علی حیدرآبادیان
کارشناس تعمیرات هواپیما
درست است شرکت‌هایی که در داخل کشور در امر تعمیر و نگهداری هواپیما فعالیت می‌کنند، در خصوص اورهال (نگهداری) و تعمیر هواپیماهایی که در داخل کشور پرواز می‌کنند، مشکلی ندارند و می‌توانند با امکاناتی که در دسترس خود دارند مشکلات فنی این هواپیماها را حل کنند اما این شرکت‌های تعمیرات هواپیما با مشکلات مربوط به تامین قطعات و تجهیزات مورد نیاز برای تعمیر هواپیماها روبه‌رو هستند که البته به هیچ عنوان مشکل کوچکی نیست.
مشکل دیگر این شرکت‌های تعمیرات هواپیما به عدم دسترسی این شرکت‌ها به کتاب‌های مربوط به اطلاعات قطعات هواپیما که از سوی کارخانه‌های تولید‌کننده قطعات و تجهیزات هواپیما منتشر می‌شود، بازمی‌گردد.
از آنجا که تهیه این کتاب‌های حاوی اطلاعات باید از طریق شرکت‌ها و کارخانه‌های تولید‌کننده اروپایی و امریکایی انجام شود و درحال حاضر دسترسی به این شرکت‌ها برای شرکت‌های ایرانی میسر نیست در نتیجه شرکت درخصوص دسترسی به اطلاعات به روز دچار مشکل هستند.
شرکت‌های تعمیرات هواپیما دایما برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز خود در خصوص قطعات و تجهیزات با شرکت‌های بزرگ و به نامی مانند بویینگ و ایرباس در حال مکاتبه هستند اما به عنوان مثال، شرکت هواپیماسازی و تامین قطعات بویینگ به این مکاتبات پاسخی نمی‌دهد و کنسرسیوم هواپیماسازی و تجهیزات هواپیما ایرباس نیز در پاسخ‌های خود کمک چندانی به این شرکت‌های داخلی نمی‌کند و همین موضوع سبب می‌شود تا شرکت‌های تعمیرات هواپیمای داخل کشور هر روز بر تعداد مشکلاتشان اضافه شود.
از سوی دیگر، شرکت هواپیماسازی و تامین قطعات ایرباس نیز برای تامین قطعات برای شرکت‌های ایرانی نیز با مشکل روبه‌روست زیرا باید نیاز تعداد زیادی از مصرف‌کنندگان قطعات هواپیما را برطرف کند و از آنجا که خریداران ایرانی قطعات و تجهیزات هواپیما با مشکلات مختلفی مانند مشکل در تامین فاینانس و ارتباط با بانک برای انتقال پول خرید این تجهیزات درگیر هستند در نتیجه شرکت ایرباس بیشتر تمایل دارد با شرکت‌هایی که مشکلات کمتری دارند، معامله کند.
درست است که پس از توافق ایران با کشورهای 1+5 و اجرایی شدن برجام شاهد بروز اتفاقات نسبتا خوبی در حوزه حرمل و نقل هوایی کشور هستیم اما متاسفانه تاثیر برجام روی وضعیت شرکت‌های تعمیرات هواپیما به خصوص شرکت‌های خصوصی چندان زیاد نبوده و مشکلات این شرکت‌ها هنوز بر سر جای خود باقی مانده است.
هر چند در این مدت، تعدادی از قطعات مورد نیاز هم از سوی شرکت سازنده تامین شد اما بنا بر اعلام فعالان این صنعت، تغییری در رویه شرکت‌های سازنده ایجاد نشده و هنوز شرکت‌های هواپیمای به‌شدت با مشکل تامین قطعات روبرو هستند. با وجودی که ایران قرارداد ۱۱۸فروند خرید ایرباس را با شرکت سازنده به امضا رسانده است اما همین موضوع هم نتوانست آنها را نسبت به همکاری بیشتر با شرکت‌های ایرانی مجاب کند.
شرکت‌های سازنده به بهانه‌های مختلف با ما همکاری نمی‌کنند و همین موضوع منجر به زمین گیر شدن تعداد زیادی از هواپیماها شده است. انتظار می‌رفت که حداقل شرکت‌های سازنده پس از قراردادهای بزرگی که با آنها بسته شده، امکان خرید برخی قطعات مهم را برای شرکت‌ها فراهم کنند که متاسفانه تاکنون انجام نشده است.
از سوی دیگر نمی‌توان منکر تاثیر قراردادهای خرید هواپیما از شرکت هواپیماسازی بویینگ و ایرباس شد، زیرا در صورتی که مقامات مذاکره‌کننده برای خرید هواپیما موفق شوند که این قراردادها را نهایی کنند نه تنها ایران موفق می‌شود تا با ورود هواپیماهای جدید به کشور ناوگان حمل و نقل را نوسازی کنند بلکه از آنجایی که در مفاد قرارداد با این شرکت علاوه بر خرید هواپیما تامین قطعات و تجهیزات مربوط به هواپیماها نیز وجود دارد در صورت نهایی شدن این قراردادها می‌توانیم نیاز شرکت‌های تعمیرات هواپیما در خصوص قطعات مورد نیازشان را تامین کنیم.
اما در نهایت اصلی‌ترین مشکل در ارتباط با شرکت‌های تامین‌کننده قطعات هواپیما، مبادلات مالی و پولی است زیرا پرداخت هزینه خدمات را بسیار مشکل می‌کند.
نباید فراموش کرد، علاوه بر اینکه شرکت‌های تعمیرات هواپیما در انتظار تامین قطعات هستند، فروشندگان و افرادی هم که در بازار تجهیزات و قطعات هواپیما فعالیت می‌کنند نیز در انتظار آن هستند تا هر چه زودتر قراردادهای ایران با شرکت بویینگ و ایرباس روشن شود تا آنها نیز بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.
در واقع در صورتی که تکلیف قراردادها روشن شود، وضعیت در تمامی بخش‌های مربوط به هوانوردی بهتر می‌شود. از طرف دیگر بسیاری از شرکت‌های بزرگ و مطرح دنیا مانند لوفت هانزا تکنیک نیز منتظر هستند تا ببینند سرانجام قراردادهای ایران با بویینگ و ایرباس چه می‌شود زیرا همانطور که پیش‌تر هم گفتم در بندهای قرارداد با این دو شرکت بزرگ هواپیماسازی علاوه بر خرید هواپیما از آنها به بحث تعمیر و نگهداری(اورهال) و تامین قطعات هواپیماها نیز اشاره شده است.
در نهایت اینکه اجرایی شدن قرارداد بار بویینگ و ایرباس از بسیاری جهات برای صنعت هوانوردی ایران اهمیت دارد و می‌تواند نیاز ایران را در بخش‌های مختلف هوایی تامین کند.
