گروه گوناگون با گسترش فضای مجازی و امکان دسترسی برای اکثر افراد، اخبار جعلی نیز افزایش پیدا کرده است. این اخبار گاهی داستانپردازیهایی است که صحت ندارد و میتواند منجر به جریانسازی اشتباه شود. در بعضی موارد این اخبار جعلی از فضای مجازی و آنلاین فراتر رفته و به ستون اخبار روزنامهها و سایر رسانهها نیز میرسد. برخی رسانهها برای جذب مخاطب بیشتر دست به انتشار اخبار اغراقآمیز و جعلی میزنند. این امر درنهایت منجر به بیاعتمادی مخاطبان میشود. بر این اساس، رسانهها نقش بسیار مهمی در جلب اعتماد مخاطبان به اخبار دارند.
موسسه رویترز در آخرین گزارشی که منتشر کرده، نشان میدهد مردم کدام کشورها بیش از دیگران به اخبار رسانههای کشورشان اعتماد دارند. در این گزارش سطح اعتماد به اخبار در کشورهای مختلف، متفاوت است. آنطور که در این مطالعه مشخص شده است، فنلاندیها بیشترین اعتماد را به اخبار رسانههای خود دارند. فنلاند در سالهای مختلف از نظر آزادی مطبوعات و رسانه در لیست بهترین کشورهای جهان قرار گرفته است. در این کشور، نزدیک 65 درصد از مردم به اخبار منتشر شده از رسانهها اعتماد دارند.
بعد از فنلاند، برزیلیها بیش از کشورهای دیگر به اخبار رسانههای کشورشان اعتماد دارند. برخی گزارشها نشان میدهد صنعت رسانه و مطبوعات در برزیل، در سالهای اخیر روند مثبتی داشته و تیراژ روزنامهها رشد قابل قبولی داشته است. در این کشور نزدیک 58 درصد از مردم، اخبار رسانهها را قابل اعتماد میدانند.
در کانادا نیز وضع تقریبا مشابه است. در این کشور نیمی از مردم به آنچه از رسانهها منتشر میشود اعتماد دارند. رسانههای ملی و غیرتجاری در این کشور سابقهیی طولانی دارند که در بیان نقطهنظرات و افکار مختلف از آزادی زیادی بهره میبرند. در این کشور، نهاد ناظر بر فعالیت رسانهها، تمام شبکههای رادیویی و تلویزیونی موجود را ملزم کرده که بین 30 تا 35 درصد از برنامههایشان محصولات کانادایی باشد. اعتماد 55 درصدی مردم کانادا به خبرهای منتشر شده، این کشور را در رتبه سوم اعتماد به اخبار رسانهها قرار داده است.
هلند از دیگر کشورهایی است که بیش از نیمی از مردم به اخبار رسانهها اعتماد دارند. رسانههای مکتوب در این کشور ریشهیی کهن دارد. در ابتدا رسانهها در این کشور بر اساس ساختار فکری، مذهبی و قومی شکل گرفته بود. این سیستم تا دهه 1970 دوام یافت و بعد از آن خبرگزاریهای جدیدی شروع به فعالیت کردند که به گروه اجتماعی و مذهبی خاصی تعلق نداشتند. در حال حاضر، طبق گزارش به دست آمده نزدیک 54 درصد از مردم هلند، به اخبار منتشر شده در رسانههای این کشور اعتماد دارند.
آلمان از جمله کشورهایی است که بالاترین حجم و تنوع رسانهیی را در جهان دارد. در این کشور علاوه بر رسانههای نوشتاری، صوتی و تصویری، رسانههای دیجیتال و فضای مجازی نیز فعالیت زیادی دارد. در میان این همه تنوع رسانه در این کشور، نزدیک 52درصد از آلمانیها به اخبار منتشرشده از رسانههای کشورشان اعتماد دارند.
طبق آخرین گزارشهای به دست آمده، ایالاتمتحده امریکا به مرکز توفان اخبار جعلی تبدیل شده است. در این کشور تنها 33درصد از شهروندان به اخبار رسانهها اعتماد دارند. هرچند امریکا جزو کشورهایی است که از آزادی مطبوعات برخوردار است اما انتشار خبرهای جعلی در رسانهها، مردم این کشور را به اخبار بیاعتماد کرده است.
اعتماد به اخبار رسانهها، در کره جنوبی و یونان از امریکا نیز کمتر است. در این کشورها تقریبا یکچهارم از مردم اخبار رسانهها را قبول میکنند. در کرهجنوبی تقریبا 22 درصد از شهروندان، به اخبار منتشر شده از رسانهها اعتماد دارند. این اعتماد در یونان کمتر شده و به 20 درصد میرسد. طبق این گزارش، امریکا، کرهجنوبی و یونان بیشترین حجم اخبار جعلی را دارند که این موضوع منجر به بیاعتمادی تعداد زیادی از مردم به رسانهها شده است.
پویایی رسانهها امری حیاتی است که امنیت ملی، سلامت سیاسی، اجتماعی و اخلاقی هر کشوری را تامین میکند. زمانی که اخبار ساختگی و جعلی به رسانهها در هر کشوری نفوذ پیدا کند، علاوه بر بیاعتمادی مردم، گاهی ضربههای جبرانناپذیری به بدنه و ساختار آن کشور وارد میکند که به نظر میرسد با توجه به بحران اقتصادی یونان، این اخبار جعلی با وضعیت کشورها بیارتباط نباشد.