در سالهای اخیر یکی از مهمترین مسائل تحلیلی و رسانهیی در خصوص سیاست خارجی ایران، بحث ارتباط استراتژیک کشورمان با روسیه است. با توجه به شرایط نظام جهانی و همچنین چالشهایی که در منطقه وجود دارد، به نظر میرسد دو کشور بیش از گذشته در پیگیری منافع بینالمللی خود دارای اشتراکات منافع هستند.
به همین منظور انجمن اندیشه و قلم در نشستی با دعوت از دکتر بشیر حسینی مدیر گروه علوم نوین رسانه دانشکده ارتباطات صدا و سیما، دکتر میثم لطیفی دانشیار گروه معارف اسلامی و مدیریت دولتی دانشگاه امام صادق(ع) و محمدمهدی رحیمی دبیر سیاسی خبرگزاری مهر، نظرات تحلیلی آنها را در خصوص سفر پژوهشیشان به روسیه جویا شده
است.
دکتر حسینی در این نشست برای تحلیل رفتار روسها در چارچوب روانشناسی اجتماعی، چند فاکتور اصلی را مورد بررسی قرار داد. فاکتور اول بحث محبوبیت رییسجمهور این کشور در باور عمومی مردم بود. وی در این رابطه با اشاره به محبوبیت 84درصدی رییسجمهور روسیه، در باور عمومی مردم این کشور بیان کرد: « محبوبیت پوتین از دسامبر سال گذشته به بیشترین میزان خود رسیده است.»
وی دلیل این همه محبوبیت را در اقتدار شخص پوتین دانست و بیان کرد که اکثر مردم روس معتقد هستند که با روی کار آمدن پوتین بر مسند ریاستجمهوری، اقتدار گذشته این کشور به روسیه بازگشته است.
این استاد دانشکده ارتباطات صدا و سیما در بخش دیگری از صحبتهای خود ضمن اشاره به اهمیت جایگاه روسیه در ایران اینطور گفت که به نظر من روسیه نه تنها کشور مهم بلکه به عنوان کشور اهم برای ایران محسوب میشود.
در پایان حسینی با اشاره به برخی نقاط اشتراک بین دو کشور از تصورات بدبینانه ایرانیها نسبت به روسیه انتقاد و ابراز امیدواری کرد که هر گونه شناخت کشورها از طریق کتابها و نوشتههای صرف باید کنار گذاشته شود و باید با حضور فیزیکی در کشورهای مختلف دیدگاه جامعتری نسبت به این حوزه پیدا کنیم.
در ادامه این نشست محمدمهدی رحیمی دبیر سیاسی خبرگزاری مهر سعی کرد تا از منظر تجربیات خود به فرصتها و تهدیداتی که در سالهای اخیر و همچنین آینده پیش روی روابط روسیه و ایران است، بپردازد.
رحیمی با تایید صحبتهای دکتر حسینی، روسیه را به عنوان یک کشور اهم برای ایران دانست و فواصل مشترک دو کشور در زمینه روابط دوجانبهیی، منطقهیی و بینالمللی را به عنوان یک نقطه بسیار مهم برای هر دوطرف ارزیابی کرد و گفت: «به نظر میرسد ایران و روسیه پروندههای مفتوح زیادی با یکدیگر دارند و اشتراک نظر هر دو کشور در حوزههای مختلف بسیار زیاد است.»
به گفته رحیمی همسایگی دو کشور با یکدیگر، داشتن مرز دریایی با هم، مطرح شدن روسیه به عنوان بزرگترین کشور اروپایی اسلامی با بیش از 20 میلیون تا 25میلیون جمعیت مسلمان برخی از این وجوه اشتراک به شمار میآیند. ضمن اینکه تهاجم فرهنگی غربیها و مساله تکفیریها در حوزه فرهنگ و اندیشه هم از دیگر مسائل مشترک
ماست.
دبیر سیاسی خبرگزاری مهر با ارائه آماری مطرح کرد: «6ماه اول سال 2016 صادرات ایران به روسیه دوبرابر و صادرات آنها به ما سهبرابر شده است و به نظر من اگر ما بخواهیم ذهنیت خود نسبت به روسها را تغییر دهیم یکی از راههای مهم آن تعاملات اقتصادی است.»
وی با اشاره به ارزش تعاملات اقتصادی بین دو کشور به این نکته پرداخت: «در خیلی از بخش فروش موادغذایی و میوه، پرچم ایران و رژیمصهیونیستی کنار هم به چشم میآمد با این تفاوت که مواد غذایی ایرانی گرانتر بودند و شاید این به عنوان یک امتیاز خوب تلقی شود که زمینه تعاملات اقتصادی هر چه بیشتر ایران با روسیه را فراهم کند.»
از سوی دیگر دکتر میثم لطیفی استاد دانشگاه امام صادق(ع) در پایان این نشست، نا آشنایی با زبان روسی را یکی از مشکلات ایرانیان برای سفر به این کشور دانست و با تایید اینکه روابط ایران و روسیه باید با دیدگاه کارشناسی تری صورت بگیرد، اظهار داشت: متاسفانه با وجود اینکه سال 2017، پانصدمین سالگرد ارتباط ما با روسیه است، اما این ارتباط خیلی ارگانیک نبوده و بیشتر جنبه ستیزه جویی داشته است. از این رو لازم است که این نگرش تغییر پیدا کند.
وی در ادامه با اشاره به اهل مطالعه بودن مردم روسیه بیان کرد: «نزدیک به دویست سال است که روسها حوزه ایرانشناسی دارند و در حال حاضر نیز 9هزار ایرانشناس دارند، 300 استاد تمام دارند که به زبان فارسی صحبت میکنند و این موارد میتواند انگیزه خوبی برای تعاملات علمی و فرهنگی بین دو کشور باشد.» وی پیشنهاد کرد که تحلیلهای ایران در مورد روسیه به صورت دوجانبه، منطقهیی و بینالمللی صورت بگیرد.