 350گرم گل و ریشه وجود داشت. گل و ریشه‌یی که شهروندان بابت آن پول می‌پرداختند و هنگام پاک کردن سبزی از این موضوع عصبانی می‌شدند در واقع یک‌سوم پول سبزی مربوط به گل و ریشه بود.
5/18میلیارد تومان مبلغ گل و ریشه در سال
مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار با بیان اینکه فروش سبزی بدون گل و ریشه در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی است، تصریح کرد: از نتایج اجرای این طرح می‌توان به کاهش تولید پسماند و عدم جابه‌جایی خاک زراعی که سرمایه ملی است، اشاره کرد. علاوه بر این روزانه به‌طور میانگین 25هزار نفر از بازارهای ما سبزی خرید می‌کنند. این یعنی 131تن سبزی در روز فروخته می‌شود. یک محاسبه ساده نشان می‌دهد که کل فروش در 350روز سال 45هزار و 850تن می‌شود. اگر میانگین 30درصد ریشه و گل را در نظر بگیریم، می‌توان گفت 13هزار و 755تن گل و ریشه در سال تولید می‌شود آن هم فقط در بازارهای شهرداری و نه کل بازارهای سطح شهر.
وی ادامه داد: محاسبات نشان می‌دهد، چنانچه میانگین قیمت هر کیلو سبزی را 1150تومان در نظر بگیریم، هزینه‌یی که برای گل و ریشه پرداخت شده، رقمی حدود 5/18میلیارد تومان می‌شود که ما این هزینه را از جیب مردم کم کردیم.
وی ادامه داد: اقتصاد مقاومتی یعنی اینکه با استفاده از داشته‌های خود هزینه‌ها را کاهش دهیم و بعد از پیدا کردن مشکل دنبال راه‌حل آن باشیم. اجرایی کردن این دو طرح با وجود مشکلات و مقاومت‌هایی که برایمان به وجود آوردند یک انقلاب بود. از مردم نیز تقاضا دارم که با دیدن هرگونه تخلفات مراتب را از طریق سامانه 1888 به شهرداری اطلاع دهند.
وی با بیان اینکه اگر سازمان‌ها پاسخگو نباشند به مردم ظلم می‌شود، اظهار داشت: ما خودمان را در اتاق شیشه‌یی گذاشته‌ایم و خود را موظف به رعایت حقوق مردم می‌دانیم.
راه‌اندازی 40غرفه فروش گوشت استاندارد
رحیمی یکی دیگر از طرح‌های سازمان میادین تره‌بار را بسته‌بندی گوشت در محل برشمرد و در این باره گفت: در سطح شهر گوشت به دو صورت توزیع می‌شود، یکی از طریق قصابی‌ها و دیگر فروشگاه‌هایی که گوشت را به شکل بسته‌بندی ارائه می‌کنند. برخی محصولات بسته‌بندی شده نه همه آنها با وجود داشتن ظاهر زیبا از کیفیت مناسبی برخوردار نیستند. درباره گوشت چرخ‌کرده نیز مشکلات بسیاری مشاهده شده است. بنابراین سازمان میادین برای رفع این مشکل اقدام به راه‌اندازی مراکز توزیع گوشت کرد تا گوشت مورد نیاز شهروندان با قیمت و کیفیت مناسب در اختیار آنها قرار گیرد. برای این منظور از سازمان اداره کل دامپزشکی استان تهران دعوت کرده و از آنها خواستیم تا بالاترین استانداردهایی که برای یک غرفه گوشت در نظر دارند را به ما ابلاغ کنند و بعد از آن شروع به ساخت غرفه‌ها با این استانداردها کردیم.
وی ادامه داد: در این راستا امسال ساخت 60غرفه را در دستور کار قرار دادیم. این غرفه‌ها باید بین 55 تا 60متر مساحت داشته و کف و دیوارها کاملا سرامیک باشد. همچنین نور‌پردازی، اتاق رختکن، یخچال‌های استاندارد، چرخ گوشت و کاتر برقی، دستگاه سلفون بسته‌بندی در محل و دستگاه ضدعفونی‌کننده چاقو از الزامات یک غرفه استاندارد محسوب می‌شود که در غرفه‌های ساخته شده این موارد را رعایت کرده‌ایم. تمام این فعالیت‌ها در راستای تحقق شعار «سلامتی مردم قابل معامله نیست» انجام شد. اکنون 40غرفه در حال خدمت‌رسانی به شهروندان است.
طرح همیار مشتری از دیگر طرح‌های سازمان است که در این طرح کارگرانی که در گذشته همواره با مشتری درگیر بودند، امروز مشتریان را کمک می‌کنند تا بارهای خود را به محل پارک خودرو ببرند و تعامل خوبی بین این دو قشر برقرار شده و این به معنای تکریم مشتری است.
سبد مهربانی
از دیگر کارهایی که سازمان میادین انجام داده است و به دیوار مهربانی شباهت دارد که با نام سبد مهربانی شناخته می‌شود. براساس این طرح در بازارهای شهرداری فضایی تعبیه شده و کسانی که علاقه‌مند به کمک هستند با خرید مواد غذایی و میوه آن را در این مکان گذاشته تا افراد نیازمند بتوانند از آن استفاده کنند. این پالت‌های مهربانی روزانه دو بار شارژ می‌شوند.
طرح میوه برای کودکان نیز از دیگر طرح‌های این سازمان است و در 50بازار متعلق به شهرداری، کودکانی که همراه والدین‌شان به این مراکز وارد می‌شوند با انواع میوه مورد پذیرایی قرار می‌گیرند، این کار جهت تکریم کودکان است تا با خاطره خوب بازارها را ترک کنند. البته این طرح به بهره‌بردار تحمیل نشده است و بهره‌برداران بنا بر سلیقه و میل خود اقدام به این کار می‌کنند.
