گروه اقتصاد اجتماعی
دو هفته پیش، موجی از هوای سرد مناطق شمالی کشور را دربرگرفت و باعث شد خسارات بالایی به محصولات کشاورزی استان‌های واقع در این مناطق وارد شود. گزارش‌ها حاکی از آن است که محصولات کشاورزی در هر سه استان مازندران، گیلان و گلستان در اثر سرما آسیب‌دیده‌اند. در این میان، بیشترین خسارت به محصول مرکبات وارد آمده است، محصولی که در اثر سرما تلخ شده و زمان نگهداری آن کاهش می‌یابد. از همین رو دولت به قضیه ورود پیدا کرده تا بتواند با خرید مرکبات و تحویل آن به صنایع تبدیلی، بخشی از خسارات وارد آمده را جبران کند.
بیش از هزارمیلیارد تومان خسارت
خسارت وارد آمده به محصول مرکبات و کیوی کشور سرسام آور است، بطوری که رییس کمیسیون کشاورزی، آب، خاک و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی می‌گوید: «حدود 30درصد مرکبات شمال کشور در برف اخیر از بین رفته است و قابل برگشت نیست.» به گزارش ایرنا، علی محمد شاعری افزود: «خسارت وارد شده به بخش کشاورزی ازجمله باغ‌های مازندران بالا بود و کارشناسان میزان آن را 950میلیارد تومان برآور کرده‌اند.»
همچنین باغداران گیلانی که بارش برف و سرمای شدید هوا موجب وارد آمدن خساراتی به باغ‌های مرکبات آنان شده است گفتند: «چون محصول کیوی و پرتقال یخ زده را سردخانه‌ها برگشت می‌زنند، ما مجبوریم زیر قیمت بفروشیم.»
به گزارش ایرنا، باغداران شرق و غرب گیلان در اثر یخ‌زدگی محصول درختان مرکبات و کیوی صدمه دیده‌اند و چشم انتظار مساعدت مسوولانند. یکی از باغداران شهرستان تالش واقع در غرب گیلان گفت: «چون بارهای کیوی و پرتقال یخ زده، سردخانه‌ها قبول نمی‌کنند و برگشت می‌زنند و ما مجبوریم زیر قیمت بفروشیم.» در همین رابطه عضو شورای مرکزی خانه کشاورز ایران و نماینده گیلان در خانه کشاورز گفت: 40درصد «محصول کیوی و 10 تا 15درصد محصول و درختان مرکبات استان آسیب‌دیده است.»
جواد ابراهیمی افزود: «خسارات مالی وارده، هنوز بطور کامل مشخص نیست و در حال بررسی هستیم. از 11هزار هکتار باغ‌های مرکبات گیلان، کمتر از پنج هزار هکتار بیمه شده و 30درصد از کل محصول کیوی استان، به دلیل شرایط بازار چیده نشده که از این میزان 50 درصد خسارت دیده است.»
ابراهیمی با اشاره به اینکه امسال پنج هزار و یکصد هکتار کیوی در گیلان کشت شده بود، افزود: «از این سطح، محصول 750 هکتار خسارت دید.»
حجت شعبان‌پور معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گیلان نیز گفت: «تاکنون در بخش جهاد کشاورزی شامل محصولات باغی کیوی، مرکبات و همچنین سه واحد گلخانه‌یی، 460میلیارد ریال خسارت گزارش شده است.»
آثار خسارت را از بین نبرید
هرچند محصولات بسیاری از باغات مرکبات کشور زیرپوشش بیمه کشاورزی هستند، مدیر صندوق بیمه محصولات کشاورزی مازندران پرداخت خسارت بیمه به باغ‌های آسیب‌دیده از برف و سرما را مشروط به وجود آثار خسارت دانست و هشدار داد: «باغداران قبل از بازدید کارشناسان صندوق، آثار خسارت را از بین نبرند.»
به گزارش ایرنا، حمید رضوی‌نیا گفت: «صاحبان باغ‌های مرکباتی که دارای بیمه نامه محصولات کشاورزی هستند، می‌توانند از مزایای بیمه خسارت استفاده کنند ولی پرداخت خسارت پس از بازدید کارشناسان بیمه و تایید آنان امکان‌پذیر است. باغدارانی که باغ و محصولات باغی آنان خسارت دیده با مراجعه به شعب اصلی بانک کشاورزی و 21 دفتر شرکت‌های خدمات بیمه‌یی در شهرستان‌های مازندران اقدامات لازم در این خصوص را انجام دهند.»
مدیر صندوق بیمه محصولات کشاورزی مازندران گفت: «باغداران ابتدا باید با مراجعه به این مراکز، فرم‌های مربوطه را پر و میزان خسارت را به صورت کتبی اعلام کنند. پس از بارش برف تاکنون، کارشناسان بانک کشاورزی و جهاد کشاورزی مازندران با حضور در باغ‌های مرکبات بیمه شده، در حال ارزیابی و بررسی میزان خسارت هستند.»
مدیر صندوق بیمه محصولات کشاورزی مازندران بر ضرورت ثبت و اعلام کتبی خسارت توسط باغداران تاکید کرد و از آنان خواست تا هر چه زودتر در این زمینه اقدام کنند.
دولت جبران می‌کند
خسارت بالای باغات مرکبات شمال کشور، باعث شده که عملا نهادی جز دولت، قادر به جبران این خسارت نباشد. به همین دلیل مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات وزارت جهاد کشاورزی، بسیج صنایع تبدیلی کشور برای تبدیل مرکبات مازندران به آبمیوه و کنسانتره را خواستار شد.
به گزارش ایرنا، سیدمحمد موسوی در حاشیه بازدید و بررسی خسارت وارد شده به باغ‌های مرکبات شرق مازندران گفت: «محصول مرکبات باغداران مازندران براثر برف و سرمای پاییزی خسارت دید و در بازدید از باغ‌ها مشخص شد که یخ زدگی در برخی از مرکبات شمال کشور مشهود است و باید فوری تبدیل به آبمیوه و کنسانتره شوند. 25درصد درختان مرکبات مازندران در برف اخیر بطور کامل از بین رفته است که باید محصول انها به سرعت برداشت و عرضه شود تا میزان خسارت به باغداران کاهش یابد.»
موسوی گفت: «تعاونی‌ها، اتحادیه‌ها و تشکل‌های مرتبط در شرایط کنونی با توجه به ورود واسطه‌ها به بازار مرکبات و خرید محصولات با قیمت بسیار پایین، باید با برنامه‌ریزی درست وارد شده و از ورود واسطه‌ها به بازار و سوءاستفاده از این وضعیت جلوگیری کنند.»
از این‌رو، کمتر از یک هفته پس از برف و سرمای کم‌سابقه پاییزی در مازندران که سبب سرمازدگی بخشی از محصول مرکبات شد، دولت تدبیر و امید دستور خرید پرتقال در حال فاسد شدن باغداران استان را صادر کرد. به گزارش ایرنا، جهاد کشاورزی مازندران اعلام کرد: «دولت هر کیلوگرم پرتقال درجه 3 باغداران را که قابل مصرف برای تازه‌خوری نیست، 550 تومان خریداری می‌کند.»
رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: «خرید این نوع پرتقال از باغداران به شرکت تعاونی روستایی به عنوان مباشر محول شده است.»
دلاور حیدرپور افزود: «باغداران نکا، میاندرود و ساری در اولویت عرضه پرتقال درجه 3 به کارخانه‌های فراوری مرکبات هستند. دیگر شهرستان‌های استان نیز در صورت داشتن پرتقال‌های ضایعاتی و تلخ شده براثر یخ‌زدگی، می‌توانند با عقد قرارداد با شرکت تعاونی روستایی، محصول خود را تحویل 2 کارخانه‌یی بدهند که برای این منظور انتخاب شده‌اند.»
رییس جهاد کشاورزی مازندران با تاکید بر اینکه منابع مالی برای خرید این نوع پرتقال تامین شده است، گفت: «باغداران در برداشت مرکبات سالم خود عجله نکنند.»
