گروه جهان | طلا تسلیمی|
این دوره از انتخابات ریاستجمهوری امریکا تاکنون با سر و صدای زیاد، اتفاقات غیرمنتظره و رسواییهای بسیاری همراه بوده؛ بهطوری که حتی جان کری وزیر امور خارجه امریکا هم در لندن گفته «برخی لحظات در این رقابتهای انتخاباتی واقعا شرمآور بودند و بر وجهه کلی امریکا در جهان تاثیر منفی گذاشتند.» اما این تاثیر منفی تنها دامنگیر وجهه امریکا در خارج از این کشور نشد، بلکه در آخرین تحولات در رقابتهای انتخاباتی، نامه جیمز کومی رییس پلیس فدرال امریکا، به کنگره درمورد احتمال بازگشایی پرونده ایمیلها از سرور شخصی هیلاری کلینتون نامزد حزب دموکرات، این بار اعتبار و آبروی چندین و چند ساله افبیآی را در داخل امریکا به خطر انداخت.
جیمز کومی رییس افبیآی، پیشتر درمورد ارتباط احتمالی میان ایمیلهای کشف شده در پروندهیی جداگانه با پرونده بسته شده کلینتون، نامهیی به کنگره ارسال کرد که این نامه، شرایط نامزدها را پیش از انتخابات دگرگون کرد. میتوان گفت این نامه به دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواه، شانس دوبارهیی برای نفس کشیدن در رقابتهای انتخاباتی داد.
نیویورک تایمز مینویسد، حالا که چند روز از این اقدام کومی گذشته است، دلایل و توجیهات اولیه او آن هم در حالی که حدود یک هفته تا انتخابات باقی است، غیرمنطقیتر از قبل به نظر میرسد. او جمعه گفته بود که جولای شهادت داده تحقیقات پایان یافته و از اینرو، از لحاظ اخلاقی باید کنگره را در جریان تحولات جدید میگذاشت. اما حالا مشخص شده که وی درمورد محتوی ایمیلهای کشف شده در تحقیقاتی جداگانه درمورد پرونده اخلاقی آنتونی وینر، همسر پیشین هما عابدین یکی از دستیاران معتمد و نزدیک کلینتون، هیچ اطلاعی نداشته و ندارد. همچنین واضح است که او با این افشاگری تنها سعی داشته خود را از واکنشهای احتمالی منتقدان افبیآی در کنگره حفظ کند و هیچ درک درستی از تاثیر احتمالی افشای چنین مسالهیی بر فضای انتخاباتی نداشته است. در حقیقت، زمانی که کومی این نامه را ارسال کرده، هنوز ماموران این سازمان برای بررسی ایمیلهای مربوطه مجوز دادگاهی نگرفته بودند و روزهای شنبه و یکشنبه مجوز گرفتند.
نیویورک تایمز که حمایت خود را از کلینتون در انتخابات اعلام کرده، مینویسد: «اگرچه افبیآی موظف بود وظایف خود را خارج از چارچوب سیاسی انجام دهد و درگیر جناحهای سیاسی نشود، اما در رقابتهای انتخاباتی امسال کومی داغترین جدال سیاسی را رقم زد. حالا در پی این تصمیم غیرمنتظره و غیرمسوولانه کومی، وزارت دادگستری و افبیآی مجبورند صدها هزار ایمیل را تا پیش از هشتم ماه نوامبر یعنی روز انتخابات، بررسی کنند تا دریابند که آیا اصلا ایمیلی مرتبط با پرونده پیشین وجود داشته یا خیر. تقریبا همه امریکاییها منتظر نتیجه هستند و دیگر هیچکسی از موضعگیری خود درمورد نامزد انتخاباتی محبوبش مطمئن نیست.»
در ادامه این گزارش آمده، کمپین کلینتون و حامیان وی دچار سکته شدند. کلینتون بلافاصله با اظهار برائت از اتهامات احتمالی، انتشار اطلاعات بیشتر توسط افبیآی را خواستار شد و ترامپ هم از شرایط بهنفع خود استفاده کرد و حتی از قوه قضاییه خواست نامزد دموکرات را رد صلاحیت کند. اما میتوان گفت در مجموع، این اقدام جیمز کومی ازسوی مقامات دموکرات و جمهوریخواه به یک اندازه محکوم شد. وزارت دادگستری امریکا که افبیآی هم زیرشاخه آن است، قانونی دیرینه درمورد عدم افشای اطلاعات جنجالی برای عموم و حتی کنگره درمورد تحقیقات انجام شده در زمانی 60روزه پیش از انتخابات دارد؛ چراکه چنین مسالهیی میتواند بر آرای مردم تاثیر بگذارد.
واکنشهای داخلی
اریک هولدر دادستان کل پیشین، در واشنگتنپست نوشت که کومی اشتباه بزرگی مرتکب شده است که احتمالا عواقب شدیدی خواهد داشت و اینکه وی بر اعتماد مردم به وزارت دادگستری و افبیآی تاثیر منفی گذاشته است. آلبرتو گنزالس، دادستان کل در دوره ریاستجمهوری جورج دابلیو.بوش، هم در این باره گفت: «فکر میکنم انتشار چنین نامهیی آن هم بدون اطلاعات بیشتر و بدون اینکه از حقایق درمورد این ایمیلهای جدید واقعا آگاهی داشته باشد، اشتباه بود.» ریچارد پینتر وکیل ارشد رییسجمهور بوش در سالهای 2005 تا 2007، گفت که نامه کومی احتمالا نقض قانون فدرال بوده است؛ قانونی که مقامات فدرال را از استفاده از موقعیت برای تاثیرگذاری بر نتیجه یک انتخابات منع میکند. پینتر در مقالهیی مفصل که در نشریه تایمز منتشر شد، نوشت که برای بررسی اقدام کومی شکایتنامهیی را تنظیم و به اداره مشاوره ویژه ارائه کرده است.
هری رید رهبر دموکراتها در سنا، در نامهیی به کومی به این اتهام اشاره و همچنین از «استاندارد دوگانه» در رفتارهای رییس افبیآی انتقاد کرد. وی از پلیس فدرال امریکا خواست تا اطلاعات مربوط به تحقیقات درمورد روابط دونالد ترامپ با دولت روسیه را نیز فاش کند. اما چنین اقدامی، آسیبی که کومی پیشتر به انتخابات وارد کرده است را تشدید میکند و نقض قانون وزارت دادگستری محسوب میشود و به سیاسیتر شدن افبیآی میانجامد.
اما ازسوی دیگر، به نظر نمیرسد کومی درمورد اهمیت اجرای قانون مربوطه، چندان هم ناآگاه بوده باشد. شبکه سیانبیسی دوشنبه گزارش داد که کومی در اوایل ماه اکتبر به سختی تلاش کرده و درنهایت موفق شده نام افبیآی را از گزارشی دولتی مربوط به شواهد درخصوص تلاش روسیه برای مداخله در انتخابات ریاست جمهوری خط بزند. کومی باور داشته که این گزارش قطعی و قابل استناد است، اما نمیخواسته در آستانه انتخابات بهنام افبیآی منتشر شود. باوجود همه سر و صداهای بهپا شده، باید به یاد داشت که حتی اگر ایمیلهای یافت شده روی لپتاپ وینر حاوی اطلاعات محرمانه بودند، احتمالا باز هم در تصمیم کومی که در ماه جولای به خودداری از اعلام اتهام علیه کلینتون توصیه کرد، تغییری ایجاد نمیکردند؛ چراکه افبیآی پیشتر تشخیص داده بود که وی تعمدا در حفظ اطلاعات محرمانه کوتاهی نکرده است. این دور از رقابتهای انتخاباتی امریکا با محو شدن هنجارهای اجتماعی و سیاسی همراه بود که از دیرباز در جامعه پذیرفته شده بودند. به گزارش شرکت کاتالیست که مسوول ثبت شمار آرا پیش از موعد است، از 120میلیون امریکایی واجد شرکت برای رایدهی در این انتخابات، 22میلیون نفر از شهروندان 15 ایالت، آرای خود را پیش از موعد یا غیابی دادهاند و شاید آخرین درگیریهای دو نامزد انتخاباتی دیگر تاثیر چندانی بر نتایج نهایی نداشته باشد، اما بهطور قطع این آخرین تحول ایجاد شده در پی اظهارات اخیر رییس پلیس فدرال امریکا، عواقب منفی شدیدی بهدنبال خواهد داشت و به بیاعتمادی امریکاییها به بزرگترین نهادهای اجرای قانون منجر خواهد شد.