چهاردهم شهریورماه امسال انتخابات رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در حالی برگزار شد که به سبک انتخابات میان دوره قبلی باز هم شاهد یک دو قطبی در هیات نمایندگان بودیم. یک سوی این انتخابات گروه ائتلاف برای فردا قرار داشت که در انتخابات سراسری دوره هشتم موفق شده بودند، اکثریت کرسیهای اتاق بازرگانی تهران را از آن خود کرده و در انتخابات هیات رییسه اتاق ایران نیز نسبتا موفق عمل کردند و 3 کرسی نایبرییسی را به دست آوردند. پیروزی این گروه در انتخابات سراسری اعضای هیات نمایندگان در دوره هشتم بسیار پررنگ بود و این گروه موفق شده بود بزرگانی همچون علامیرمحمد صادقی، مسعود دانشمند، ابراهیم جمیلی، جمشید عدالتیان و بسیاری از چهرههای نام آشنای بخش خصوصی را از میدان به در کند و از ورود به اتاق بازرگانی تهران باز دارد. آنها با توجه به این پیروزی و پیروزیهای بعدی خود را پیروز از پیش انتخابات ریاست نیز میدانستند و کاملا مطمئن پای در انتخابات ریاست گذارده بودند.
افرادی که در این دوره به این گروه نزدیک شده بودند و تمام اعوان و انصاری که گروه ائتلاف برای فردا برای خود دست و پا کرده بود بر طبل پیروزی این گروه در انتخابات ریاست میکوفتند اما در سوی دیگر این دوقطبی اتحاد شهرستانها قرار داشت.
در نهایت ائتلاف برای فردا در یک رقابت نزدیک و نفسگیر تسلیم نماینده شهرستانها شدند که شعار بخش خصوصی را در دستور کار خود قرار داده بود. غلامحسین شافعی که ریاست اتاق بازرگانی ایران، مشهد و نایبرییس اتاق ایران را در کارنامه داشت به خوبی از لایهها و گروههای پیدا و پنهان در اتاق بازرگانی آگاهی داشت و در عین حال وفاداری و پشتیبانی گستردهیی را از سوی روسای اتاقهای شهرستان و اعضای هیات نمایندگان شهرستانها میدید و توانست به خوبی این نیروها را دور یکدیگر گرد آورد و در نهایت در یک ترافیک سنگین به قله ریاست رسید.
حال شافعی با یک چالش اساسی روبهروست و آن اجرا کردن مهمترین وعده انتخاباتی وی که در سخنرانی قبل از رایگیری نیز بر آن تاکید داشت. این وعده تغییرات ساختاری در اتاق بازرگانی است که خواسته تمام فعالان و دلسوزان بخش خصوصی است.
غلامحسین شافعی به مردی آرام، رئوف و دور اندیش شهرت دارد و به همین دلیل در نخستین جلسه هیات نمایندگان رفاقت را به جای رقابت نشاند و از رقیب انتخاباتی خود به عنوان دوستی صمیمی یاد کرد و اعلام داشت که برنامههای وی را در اتاق اجرا خواهد کرد و همه را به همراهی و همیاری فراخواند که خوشبختانه همین پاسخ از سوی مسعود خوانساری اعلام شد تا امید به ایجاد یک وحدت در اتاق بازرگانی بین اعضا ایجاد شود.
با این امید و با این اعتقاد که سخنان رد و بدل شده در هیات نمایندگان همراهی دو گروه شکل گرفته در اتاق بازرگانی را ایجاد خواهد کرد و این موضوع باعث همافزایی و سینرژی در اتاق میشود همه چشمها به برنامههای رییس اتاق بازرگانی ایران دوخته شد.
این برنامه را میتوان به دو بخش ساختار اداری، پرسنلی و ساختار تشکیلاتی اتاقها، سندیکاها، اتاقهای مشترک، شوراهای مشترک و کمیسیونها تقسیم کرد. البته بخشی از این تغییرات ساختاری آغاز شده است که برای مثال دبیرکل تغییر کرد و دبیرکل جدید در نخستین تصمیم معاونت تشکلها را تغییر داد و تغییراتی دیگر در زیرمجموعه دبیرکل در حال شکل گرفتن است.
اما در این میان موضوعی که دارای اهمیتی دوچندان است بحث تعیین نایبرییس است. در هفته آینده ما شاهد انتخاب نایبرییسی هستیم که قرار است بر کرسی قبلی غلامحسین شافعی تکیه بزند.
حال اینکه این شخص چه کسی باشد و دارای چه ویژگیهایی باشد به حدی دارای اهمیت است که میتواند از صفر تا صد برنامههای رییس را تحت تاثیر خود قرار دهد. گفته میشود درباره اینکه چه کسی نایبرییس باشد میان شافعی و خوانساری گفتوگوهایی صورت گرفته است و هر یک حاضر به قبول گزینه مورد نظر دیگری شده اما این بحثها بیشتر شبیه به تعارفات مرسوم است. زیرا شافعی برای تحقق برنامههای خود نیاز به یک یار همراه دارد و خوانساری برای کاهش قدرت خود نیاز دارد که نفر هفتم هیات رییسه با وی همراه باشد.
این موضوع به حدی اهمیت دارد که حتی ممکن است شاهد شکلگیری گزینهیی بیطرف و صفر صفر باشیم.
با این وجود رای نهایی توسط هیات نمایندگان داده خواهد شد و فردی که میخواهد انتخاب شود باید در میان هیات نمایندگان دارای حداکثر آرا باشد. در حقیقت هیات نمایندگان به برنامههای شافعی رای داده است پس طبیعتا در ادامه نیز به کسی رای خواهند داد که در اجرای این برنامهها بتواند یاریگر باشد و مواضع رییس را برای اجرای این برنامهها تقویت کند. با وجود آنکه افراد زیادی شایسته تصدی چنین پستی هستند اما شایسته است، هیات نمایندگان معیارهایی برای انتخاب نایبرییس داشته باشد.
برای مثال معیارهایی همچون تجربه در بخش خصوصی، تجربه تشکلی، دانش اداره تشکل و مقبولیت در هیات نمایندگان معیارهای مهمی در این زمینه هستند.