ایسنا|
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اختلاف کشورهای عراق و ترکیه در بحث سد آتاتورک، اظهار کرد: در شرایط حاضر ایران میتواند پیشگام شده و ابتکار عمل را در این زمینه به دست بگیرد تا از طریق مذاکرات و توافقات منطقهیی بتواند این مشکل را حل کند که طبیعتا این اقدام باید از طریق وزارت امور خارجه صورت گیرد.
فرهاد دبیری با بیان اینکه ترکیه با برنامهها و پروژههای عظیم سدسازی در بالادست دو رودخانه دجله و فرات، یکی از مهمترین مسائل آینده منطقه خاورمیانه در زمینه بحران آب را تشکیل خواهد داد، تاکید کرد: در حال حاضر ترکیه در کشور خودش و در قسمت بالادست روی دجله و فرات سد میزند و این مساله که هر کشوری در سرزمین خود اقداماتی انجام دهد که لطمه به سرزمین دیگر وارد کند بر اساس معیارهای بینالمللی جای بحث دارد. وی ادامه داد: از این نظر قبلا هم یک اختلاف حقوقی مشابه بین کانادا و امریکا پیش آمد و در آنجا دادگاه چنین رأی داد که درست است کانادا در سرزمین خودش اقدام میکند ولی حق ندارد اقداماتی انجام دهد که لطمه به سرزمین دیگر وارد کند، بنابراین تاکنون چنین تصمیمگیریهایی در مراجع قضایی بینالمللی صورت گرفته است و به تدریج به صورت عرف در میآید ولی هنوز تاثیرات خودش را در منطقه خاورمیانه نشان نداده است.
دبیری با اشاره به اینکه مساله سد آتاتورک مسالهیی است که به دو کشور عراق و ترکیه مرتبط است و ایران و سازمان حفاظت محیط زیست نمیتوانند بطور مستقیم به این مساله ورود کنند، گفت: چون رودخانههای دجله و فرات بطور مستقیم وارد ایران نمیشود کشور ما نمیتواند ورود مستقیم به آن داشته باشد. سد آتاتورک روی وضعیت آبی سوریه و به ویژه عراق تاثیر میگذارد. بنابراین این عراق است که باید از ترکیه بخواهد این مشکل را حل کند. در حقیقت همان مشکلی که ما با کشور افغانستان داریم کشور عراق به شکل شدیدتری با ترکیه دارد.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: مشکل اصلی اختلافی است که بین کشورهای عراق و ترکیه پیش آمده است و همین قضیه عراق را دچار کم آبی کرده و باعث شده تالابهای این کشور خشک شود. تاثیرات غیر مستقیم این موضوع به صورت گرد و غبار در منطقه مشاهده میشود که ایران هم از آن متاثر خواهد بود. در حال حاضر نیز دو راهحل در پیش رو داریم.
اولی این است که سعی کنیم با مذاکره کشورهای منطقه را قانع کرده و برای حفظ تالابهای منطقه به خصوص تالابهایی که کانون گرد و غبار هستند، تفاهمی انجام دهیم تا حفاظت از تالابها در دستور کار توافق بین چند کشور ایران، عراق، اردن، سوریه و ترکیه قرار گیرد. تاکنون هم با طرف عراقی مذاکراتی داشتهایم.
این مقام مسوول در سازمان حفاظت محیط زیست گفت: مسیر دوم یک مسیر چالشبرانگیز است و زود است که حالا در مورد آن قضاوت و فکر کنیم. اینکه بخواهیم یک مرجع ثالث بینالمللی به این مشکلات رسیدگی کند.
اما در شرایط حاضر ایران میتواند پیشگام شده و ابتکار عمل را در این زمینه به دست بگیرد تا از طریق مذاکرات و توافقات منطقهیی بتواند این مشکل را حل کند که طبیعتا این اقدام باید از طریق وزارت امور خارجه صورت گیرد. رییس سازمان حفاظت محیط زیست با نخستوزیر عراق مذاکراتی در این زمینه داشته است و آنها نیز ابراز تمایل کردهاند که بتوانند مشکل را حل کنند اما بخشی از مشکل در عراق و بخشی هم در ترکیه است.