بررسی هزینههای انتخاباتی یکی از مشکلات انتخابات است
نشست علمی بررسی سیاستهای کلی انتخابات دیروز با حضور برخی اعضای حقوقدان شورای نگهبان و اساتید حقوق در دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد. سخنگوی شورای نگهبان در این نشست با تاکید بر اینکه در بخش انتخابات قوانین را بهروز نکردهایم، گفت: انتخابات یک کنش سیاسی زاینده و پوینده است و قوانین آن نیز باید با این کنش هماهنگ باشد. عباسعلی کدخدایی افزود: در برگزاری انتخابات بارها در زمینه قانون و اجرا حداقل در یک یا دو دهه گذشته با مشکل مواجه بودهایم. وی اظهار داشت: شکی در اینکه نظام انتخاباتی کنونی و قوانین و مقررات مختلف آن، حداقل خواستههای ما را برآورده میکند باوجود اینکه بخشی از آن متعلق به سالهای اول انقلاب و فضای سیاسی آن زمان است، وجود ندارد.
عضو حقوقدان شورای نگهبان ادامه داد: انتخابات یک کنش سیاسی زاینده و پوینده است و قوانین آن نیز باید با این کنش هماهنگ باشد اما متاسفانه در بخش انتخابات قوانین را بهروز نکردهایم و آن متعلق به دهه 60 بوده و در طول این سالها نیز قوانین مختلف بهصورت پیوندی و ناجور و ناهماهنگ به آن افزوده شده که نهتنها مشکلی را حل نکرده بلکه مشکلات جدیدی نیز ایجاد کرده است. کدخدایی تصریح کرد: در سالهای اخیر قانون مطلوب و شایستهیی برای انتخابات نداشتهایم، انتخابات در سالهای اخیر نیازمند چارچوبهای شفاف و روشن بوده و در تمام زمینهها، بررسی صلاحیتها و تبلیغات در قانون حداقل مواد وجود دارد. علاوه بر قانون خوب، به اجرای خوب نیز در این زمینه نیازمندیم، اگر قانون خوبی داشته باشیم و اجرای خوبی نباشد، اثر منفی خواهد گذاشت.
وی همچنین با تاکید بر اینکه در بحث انتخابات، مهم باور بسیاری از مسوولان به قوانین و مقررات است، گفت: تا زمانی که مجریان در همه زمینهها باور به قانون نداشته باشند، نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که قانون به درستی اجرا شود.
سخنگوی شورای نگهبان خاطرنشان کرد: علاوه بر اجرا، نظارت بر اجرای قانون نیز از جمله مسائلی است که جدی گرفته نشده و به این نتیجه رسیدهایم که در مجلس بسیاری از قوانینی که تولید میشوند، لازم نیست و اگر برخی قوانین نباشند مشکل خاصی ایجاد نشده و حتی وجود آنها ایرادهای بسیاری نیز در جامعه ایجاد کرده است.
نظارتی بر هزینهها وجود ندارد
در ادامه این نشست، کدخدایی با تاکید دوباره بر اینکه در زمینه انتخابات نسبت به بسیاری از این مشکلات، ایراداتی وجود دارد، یادآور شد: رهبر معظم انقلاب با بررسی این اشکالها به مجمع تشخیص مصلحت نظام دستور دادند که این ایرادها برطرف شود. به نظر ما سیاستهای کلی انتخابات میتواند بهعنوان نقشه راه انتخابات کشور، بسیاری از مشکلات ما را حل کند.
وی با بیان اینکه عدالت انتخاباتی را باید در تقسیم حوزههای انتخاباتی نیز رعایت کرد، گفت: مشکل دیگری که در زمینه انتخابات وجود دارد بررسی هزینههای انتخاباتی است که درباره تبلیغات حداقل مقررات و قوانین وجود دارد که این امری است که از آن غفلت شده است.
استاد حقوق دانشگاه تهران با اشاره به اینکه شورای نگهبان هیچ نظارت موثری بر هزینههای انتخاباتی و تبلیغاتی ندارد، اظهار داشت: اگر این مکانیسم ایجاد شود که به نوعی منابع مالی و میزان هزینههای تبلیغاتی نامزدها اعلام شود، کار شورای نگهبان بسیار راحت میشود.
وی با بیان اینکه بررسی صلاحیتها در شورای نگهبان همیشه باعث چالش بوده و این شورا همواره متهم به تایید یا عدم تایید نامزدها میشود، گفت: اینکه بگوییم کشورهای دیگر بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات ندارند، حرف نادرستی است.
بررسی صلاحیت در همه کشورها وجود دارد اما مهم مکانیسم اجرایی است. سخنگوی شورای نگهبان افزود: اگر داوطلبی عضو یک حزبی باشد که آن حزب چند صد سال سابقه اجرایی داشته باشد و از آن طریق وارد سیاست شد به نوعی نظارت است.
کدخدایی خاطرنشان کرد: در انتخابات اخیر امریکا، ترامپ مسائلی را مطرح کرد که اعتراضاتی را هم بههمراه داشت و اگر بخواهد از چارچوب نظام سیاسی این کشور خارج شود قطعا دستگاههای نظارتی به وی اجازه این کار را نخواهند داد.
وی همچنین گفت: در جمهوری اسلامی ایران باید شرایط عینی و ملموس بیشتری برای بررسی صلاحیتها وجود داشته باشد تا شورای نگهبان نیز پاسخگوی بیشتر تصمیمات خود باشد.
به گزارش ایرنا، سخنگوی شورای نگهبان افزود: شاید جایی را انتخاب کنیم که شرایط نمایندگان و نامزدها را قبل از انتخابات بررسی و شورای نگهبان فقط نظر نهایی را بدهد. وی با یادآوری اینکه در کشور شایستهگزینی مورد توجه قرار نگرفته است، تصریح کرد: درباره موضوع رجل سیاسی نیز باید شرایط آن کاملا مشخص شود تا برای همیشه بحثها درباره این موضوع خاتمه یابد.
وی با تاکید بر اینکه سیاستهای کلی انتخابات میتواند به عنوان نقشه راه نظام انتخاباتی باشد، افزود: قوانین مصوب مجلس در آینده میتواند بسیاری از سوالهای اساتید و مردم را پاسخ دهد، مشروط به اینکه به این باور برسیم که بتوانیم یک قانون خوب را اجرا کنیم.
آمادگی برگزاری انتخابات الکترونیک را داریم
کدخدایی بعد از این نشست در جمع خبرنگاران حاضر شد تا به سوالات آنها پاسخ دهد.او در حاشیه نشست سیاستهای کلی ناظر بر انتخابات گفت: این طرح اخیرا در دولت و مجلس اعلام شده که بعید است بتوانند قانون جامع انتخابات را ظرف این مدت تا انتخابات ریاستجمهوری ۹۶ انجام دهند.
سخنگوی شورای نگهبان در ادامه افزود: صحبتهایی که با رییس مجلس و نمایندگان داشتیم مبنی بر این بود که شاید بتوانند مواردی که لازم است اصلاح شود تا بعدا قانون جامع ارائه شود. دوستان مجلس در تلاشند که اصلاحات کلی انتخابات را تا زمان برگزاری انتخابات ۹۶ برسانند.
او در ارتباط با برگزاری انتخابات الکترونیک در انتخابات اردیبهشت ۹۶ گفت: شورای نگهبان در یک مرحله احراز صلاحیت با رعایت مسائل امنیتی موافقت کرده است و در بخشهای دیگر هم اگر جهات امنیتی رعایت شود، شورای نگهبان همچنان موافق است و آمادگی دارد با وزارت کشور هماهنگی کند و انتخابات الکترونیکی برگزار شود.
کدخدایی همچنین در رابطه با سازوکار سیاستهای کلی انتخابات گفت: در درجه اول سازوکار این سیاستها قانون است و تا سیاستها به صورت قانون در نیاید لازمالاجرا نیست.
سخنگوی شورای نگهبان در پایان سخنانش درباره اینکه آیا اقدامات وزارت کشور در بحث انتخابات الکترونیکی بهگونهیی است که این انتخابات به صورت الکترونیکی برگزار شود، گفت: طبق آخرین مکاتبات مقرر شد با رعایت شرایط مطرح شده اگر وزارت کشور آمادگی داشته باشد، شورای نگهبان هم آمادگی دارد و بعد از این پاسخی از سوی وزارت کشور دریافت نکردیم.