در اقتصاد مقاومتی، در ماده ۱۳ و ۱۵ سیاست‌های کلی و همچنین ششمین اقدام پیشنهادی رهبر انقلاب، به افزایش صادرات برق و استفاده از ظرفیت‌های داخلی به ویژه در حوزه نیروگاه‌سازی، اشاره شده است. در صنعت برق، کشور ما ظرفیت‌های زیادی دارد که استفاده از آنها نیازمند اصلاح اقتصاد صنعت برق است.
جمهوری اسلامی ایران با ۷۴هزار مگاوات ظرفیت تولید برق نصب شده جزو ۱۴ کشور اول دنیاست و در زمینه تولید تجهیزات نیروگاهی هم جزو هشت کشور برتر جهان قرار دارد. این صنعت اگر می‌خواهد به بخش پویایی اقتصاد تبدیل شود، باید اقتصاد برق هم توسعه یابد؛ به عبارت دیگر توجیه اقتصادی و شکل عبور درآمد از هزینه را پیدا کند که جدایی یارانه از ویژگی‌های آن محسوب می‌شود.
در سال اقتصاد مقاومتی و اقدام و عمل باید رویکردهای توسعه این بخش بهبود یابد و حداقل بخش یارانه را از رفتارها و عملکردهای این صنعت جدا کنیم و برنامه‌های بخش خصوصی و جذب سرمایه‌گذاری داخلی و غیردولتی هویت رقابتی پیدا کند و با شاخص‌های رقابتی هم تراز شود. البته می‌توان پرداخت یارانه را در ساختاری جدا ادامه داد و صنعت برق را رقابتی کرد. روش‌های متعددی برای این کار وجود دارد و توصیه نمی‌شود یک‌باره یارانه انرژی حذف شود بلکه توصیه می‌کنیم روش پرداخت و منابع یارانه انرژی را جداسازی کنیم.
صنعت برق در ایران از توانمندی فناوری و دانش و مزیت‌های نسبی و مطلق تولید انرژی‌های تجدیدپذیر به ویژه انرژی خورشیدی برخوردار است اما باید توجیه اقتصادی پیدا کند تا بخشی خصوصی وارد سرمایه‌گذاری شود؛ یعنی توانمندی عمل و فناوری و سرمایه بخش خصوصی، سودآور باشد. بیش از ۹۰درصد فناوری مورد نیاز بخش برق کشور در داخل تولید می‌شود و فناوری‌های تولید تجهیزات نیروگاهی به چند کشور دیگر صادر شده است. در بخش تولید تجهیزات پست و خطوط انتقال به درجه‌یی از خودکفایی در کشور رسیده‌ایم که در پروژه‌ها از ۱۰۰درصد تجهیزات داخلی استفاده می‌کنیم. ایران در توسعه و ساخت نیروگاه‌های سیکل ترکیبی در یک کلاس مشخص تقریبا به خودکفایی رسیده است. تجهیزات و خدمات فنی مهندسی در بخش آب و برق به ۴۰ کشور دنیا صادر می‌شود و همه اینها را شرکت‌های خصوصی انجام داده‌اند. ظرفیت‌های موجود نیازمند بازارهای بزرگ است، زیرا بسیاری از طرح‌ها در حوزه آب و برق کشور به اشباع رسیده است و صنعت برق ایران قابلیت تبدیل به قطب و هاب منطقه را دارد. درحال حاضر شبکه برق ایران به همه کشورهای همسایه به جز کشورهای حاشیه خلیج فارس متصل است و ایران به افغانستان، پاکستان و
عراق برق صادر می‌کند و از ارمنستان و ترکمنستان نیز در فصل گرما برق وارد می‌کند. قرار است تا پایان امسال شبکه برق ایران به جمهوری آذربایجان متصل شود. در سال‌های گذشته حجم صادرات برق به بیش از ۱۰میلیارد کیلووات ساعت رسید و امسال نیز به ۱۰میلیارد کیلووات ساعت می‌رسد. در برنامه ششم توسعه پیش بینی شده است صادرات برق سالانه به ۲۵ میلیارد کیلووات ساعت برسد که قابل دسترسی است. ایران به همه کشورهای همسایه برق می‌فروشد و قرار است به کانون و هاب منطقه تبدیل شود. البته تحقق اهداف تعیین شده در صنعت برق در برنامه ششم نیازمند ۱۲۳هزارمیلیارد تومان سرمایه‌گذاری است در حالی که درآمد این صنعت در حالا حاضر سالانه کمتر از ۱۵هزارمیلیارد تومان است. ۳۳میلیون مشترک برق در کشور داریم که به ۴۳میلیون اشتراک در آینده نزدیک افزایش می‌یابد. حرکت به سمت استفاده از انرژی‌های نو و تجدید پذیر برای صنعت برق یک راهبرد اساسی است.
در برخی نقاط استفاده از یک مدل سنتی برای تامین برق پایدار مشترکین توجیه اقتصادی ندارد و لازم است با استفاده از ظرفیت و مشارکت بخش خصوصی در جهت تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر (خورشیدی) حرکت کنیم.
با تولید پراکنده برق (D&G) می‌توان بسیاری از مشکلات از جمله افت ولتاژ برق را برطرف کرد. پیش‌بینی می‌شود تا پایان برنامه ششم توسعه صنعت برق کشور ۳ تا ۴هزار مگاوات نیاز خود را از نیروگاه‌های مقیاس کوچک تامین کند. میزان تلفات انرژی به جهت نزدیکی محل تولید و مصرف کاهش می‌یابد و کاهش تلفات از جمله سیاست‌های اساسی صنعت برق کشور است. قرارداد ۲۷۰۰ مگاواتی برای خرید تضمینی برق با استفاده از ظرفیت تولید پراکنده برق بسته شده است و در مجموع ظرفیت استفاده از این نیروگاه‌ها در کشور به ۵۰۰ مگاوات می‌رسد. اما اقتصاد برق همچنان با هویت رقابتی و کارآمد فاصله دارد و با یارانه قیمتی همچنان فروش می‌رود. امروز قیمت یک کیلووات ساعت برق برای صنعت برق حدود ۸۰ تومان تمام می‌شود، درحالی که آن را به مردم بطور متوسط ۳۰ تا ۴۰ تومان ضرر می‌فروشیم. اگر این نرخ‌ها ساماندهی و واقعی شود صادرات برق ایران هم افزایش می‌یابد. اقتصاد مقاومتی و توسعه صنعت برق به نظر
می‌رسد همبستگی کامل دارند و توسعه تولید انرژی برق، توان و شتاب حرکت در مسیر تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی را تضمین و مطمئن‌تر خواهد کرد.
شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی
