رویترز: چین جای خالی امریکا را در اقتصاد جهان پر می‌کند
گروه جهان
رهبران سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا-پاسیفیک (اپک)، در آخرین روز از نشست پرو، با صدور بیانیه‌یی تاکید کردند بازارهای خود را باز نگه داشته و با سیاست‌های حمایت‌گرایانه اقتصادی مقابله خواهند کرد. این نشست با خداحافظی باراک اوباما رییس‌جمهوری امریکا، پایان یافت. این آخرین باری بود که اوباما به عنوان رییس‌جمهور امریکا در این اجلاس شرکت کرد. گروه اپک از سال ۱۹۸۹ کار خود را آغاز کرده و حوزه‌یی که امروزه پوشش می‌دهد نزدیک به ۴۰درصد جمعیت جهان و ۶۰درصد اقتصاد جهانی را دربر می‌گیرد. رویترز نوشته حضور چین در نشست لیما در تاریخ نشست‌های شورا بی‌سابقه است و از شماری از سران کشورهای حاضر نقل کرده که جای خالی احتمالی امریکا را، چین پر خواهد کرد. نشریه فورچون نیز در گزارشی با عنوان «چرخش رهبران اپک به سوی چین پس از پیروزی ترامپ» می‌نویسد: «پس از پیروزی ترامپ در انتخابات امریکا و افزایش نگرانی‌ها نسبت به فلج شدن توافق‌های تجارت آزاد در دولت او، کشورهای بیشتری به‌دنبال پیوستن به جبهه تجاری به رهبری چین هستند.»
سران سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا-پاسیفیک در بیانیه خود اعلام کرده‌اند: «ما به تعهدات خود برای باز نگه داشتن بازارهای خود و مقابله با هرگونه شکل از حمایت‌گرایی، پایبند می‌مانیم.» حمایت‌گرایی سیاستی اقتصادی است که از جمله بر ایجاد محدودیت‌های وارداتی یا اعلام تعرفه بر کالاهای وارداتی متمرکز است و به شکلی، در نقطه مقابل تجارت آزاد قرار می‌گیرد. این بیانیه ضمن اذعان به «تردید روزافزون درباره تجارت آزاد» در میانه آثار برجای مانده از بحران مالی در جهان اعلام کرده که مزایای تجارت آزاد باید به کشورها ابلاغ شود. به گزارش رویترز، پدرو کوزینسکی، رییس‌جمهور پرو، در پایان نشست اپک به خبرنگاران گفته که مانع اصلی توافق‌های تجارت آزاد در آسیا و سراسر جهان، یأس و سرخوردگی کسانی است که از فرآیند جهانی‌سازی عقب مانده‌اند. وی با اعلام اینکه سیستم اقتصاد حمایتی درواقع بازتاب شرایط اقتصادی دشوار است، تاکید کرده که رای بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا و انتخاب دونالد ترامپ در ایالات‌متحده واکنشی به روند جهانی شدن است.
به اعتقاد کارشناسان، گرچه بسیاری از مقام‌های ارشد ازجمله رییس‌جمهوری مکزیک یا نخست‌وزیر استرالیا از بیان بدبینی کامل در مورد همکاری‌های اقتصادی در دوره ریاست‌جمهوری بعدی امریکا خودداری کرده‌اند اما کاملا واضح است که بیانیه پایانی سران اپک در واکنش به برنامه‌های اقتصادی احتمالی دونالد ترامپ رییس‌جمهوری منتخب امریکا صادر شده است. بازار امریکا هر سال 3هزار میلیارد دلار کالا و خدمات وارد می‌کند. هزاران بنگاه تولیدی و ده‌ها میلیون شغل در خارج از امریکا به بازار این کشور وابسته هستند و هیچ بنگاه و بانک معتبری در جهان وجود ندارد که با این بازار رابطه نداشته باشد. ترامپ از مدافعان سرسخت بازگرداندن ظرفیت‌ها و امکانات تجاری امریکا به خود آن کشور نیز لغو یا مذاکره دوباره بر سر برخی از مهم‌ترین توافق‌های تجاری بین‌المللی آزاد با حضور امریکا و تعیین تعرفه یا تعرفه‌های جدید است. به گفته رییس‌جمهوری منتخب ایالات‌متحده، این موضوع به حمایت از کارگران و کارکنان امریکایی و ایجاد فرصت‌های شغلی در آن کشور می‌انجامد. ریاست‌جمهوری ترامپ از دو ماه دیگر آغاز می‌شود. ازجمله توافق‌هایی که ترامپ مخالفت خود را با آن نشان داده است،
پیمان ترانس-پاسیفیک (TPP) است. پیمانی که بزرگ‌ترین از این دست در جهان است، ولی نتوانست رای کنگره امریکا با اکثریت جمهوری‌خواه را به دست آورد. ۱۱ کشور در کنار ایالات‌متحده، سال‌ها برای دستیابی به این توافق دیدار و گفت‌وگو کردند. این پیمان، چین را در بر نمی‌گیرد و در دوره ریاست‌جمهوری اوباما از ابزارهای مقابله با گسترش و نفوذ چین در آینده توصیف می‌شد. همزمان با اقدامات این ۱۲کشور، پکن نیز اعلام کرده دست به ایجاد پیمانی با عنوان «مشارکت اقتصادی فراگیر منطقه‌یی» می‌زند که امریکا را در بر نمی‌گیرد.
شبکه سی‌ان‌بی‌سی نوشته، «لفاظی‌های تجاری دونالد ترامپ بیش از همه دو کشور را نشانه رفته بودند؛ چین و مکزیک و دقیقا همین دو کشور رویکرد کاملا متفاوتی را در لیما در پیش گرفته بودند. در شرایطی که مکزیک به دنبال این بود تا آسیب‌های رسیدن ترامپ به کاخ سفید را به حداقل برساند، چین که حالا احساس می‌کند موقعیتش به مراتب قوی‌تر از گذشته شده نه تنها از به قدرت رسیدن ترامپ نگران نیست بلکه پیروزی او را یک فرصت ارزشمند برای خود می‌داند.»
به گفته کارشناسان، پکن گرچه جسته و گریخته نسبت به سیاست‌های تجاری ترامپ هشدار می‌دهد اما ظهور این سیاستمدار غیرمتعارف را فرصتی می‌داند که می‌تواند با استفاده از آن کشورهای عضو پیمان ترانس پاسیفیک را حول منطقه تجاری جدیدی با محوریت چین گردهم جمع کند. تان جیان معاون اداره اقتصاد بین‌المللی وزارت خارجه چین، با استقبال از نتایج نشست لیما گفته است: «این نشست به نتایج مهمی دست یافته که به سه مورد آن می‌توان اشاره کرد: اول، با قطعی کردن مسیر ایجاد اقتصاد باز، ساخت منطقه تجارت آزاد آسیا و اقیانوس آرام سریع‌تر شده است.
دوم، جست‌وجوی نیروی محرکه جدید برای رشد اقتصادی در نقش موتور منطقه آسیا و اقیانوس آرام، تحکیم اقتصاد جهان را به دنبال داشته است. سوم، با پیشبرد روابط مشارکتی فشرده‌تر، دورنما و مسیر همکاری منطقه آسیا و اقیانوس آرام را برنامه‌ریزی کرد.» خبرگزاری دولتی چین، شینهوا، با آغاز به کار نشست اپک به دونالد ترامپ علیه پیش گرفتن یک سیاست اقتصادی انزواطلب و مداخله‌گری دولت امریکا در امور اقتصادی هشدار داده و از ایالات‌متحده خواسته بود به جای آن، برای حفظ وضعیت موجود با چین همکاری کند. شینهوا در پایان گزارش خود نوشته بود: «این میلیاردر (ترامپ) که اکنون سیاستمدار شده باید ثابت کند ضربه زدن به اقتصاد جهانی جزو یکی از مقاصد او برای رییس‌جمهور شدن نبوده است.»
