گروه بنگاه‌ها مهدی بیک
به‌سرعت برق و باد بیشتر از 7 ماه از اجرای طرح رونق تولید با محوریت بنگاه‌های کوچک و متوسط سپری شد؛ دوره‌یی که در آن اقدامات ابتدایی برای شناسایی بنگاه‌هایی که به نوعی در دایره این طرح قرار می‌گرفتند، انجام شد و در مرحله بعد فرآیند معرفی بیش از 7500بنگاه به بانک‌های عامل برای دریافت تسهیلات نیز صورت گرفت؛ اما حد فاصل معرفی بنگاه‌ها به بانک‌ها تا زمان دریافت تسهیلات مشکلات و کاستی‌هایی در روند اجرایی این طرح وجود دارد که بی‌توجهی به آنها می‌تواند اساس موفقیت طرح احیای واحدهای راکد را با اشکال مواجه کند. در این معادله از یک طرف آمارهای بانک‌ها وجود دارد که رسما اعلام می‌کند تا به امروز بیش از 12هزار میلیارد تومان در قالب کارگروه‌های استانی پرداخت شده و از سوی دیگر برخی مسوولان اقتصادی استان‌ها نشسته‌اند که معتقدند بانک‌ها در روند اعطای تسهیلات رونق تولید به بنگاه‌های کوچک و متوسط آنگونه که باید و شاید با دولت همراهی نمی‌کنند و اعداد و ارقام واقعی را در اختیار دولتمردان قرار نمی‌دهند. یکی از اضلاع تاثیرگذاری که در میانه این منازعه آماری می‌تواند راهکارهای گره‌گشا ارائه کند، نمایندگان مجلس دهم هستند که با توجه
به قرار گرفتن در بطن مطالبات مردم استان‌های گوناگون و نزدیکی به صاحبان بنگاه‌ها، اطلاعات و دیدگاه‌های مستندی درباره توفیق و عدم توفیق این طرح در گستره استانی دارند. بنابراین دیدگاه‌های نمایندگان به عنوان یک ناظر بی‌طرف می‌تواند تصویر واقعی طرح رونق تولید در مناطق مختلف را نمایان کند. با این توضیحات سراغ نمایندگان شیراز (فارس)، تبریز (آذربایجان شرقی) و بروجن (چهارمحال و بختیاری) رفتیم تا درباره بازخورد واقعی طرح رونق تولید در استان‌ها گفت‌وگو کنیم؛ صحبت‌های نمایندگان حاکی از آن است که کلیات طرح، مطلوب و توام با توفیق‌های نسبی است اما در این میانه موضوع برخورد بانک‌ها با بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط و عدم همراهی آنها با سیاست‌گذاری‌های کلان دولت، موضوعی است که تقریبا تمام نمایندگان درباره آن صحبت کردند. چالشی که به نظر می‌رسد، دولت یازدهم در فرصت باقی مانده تا پایان سال باید به فکر رفع آن باشد.
تحرک در فرآیند تولید در آذربایجان شرقی
استان آذربایجان شرقی یکی از استان‌هایی است که در آمارهای ارائه شده توسط دولت یکی از صدرنشینان دریافت تسهیلات ویژه رونق تولید محسوب می‌شود؛ برای آگاهی از میزان تحقق این طرح در استان با شهاب‌الدین بی‌مقدار، نماینده تبریز ارتباط برقرار کردیم تا به تصویری واقعی از احیای واحدهای راکد در این استان برسیم. بی‌مقدار با اشاره به کلیات این طرح می‌گوید:«معتقدم که این طرح با همه فراز و نشیب‌هایش طرح موفقی است و دولت در اجرای این پروژه با توجه به امکانات کشور خوب عمل کرده است. دلیل این دیدگاه من هم ناشی از مراجعاتی است که مردم و صاحبان بنگاه‌ها با نمایندگان‌شان دارند در صحبت‌هایی که با فعالان تولیدی و صاحبان بنگاه‌ها دارم کاملا این تحرک نسبی را احساس می‌کنم. تنها نکته تاریک اجرای این طرح مربوط به برخورد بانک‌ها با تسهیلات است. اگر بانک‌ها در این زمینه با برنامه‌های دولت همکاری بیشتری داشتند، مطمئن باشید میزان رضایتمندی از این طرح بیشتر می‌شد.»
نماینده تبریز در ادامه صحبت‌هایش به این نکته اشاره می‌کند:«در تبریز بسیاری از بنگاه‌های کوچک و متوسط در سایت بهین‌یاب ثبت‌نام کرده‌اند تا مشمول این تسهیلات حمایتی شوند، بررسی میدانی ما نشان می‌دهد اعداد و ارقامی که در قالب این طرح پرداخت شده، توانسته صاحبان سرمایه را نسبت به آینده خوشبین کند شاید از نظر حجم تسهیلات رقم‌های بالایی پرداخت نشود اما پیگیری دولت برای احیای بنگاه‌ها، امیدواری‌های آنان را برای آینده افزون‌تر می‌کند.»
بی‌مقدار در پاسخ به این پرسش که برای بهبود وضعیت اعطای تسهیلات در زمان باقی مانده تا پایان سال95 چه راهکاری را پیشنهاد می‌کنید، می‌گوید: «بانک‌ها شاه‌کلید توفیق یا عدم توفیق این طرح هستند؛ همانطور که گفتم اگر روند همکاری‌های بانک‌ها با دولت در زمان باقی مانده بیشتر شود، شک نکنید که نتایج نهایی مطلوب‌تر تحقق پیدا خواهد کرد.»
ضرورت بستر‌سازی برای پویایی کسب و کار
در شرایطی که نماینده تبریز از توفیق این طرح در آذربایجان شرقی خبر می‌دهد، نماینده شیراز در مجلس دهم معتقد است هر چند دولت اراده بازگشت رونق به تولید را دارد اما برای تحقق این هدف اساسی باید بستر مناسب و زیربنای ضروری آن فراهم شده باشد تا سرانجام یک طرح قرین با موفقیت شود. علی اکبری در جریان گفت‌وگو با «تعادل» در پاسخ به این پرسش که آیا نتایج طرح رونق تولید در استان فارس را موفقیت‌آمیز می‌دانید، می‌گوید:«درحال حاضر که با شما گفت‌وگو می‌کنم، عدد و رقم مستند ندارم تا با زبان آمار به درک درستی برسیم بنابراین صحبت‌های من براساس مشاهدات میدانی و ارتباطاتی است که مردم و صاحبان کسب و کار با ما دارند. باید به این واقعیت اشاره کنم که هنوز تا رسیدن به چشم‌اندازی که در طرح دولت به آن اشاره شده، فاصله زیادی داریم و برای رسیدن به اهداف تعیین شده باید نظارت و سرعت بیشتری را به کار بندیم.»
اکبری در ادامه با اشاره به اضلاع مثلثی که می‌تواند این طرح را با توفیق مواجه کند، می‌گوید:«توفیق این طرح در گرو هماهنگی سه ضلع دولت، بانک‌ها و صاحبان بنگاه‌هاست. مناسبات ارتباطی بین دولت با بنگاه‌ها رابطه معقولانه‌یی است اما متاسفانه درحال حاضر رابطه بین صاحبان بنگاه‌ها و بانک‌ها رابطه مخدوشی است. هر اندازه هم دولت اعلام کند که از این طرح حمایت می‌کند؛ زمانی که بانک‌ها در عمل همکاری نمی‌کنند، نمی‌توان به توفیق طرح امیدوار بود. بانک‌ها اساسا مبتنی بر منافع خود عمل می‌کنند و در این زمینه بدون توجه به طرح‌های اقتصادی دولت ساز خود را می‌زنند.»
نماینده شیراز در پایان با اشاره به راهکارهایی که دولت از طریق آن می‌تواند ضریب موفقیت این طرح را افزایش دهد، می‌گوید:«همین هفته اخیر در شیراز با بنگاه‌هایی مواجه شدیم که به دلیل عدم توانایی در بازپرداخت تسهیلات قبلی خود از مدار تولید و فعالیت خارج شده‌اند و چوب حراج بر آنها زده شد. از همین حالا هم می‌توان پیش‌بینی کرد که خریدار چنین بنگاه‌هایی بانک‌ها هستند، بانک‌هایی که به‌جای توجه به نقش خود در تولید وارد فضای بنگاه‌داری شده‌اند.»
ساختارسازی برای حمایت از بنگاه‌ها
یکی دیگر از استان‌هایی که به نظر می‌رسد، تسهیلات ویژه رونق تولید تاثیر مناسبی بر فرآیند تولیدی و بازرگانی آن گذاشته است، چهارمحال و بختیاری است. خدیجه ربیعی، نماینده بروجن در مجلس دهم در پاسخ به پرسش‌های خبرنگار تعادل درباره طرح رونق تولید می‌گوید:«تسهیلات رونق تولید در استان چهارمحال و بختیاری به نحو مطلوبی جذب شده که این امر نشان‌دهنده توفیق دولت در عملیاتی کردن اهداف این طرح است. آمارهای مستند و مشاهدات میدانی هم نشان می‌دهد که بیشتر تسهیلات جذب شده در بنگاه‌هایی متمرکز شده که بنا به دلایل گوناگون یا تعطیل بوده‌اند یا اینکه در وضعیت نیمه تعطیلی قرار داشته‌اند. البته این توفیق به معنای حل و فصل تمامی مشکلات نیست، معتقدم که دولت از طریق این طرح امید و آرامش را به فضای کسب و کار کوچک و متوسط تزریق کرده است.»
ربیعی در ادامه درخصوص راهکارهایی که دولت از طریق آن می‌تواند ضریب موفقیت این طرح را افزایش دهد، می‌گوید:«متاسفانه درحال حاضر سایت پذیرش این بنگاه‌ها که سایت بهین‌یاب است، بسته شده و روند پذیرش بنگاه‌ها متوقف شده که به نظرم برای پردازش اطلاعاتی بنگاه‌ها ضرورت دارد که این ثبت‌نام برقرار شود.»
نماینده بروجن در پایان به این نکته اشاره می‌کند: «بد نیست این روند حمایتی از بنگاه‌های اقتصادی نه به صورت مقطعی و فصلی بلکه به صورت دایم ادامه داشته باشد. این طرح فرصتی است که دولت از طریق آن یک ساختار دایمی و قوام یافته را برای حمایت از کسب و کار کوچک و متوسط تدارک ببیند، ساختاری مانند نمونه‌هایی که در کشورهای توسعه یافته وجود دارد، می‌تواند موتور محرک توسعه کسب و کار قلمداد شود.»
