گروه بورس| علی رمضانیان|
روز گذشته بازار قراردادهای اختیار معامله سهام در بورس و اوراق بهادار تهران آغاز به کار کرد و بر این اساس قراردادهای اختیار معامله خرید روی سهام پایه شرکت فولاد مبارکه اصفهان با نماد «ضفولا» شرکت ایران خودرو با نماد «ضخود» و شرکت ملی صنایع مس ایران با نماد «ضفملی» آماده دادوستد شدند.
به گزارش «تعادل» رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در مراسم آیین بازگشایی بازار قراردادهای اختیار معامله که با حضور حسن قالیباف، مدیرعامل شرکت بورس تهران، حسن امیری، عضو هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، حامد سلطانی‌نژاد، مدیرعامل بورس کالای ایران، امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس برگزار شد، با اشاره به اینکه در آینده اختیار فروش نیز به عنوان یک ابزار جدید عملیاتی خواهد شد، اظهار داشت: اختیار خرید یک فرصت استثنایی برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند و پوشش ریسک سرمایه‌گذاری را به همراه دارد که می‌تواند به عنوان یک اهرم عمل کند.
شاپور محمدی افزود: امروز به برکت این میلادها شاهد رونمایی معاملات اختیار خرید پس از نیم قرن فعالیت بورس در کشور هستیم.
سخنگوی سازمان بورس ادامه داد: در گذشته کارهای بسیار خوبی انجام و تلاش‌های گسترده‌یی صورت گرفته بود و به همین دلیل باید قدردان زحمات گذشتگان نیز باشیم. سخنگوی سازمان بورس با بیان اینکه معاملات آتی سکه، اختیار تبعی و مواردی از این دست پیش از این اجرایی شده بود، ادامه داد: بازار سرمایه از فضای پویا و به‌روزی برخوردار است در نتیجه همواره ابزارهای نوینی برای آن طراحی شده است. دکتر محمدی با اشاره به معاملات اختیار معامله گفت: برای اجرایی شدن این ابزار جدید زحمات زیادی کشیده شده است. در عین حال بورس کالا، فرابورس، شرکت مدیریت فناوری بورس و سید احمد عراقچی معاون اجرایی سازمان برای عملیاتی شدن این ابزار تلاش زیادی انجام داده‌اند.
سخنگوی سازمان بورس 6 مزیت ابزار اختیار خرید را برشمرد و گفت: افزایش نظارت و ثبات بازار، منفعت سرمایه‌گذاران چه هنگام رشد و چه در زمان افت، نقش بیمه برای سهم‌ها، افزایش سطح تحلیل در بازار، رشد بازار و تامین مالی و توسعه دانش مالی از مزایای اصلی این ابزار است. رییس سازمان بورس با اشاره به اینکه از امروز اختیار خرید سکه عملیاتی خواهد شد، تصریح کرد: این فرآیند در آینده شامل سایر کالا‌ها نیز خواهد بود. سخنگوی سازمان بورس با اشاره به اینکه در آینده اختیار فروش نیز به عنوان یک ابزار جدید عملیاتی خواهد شد، اظهار داشت: اختیار خرید یک فرصت استثنایی برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند و پوشش ریسک سرمایه‌گذاری را به همراه دارد که می‌تواند به عنوان یک اهرم عمل کند.
محمدی با بیان اینکه این ابزار، افزایش نظارت بر بازار سرمایه و افزایش ثبات آن را برعهده دارد، گفت: سرمایه‌گذاران می‌توانند از اختیار خرید از فرصت‌های رو به بالا استفاده و همچنین از اختیار فروش در زمان تعدیل بهره‌برداری کنند. اختیار خرید و فروش مانند بیمه سرمایه‌گذاری است و نتیجه آن ثبات‌بخشی به بازار سرمایه و حرکت منطقی آن خواهد بود.
به گفته سخنگوی سازمان بورس این ابزار در توسعه بازار سرمایه و روند تامین مالی نقش بسزایی ایفا خواهد کرد و توسعه دانش مالی را به همراه دارد. رییس سازمان بورس ابراز داشت: زمانی که معاملات آتی سکه شروع شد برخی به آن با تردید نگاه می‌کردند اما امروز معاملات آتی سکه با سایر موارد قابل عرضه در بورس کالا برابری می‌کند. وی ابراز امیدواری کرد که معاملات اختیار نیز به همان سو حرکت کند.سخنگوی سازمان بورس با تاکید بر اینکه اگر طراحی ابزارها با برنامه‌ریزی انجام شود، سودآور خواهد بود، خاطرنشان کرد: اختیار خرید و فروش در سایر بازارهای مالی دنیا انجام می‌شود اما در داخل کشور با وجود کمبود امکانات به بهترین شکل انجام شد علاوه بر این از آنجا که دانش فنی فعالان بازارسرمایه بالارفته است، فعالان بازار به راحتی می‌توانند بین این ابزارها ارتباط برقرار کرده و بازار را به تعادل برسانند؛ به این ترتیب راه‌اندازی معاملات آپشن فرصت بزرگی برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌هاست تا در چارچوب استراتژی خود بتوانند سودهای بیشتری کسب کنند.
رییس سازمان بورس گفت: ارائه مدل بلک-شولز در سال ۱۹۷۳، معادلات دیفرانسیل را بیش از پیش در زمینه اقتصاد مورد توجه قرار داد که حتی جایزه نوبل به این مدل اهدا شد؛ این مدل توانسته بازار مشتقات توسعه یافته‌یی را برپا کند که در همین راستا وقتی قراردادهای مشتقه راه‌اندازی شد با عنوان «معادله دیفرانسیلی که دنیا را تغییر داد» شهرت گرفت.
شاپور محمدی ادامه داد: اختیار خرید با مدل اروپایی طراحی شده و در حال انجام است و در آینده اختیار فروش نیر به آن اضافه خواهد شد و با کمی تاخیر در بورس انرژی نیز عملیاتی می‌شود. سخنگوی سازمان بورس با اشاره به اینکه این ابزار تعادل، شفافیت، کارآمدی و افزایش عمق تحلیل بازار سرمایه را بر عهده دارد، گفت: پوشش ریسک و سودآوری برای سرمایه‌گذار از اصول مهم است و از آنجا که ابزار اختیار خرید هر دو اصل را پوشش می‌دهد، یک ابزار مهم شناخته شده و فرصت بزرگی برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌ها محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: اختیار خرید بازده شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری را بالاتر می‌برد. در حال حاضر برای آن نسبت یک به یک تعریف شده اما در آینده می‌تواند از چند اختیار تشکیل شود. رییس سازمان بورس ضمن قدردانی از کمیته فقهی تاکید کرد: در طراحی همه ابزارها از جمله اختیار خرید ضوابط شرعی رعایت شده. سود زمانی برای ما ارزش دارد که منطبق با شرع و شریعت باشد، در غیر این‌صورت فاقد ارزش است. وی در پایان از طراحی و عملیاتی شدن ابزارهای جدید دیگر خبر داد و عنوان کرد: ابزارهای جدید و کارآمد دیگری در راه است که به سرعت تکمیل می‌شود و نهادهای آن نیز در حال شکل‌گیری است. محمدی تصریح کرد: تقویت بازارگردانی و افزایش شفافیت آن از دیگر برنامه‌های مهم در حال اجراست و در آینده دورتر نیز قراردادهای آتی سبد سهام عملیاتی خواهد شد.
آپشن‌ها ابزاری برای پوشش ریسک سهامدار
معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به لزوم توسعه بازار بدهی گفت: توسعه ابزارهای بازار بدهی شامل اوراق اجاره، مرابحه، سفارش ساخت، اسنادخزانه اسلامی، اوراق رهنی، سلف موازی استاندارد در گذشته سبب رشد بازار بدهی شد.
حسن امیری دیروز در مراسم رونمایی از معاملات اختیار معامله در بازار سرمایه گفت: نظام اقتصادی کشور به دو بخش واقعی و مالی تقسیم می‌شود و بر اساس این تقسیم‌بندی کلی بازار سرمایه یکی از اجزای اصلی سیستم مالی اقتصاد محسوب می‌شود.
وی با اشاره به کارکرد اصلی اوراق اختیار معامله گفت: کارکرد این بازار مانند تمام بازارهای دیگر، فراهم کردن بستر و زیرساخت مناسب جهت تلاقی و تعادل عرضه و تقاضاست. بدین جهت و برای پاسخگویی به نیازهای گوناگون فعالان در بازار سرمایه نیاز به ابزارهای مالی متنوع و با کارکردهای مختلف وجود دارد. امیری افزود: نوع خاصی از ابزارها که قابلیت کاربرد و عملیاتی شدن در تمام بازارهای مالی را دارد، انواع ابزارهای مالی مشتقه است که به صورت گسترده در بازارهای جهانی مورد استفاده قرار گرفته و بر مبنای نوع دارایی تقسیم‌بندی شده‌اند که شامل ابزارهای مشتقه بر پایه ارزهای خارجی، ابزارهای مشتقه بر پایه نرخ سود (بهره)، ابزارهای مشتقه بر پایه کالا و ابزارهای مشتقه بر پایه سهام است.
به گفته این مقام مسوول، اوراق اختیار معامله یکی از مهم‌ترین و البته جذاب‌ترین این ابزارهاست. معاون نظارت سازمان بورس، اوراق اختیار معامله را به عنوان یکی از مهم‌ترین اوراق مشتقه خواند و خاطرنشان کرد: اوراق اختیار معامله به عنوان یکی از ابزارهای مالی مشتقه، با توجه به خواص خود نه تنها یکی از ابزارهای مورد علاقه پژوهشگران حوزه مالی بوده است (تا حدی که رابطه‌یی برای قیمت‌گذاری آن شایسته کسب جایره نوبل اقتصاد شده است)، بلکه در میان فعالان عرصه عمل در بازارها نیز یکی از مهم‌ترین اوراق مشتقه محسوب می‌شود، زیرا با خاصیت دوگانه خود یعنی ترکیب اختیار از یک‌سو و تعهد از سوی دیگر، برخلاف ابزارهایی چون قراردادهای آتی خواستاران بیشتری را مجذوب خود می‌کند.
وی ضمن اشاره به تاکید رییس سازمان بورس بر راه‌اندازی معاملات اوراق اختیار معامله عنوان کرد: با توجه به اهمیت این ابزار تلاش گسترده‌یی برای راه‌اندازی معاملات اوراق اختیار معامله آغاز شد. تلاشی که نتیجه آن را امروز می‌بینیم و شاهد آغاز معاملات اوراق اختیار معامله در بازار سرمایه ایران هستیم. بازاری که با گذشت 50سال از عمر آن، جای خالی چنین ابزاری در آن احساس می‌شد. به گفته این عضو هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار با راه‌اندازی معاملات این اوراق نه تنها یکی از نیازهای اصلی فعالان این بازار برطرف شده است (که گواه آن انجام بیش از 2هزار معامله تنها در نخستین روز معاملات این ابزار در بورس کالاست)، بلکه یکی از مشکلات اساسی سرمایه‌گذاران خارجی نیز پاسخ داده شده است. وی ادامه داد: اکنون سرمایه‌گذاران ما می‌توانند با استفاده از این ابزار اقدام به پوشش ریسک‌های ناخواسته کنند. همچنین می‌توانند با اخذ موقعیت در این ابزار اقدام به سرمایه‌گذاری و کسب بازدهی کنند.
معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار این گام را آغازی بر معاملات اوراق اختیار خواند و تاکید کرد: آنچه امروز شاهد آن هستیم، تنها آغاز راه بلندی است که در پیش داریم. اکنون تنها معاملات اوراق اختیار معامله را شاهدیم. این امر موضوعی کوتاه‌مدت است و در آینده‌یی بسیار نزدیک معاملات اختیار فروش نیز آغاز می‌شود. وی افزود: در حال حاضر تنها اوراق اختیار معامله اروپایی را داریم، ولی در آینده‌یی نه چندان دور اوراق امریکایی و انواع دیگر اوراق را خواهیم داشت.
