چامسکی: توییت رییسجمهور منتخب امریکا وحشتناک است
گروه جهان
برای نخستینبار در چند دهه اخیر رهبران روسیه و ایالاتمتحده به صراحت از تقویت توان هستهیی خود صحبت کردهاند. چند ساعت پس از اینکه ولادیمیر پوتین رییسجمهوری روسیه گفت مسکو باید توان هستهیی خود را تقویت کند، دونالد ترامپ رییسجمهور منتخب امریکا هم در توییتی نوشت که کشورش باید زرادخانه هستهیی خود را بهطور عمده تقویت کرده و گسترش دهد.
ترامپ در توییتر خود نوشته است: «تا موقعی که جهان در مقوله هستهیی سر عقل بیاید، ایالاتمتحده باید توانایی هستهیی خود را بهطور عمده تقویت کند و گسترش دهد.» ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی بارها بر ضرورت تقویت نیروهای نظامی امریکا تاکید کرده بود.
رویترز مینویسد در یک دهه آینده عمر مفید بسیاری از تسلیحات هستهیی امریکا یعنی؛ موشکهای بالستیک زیر دریایی، بمبافکنها و موشکهای زمینی به پایان میرسد و برآوردههایی که نهادهای مستقل انجام دادهاند، نشان میدهد امریکا برای نوسازی تسلیحات هستهیی خود نیازمند یکهزار میلیارد دلار سرمایهگذاری طی ۳۰سال آینده است. ترامپ در شرایطی از تقویت زرادخانههای هستهیی ایالاتمتحده صحبت کرده که در یکی از مصاحبههای خود در جریان رقابتهای انتخابات در پاسخ به این پرسش که «آیا حاضرید از سلاح کشتار جمعی علیه دشمنان خود استفاده کنید؟»، گفته بود که گزینه استفاده از تسلیحات هستهیی را کنار نمیگذارد اما این مساله را آخرین گزینه ممکن و در دسترس میداند. ترامپ تاکید کرده بود که ترجیح میدهد در این رابطه غیرقابل پیشبینی بماند.
پاسخی به اظهارات پوتین
روزنامه نیویورک تایمز با اشاره به تلاشهای باراک اوباما برای تحقق وعده جهان عاری از تسلیحات هستهیی نوشته: «به نظر میرسد دیدگاه دونالد ترامپ پیشنهادی است برای پایان یک دهه تلاش روسای جمهوری از هر دو حزب که همواره تلاش داشتند نقش سلاح هستهیی را در استراتژی دفاعی امریکا کاهش دهند.»
موضعگیری جنجالی اخیر دونالد ترامپ چند ساعت پس از آن منتشر شد که ولادیمیر پوتین در اظهارنظری مشابه گفته زرادخانه هستهیی روسیه باید تقویت شود. رییسجمهوری روسیه در کنفرانس خبری پایان سال میلادی، خواهان توسعه موشکهای هستهیی روسیه شده بهگونهیی که بتوانند از سد سیستمهای دفاع ضدموشکی بگذرند. ولادیمیر پوتین گفته است: «ما باید توان بالقوه و نیروهای استراتژیک هستهیی خود را تقویت کنیم، بهویژه در حوزه توسعه موشکهایی که توانایی لازم را برای رخنه در سیستمهای دفاع ضدموشکی دارند.»
رییسجمهوری روسیه با تاکید بر اینکه سیستم دفاعی روسیه از سپر موشکی امریکا موثرتر است، گفته ایالاتمتحده با خروج از پیمان موشکهای ضدبالستیک (ABM) شرایط را برای مسابقه تسلیحاتی جدید مهیا کرد (امریکا در ژوئن ۲۰۰۲ خروج خود از این پیمان را اعلام کرد و اجرای این پیمان متوقف شد). این درحالی است که روسیه نیز چند ماه پیش پیمانی هستهیی با امریکا برای محدودیت تولید پلوتونیوم را معلق کرد. رییسجمهور روسیه اقدامات غیردوستانه امریکا و تهدید منافع روسیه را دلیل تعلیق این پیمان عنوان کرده است.
باوجود گمانهزنی گسترده رسانههای غربی مبنی بر بازگشت عصر جدید رقابت تسلیحاتی امریکا و روسیه در دولت بعدی ایالاتمتحده، یک مقام نزدیک به ترامپ گفته که قصد رییسجمهوری منتخب از تاکید بر تقویت توان هستهیی امریکا، پاسخ به پوتین نیست. جیسن میلر به رویترز گفته اشاره ترامپ تهدیدهای گسترش سلاح هستهیی و بهخصوص دسترسی سازمانهای تروریستی است. میلر تاکید کرده که ترامپ تاکید دارد ضمن ضرورت نوسازی توان هستهیی، بازدارندگی یکی از راههای حیاتی برای رسیدن به صلح است.
روزنامه واشنگتنپست نیز با ابراز نگرانی نسبت به تبعات دیپلماتیک توییت جنجالی ترامپ نوشته که اظهارات ترامپ درباره ضرورت توسعه تواناییهای هستهیی ایالاتمتحده در شرایطی مطرح میشود که روند جهانی از دهه 1980 تاکنون در جهتی دیگر جریان داشته و درراستای کاستن از حجم زرادخانههای هستهیی روسیه و امریکا بوده است.
در این گزارش آمده: ترامپ در توییت خود از ضرورت توسعه توانایی هستهیی «تا زمانی که جهان مفهوم سلاح هستهیی را دریابد» سخن گفته و مشخص نیست که منظور دقیق از این عبارت چیست. این عبارت میتواند به معنای این باشد که تا زمانی که روسیه به توسعه تواناییهای هستهیی خود ادامه دهد، امریکا نیز همین کار را انجام خواهد داد و این یعنی آغاز عصر جدیدی از رقابت تسلیحاتی میان دو کشور.»
نوام چامسکی استاد علوم سیاسی، گفته که توییت ترامپ یکی از وحشتناکترین چیزهایی بوده که اخیرا مشاهده کرده است. چامسکی به روزنامه هافینگتنپست گفته است: «پوتین به اندازه کافی بد هست اما اگر از تقویت تسلیحات هستهیی صحبت کرده از منظر دفاعی بوده است. صحبت پوتین بر سر حفاظت از مرزهای روسیه بوده و کاری با مرزهای مکزیک در امریکا ندارد اما سخنان ترامپ میتواند بهمعنای آغاز رقابت تسلیحاتی باشد.»
از سال ١٩٧٢ که لئونید برژنف رهبر وقت اتحاد شوروی و ریچارد نیکسون رییسجمهور وقت امریکا، پیمانی برای محدودیت زرادخانه هستهیی امضا کردند، امریکا و روسیه مکررا پیمانهایی برای کنترل دوجانبه تسلیحات هستهیی خود داشتهاند.
روسیه و امریکا هر یک بیش از 7هزار کلاهک هستهیی دارند. به گفته کارشناسان، ایالاتمتحده برای نوسازی موشکهای بالستیک به هزار میلیارد دلار سرمایهگذاری نیاز دارد. موضوع افتادن کنترل زرادخانه هستهیی ایالاتمتحده به دست فردی همچون ترامپ، یکی از بحثهای اصلی در جریان رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری بود. هیلاری کلینتون رقیب دموکرات ترامپ و جمهوریخواهانی چون مارکو روبیو بارها هشدار دادند، ترامپ دمدمی مزاجتر از آن است که اجازه دستیابی به کدهای هستهیی را داشته باشد. ترامپ ۲۰ژانویه (کمتر از یک ماه دیگر) بهطور رسمی بهعنوان رییسجمهوری امریکا سوگند یاد خواهد کرد.