شرکت سازنده سیستم کنترل هوشمند قطار (ATC) طی بیانیهیی احتمال هرگونه خطای منجر به وقوع سانحه در عملکرد این سیستم را رد و قیمت 400میلیارد تومانی این تجهیزات را تکذیب کرد. طبق گفته شرکت مهاران، سیستم ATC تهران- مشهد، تاکنون چند هزار افزایش سرعت غیرمجاز و عبور از چراغ قرمز را تشخیص داده و آن را با ترمز متوقف کرده که هر کدام از آنها از سانحه احتمالی جلوگیری کرده و در سانحه اخیر قطار مشهد هم عملکرد ATC موجب توقف قطار در 6 کیلومتر قبل از قطار بعدی شده است.
پیرو بروز سانحه برخورد قطار در محور دامغان- سمنان و اعلام برخی نظرات کارشناسی مبنی بر خرابی سیستم ATC و... شرکت مهاران توضیحاتی را در این خصوص ارائه کرده است. در بیانیه شرکت مهاران آمده است: متاسفانه در جو ملتهبی که پس از این سانحه دلخراش ایجاد شد هجمه مهیبی از مطالبی کاملا غلط، غیرفنی و مخدوش مطرح شد که این شرکت را بر آن داشت تا باوجود تصمیم قبلی مبنی بر عدم اظهارنظر عمومی، توضیحاتی ارائه کند.
این بیانیه افزوده است: محصولات این شرکت مبتنی بر تکنولوژی روز و قابل رقابت با سازندگان خارجی بوده و از نظر تکنولوژی، ساختار و عملکرد مشابه تجهیزات معتبر خارجی است. تعداد شرکتهای خارجی که در این زمینه و در این وسعت فعالیت میکنند حدود 10شرکت در دنیاست و برهمین اساس قیمت جهانی تجهیزات را این شرکتها تعیین میکنند و درنتیجه قیمت بالای آن مانع تجهیز بسیاری از خطوط راهآهن در دنیا به سیستم علائم شده به عنوان مثال بیش از نیمی از خطوط راهآهن ترکیه فاقد سیستم علائم است.
به گفته شرکت مهاران، سیستم ATC این شرکت از سال 1387 در خط 4 و سپس در خط 3 مترو تهران در حال کار است. خط 4 مترو تهران براساس ارزیابی به عمل آمده، کمترین خرابی را بین کلیه خطوط مترو تهران داشته و مسافرانی که از این خط استفاده میکنند، خصوصا در کلیه مراسمی که در میدان انقلاب و میدان آزادی برگزار میشود و ترافیک به اوج میرسد، استفاده مطلوب از این خط را تصدیق میکنند، بنابراین جدید بودن سیستم ATC در راهآهن که از سال 1394 مورد بهرهبرداری قرار گرفته است خرابی آن واقعیت ندارد که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد. در این بیانیه تصریح شده است: سیستم ATC تهران-مشهد، تاکنون چند هزار افزایش سرعت غیرمجاز و عبور از چراغ قرمز را تشخیص داده و آن را با ترمز متوقف کرده که هر کدام از آنها از سانحه احتمالی جلوگیری کرده است. همانطور که در این مورد نیز عملکرد آن موجب توقف قطار در 6 کیلومتر قبل از قطار بعدی شده است.
تاکنون چند هزار توقف قطار توسط ATC بهخاطر تخطی لکوموتیوران بهدلیل عدمآشنایی با سیستم صورت گرفته که تمام آنها بهعنوان خرابی سیستم اعلام شده است. همچنین کلیه قطارهایی که اساسا فاقد ATC هستند و در مسیر تهران-مشهد تردد میکنند بهعنوان خرابی ثبت شده است. در گزارشی که در فضای مجازی تصویر چند برگ اعلام خرابی نشان داده شده بود، در 90درصد آنها علت خرابی، قطار فاقد ATC درج شده بود.
بنا بر بیانیه شرکت مهاران، در نهایت اینکه هزینه پروژه ATC تهران مشهد 400میلیارد تومان اعلام شده در حالی که این پروژه در حقیقت از دو بخش ATC و بلاک میانی تشکیل شده است که ATC شامل تجهیزات 50 ایستگاه و یکصد لکوموتیو و بلاک میانی شامل تجهیزات 50 ایستگاه و 189 ایستگاه میانی بهفاصله حدود 4 کیلومتر که همگی با فیبر نوری بهصورت شبکه وصل هستند و برق آنها نیز از طریق کابلکشی اختصاصی همراه با فیبر نوری در مسیر هزارکیلومتر تامین شده است.
هزینهیی که راهآهن برای ATC و بلاک میانی شامل تجهیزات، کابلکشی، نصب و راهاندازی، آموزش و خدمات پس از فروش بیقید و شرط به این شرکت پرداخت کرده است بهترتیب 19میلیارد و 25 میلیارد و در جمع 44 میلیارد تومان بوده که یکدهم مبلغ اعلام شده است و این در حالی است که اگر این شرکت فقط بخش کابلکشی برق و فیبر نوری و مفصل زدن را بهطول هزار کیلومتر یکجا به پیمانکار دیگری واگذار میکرد هزینه آن 20 میلیارد تومان بود.