گروه بورس|
دیروز در هشتمین نشست خبری«یک دیدار، یک عرضه«با حضور ارکان بازار سرمایه و مسوولان اوراق مرابحه گندم، معاملات ثانویه این اوراق برای نخستین بار در بازار بدهی فرابورس آغاز شد.
به گزارش«تعادل» در ابتدای این جلسه رضا غلامعلی‌پور، معاون توسعه بازار فرابورس با اشاره به اینکه بخش عمده مطالبات دولت که بالغ بر هزار میلیارد تومان بوده به گندمکاران تسویه شده است، گفت: از امروز نماد این اوراق باز شد و معاملات ثانویه آن در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس آغاز شد. وی با بیان اینکه تامین مالی از کانال بازار سرمایه در ادامه روندی است که دولت از سال قبل شروع کرده، گفت:ظرفیت بازار سرمایه برای تامین مالی بخش‌های مختلف دولت بسیار بالاست و درحال حاضر ابزارهای گوناگونی برای تامین مالی داریم که بحث‌های فقهی آن بررسی شده و مجوز ابزارهای جدید گرفته شده است. معاون توسعه بازار فرابورس ادامه داد: دستورالعمل‌های لازم در سازمان بورس تدوین و این ابزارها معرفی خواهند شد و متناسب با نیاز دولت و بخش خصوصی خدمات مربوطه برای تامین مالی صورت می‌گیرد. غلامعلی‌پور با اظهار این مطلب که تاکنون تامین مالی به عهده سیستم بانکی بوده به تلاش برای استفاده از ظرفیت‌های تامین مالی از بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: از سال گذشته با معرفی اسناد خزانه اسلامی مطالبات پیمانکاران تسویه شد هر چند هنوز از روند جهانی عقب هستیم اما
شروع خوبی است. وی ادامه داد: ساماندهی و نظم‌بخشی مناسبی از این طریق به وضعیت بدهی‌های دولت انجام شد که انتشار اوراق جدید در ادامه استمرار این موضوع بوده است. غلامعلی‌پور با اشاره به انواع اوراق اجاره دولتی، اسناد خزانه اسلامی و دیگر اوراق در دست انتشار گفت: استمرار در انتشار اوراق، نشان‌دهنده رغبت بالای دولت برای استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه است ولی همچنان حجم استفاده شده توسط دولت محدود بوده و همچنان جای افزایش دارد.
معاون توسعه بازار فرابورس ادامه داد: بازپرداخت اسناد خزانه اسلامی در سه دوره قبلی زودتر از سررسید مقرر نشان از نظم و تلاش دولت برای پرداخت بدهی‌ها دارد. وی با موفق دانستن انتشار اوراق قبلی، اوراق مرابحه را گامی موفق توصیف کرد و گفت: انتشار اوراق مرابحه گندم در راستای مصوبه هیات وزیران و اصلاحیه قانونی بودجه 95 برای پرداخت بدهی‌های محصولات استراتژیک کشاورزی به ویژه گندم بوده است. غلامعلی‌پور ادامه داد: از آنجا که دولت مصمم به پرداخت بدهی به کشاورزان در کمترین زمان به کشاورزان بود، بخشی از این مطالبات از طریق بورس کالا و بخشی دیگر از طریق فرابورس صورت گرفت.
نیاز ۱۵ هزار میلیارد تومانی
بازارگردان و منتشرکننده اوراق مرابحه گندم درباره انتشار اوراق ثانویه مرابحه گندم معتقد است که در نبود شرکت‌های رتبه‌بندی رفتار ناشران در سررسید نشان‌دهنده اعتبار آنهاست. او می‌گوید برای خرید تضمینی گندم امسال حدود ۱۵هزار میلیارد تومان پول نیاز است. حسین خزری‌خرازی در نشست دیروز با بیان مطلب فوق افزود: برای نخستین بار در یک ماه گذشته جمعا ۳۶۵۰میلیارد تومان برای تامین مالی بخش کشاورزی مشخصا برای خرید تضمینی گندم از ظرفیت بازار سرمایه استفاده کرده است. ۲۶۵۰میلیارد تومان از این اوراق مربوط به اوراق سلف بود که در بورس کالا فروخته شد و ۱۰۰۰میلیارد تومان اوراق مرابحه بود که در فرابورس به فروش رسید.
وی افزود: این دومین تامین مالی تاریخ بازار سرمایه در بخش بازار بدهی بود. نخستین و بزرگ‌ترین تامین مالی در سال گذشته مربوط به شرکت ملی نفت بود که طی آن به مقدار ۵۰۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت فروخته شد ولی از طرفی این نخستین تامین مالی بخش کشاورزی از طریق بازار سرمایه بود و از این بابت یک اتفاق بزرگ در بخش کشاورزی محسوب می‌شود. چه بعد از انقلاب و چه قبل از آن دولت برای حمایت از بخش کشاورزی سوبسیدهایی را پرداخت می‌کرد که آن مبلغ را یا از بودجه خود می‌داد یا بانک‌ها را ملزم می‌کرد تا رقم‌هایی را به عنوان تسهیلات پرداخت کنند. مثلا از سال‌های متمادی بانک‌های سپه، کشاورزی و ملت خرید تضمینی گندم را انجام می‌دادند.
متعهد، ناشر و بازارگردان اوراق مرابحه گندم ادامه داد: با وضعیت بانک‌ها در سال‌های اخیر عملا بانک‌ها منابع زیادی نداشتند و برای خرید تضمینی گندم امسال چیزی حدود ۱۵هزار میلیارد تومان پول نیاز است بنابراین به رقم ۳۶۵۰میلیارد تومانی که ابتدا گفتم تقریبا یک چهارم کل مبلغ مورد نیاز است. خزری‌خرازی بیان کرد: چون بانک‌ها پول نداشتند و مشخصا بانک کشاورزی منابعی نداشت که در اختیار قرار دهد با قانون جدید و با زحمت دوستان در بازار سرمایه و ایجاد بازار بدهی، دولت مستقیما در بازار سرمایه تامین مالی کرد از این نظر ساختار فرق زیادی دارد.
وی ادامه داد: دولت وقتی به بانک می‌گوید پولی به من قرض بده یا برای مصارف من تامین کن در سررسیدش دولت می‌ماند و آن بانک و بانک مرکزی اما وقتی که به بازار سرمایه می‌آید و به آحاد سرمایه‌گذاران حقیقی خود می‌گوید به من پول بده آن وقت رفتار دولت در سررسید خیلی مهم می‌شود. خوشبختانه در سه سررسید قبل اسناد خزانه دولت یک یا دو روز قبل از سررسید پول‌ها را پرداخت کرد و این موضوع باعث تغییر رفتار و فرهنگ می‌شود. این کارگزار تصریح کرد: در نبود شرکت‌های رتبه‌بندی که حلقه مفقوده بازار سرمایه ماست، رفتار هر ناشر در سررسید چه برای پرداخت کپن‌ها و چه برای پرداخت اصل پول نشان‌دهنده اعتبارش است. کارگزاری بانک کشاورزی در این مورد وظیفه خود می‌دانست تکلیفی که دولت به بانک کشاورزی داد و بانک کشاورزی هم به کارگزاری بانک کشاورزی محول کرد را به درستی انجام دهد و برخی از عرضه‌های این اوراق را برعهده بگیرد.
باز شدن دامنه نوسان اوراق مرابحه
همچنین بهنام محسنی، معاون عملیات و نظارت بازار فرابورس درخصوص نحوه معاملات ثانویه اوراق مرابحه گندم توضیح داد: هر نوع اوراق منتشر شده در فرابورس بسته به نوع اوراق، قرارداد، مبالغ، نحوه بازارگردانی و دیگر جزئیات با راهکار خاصی به شروع معاملات ثانویه می‌پردازد. وی افزود: در معاملات ثانویه، حجم مشخصی برای عرضه مشخص نمی‌شود و بسته به نرخ بازارگردان‌ها و عرضه تقاضای موجود همچنین افرادی که در دوره پذیره‌نویسی موفق به خریداری اوراق نشده‌اند، قیمت آن رقم می‌خورد. محسنی در ادامه با اشاره به اینکه در زمان پذیره‌نویسی اوراق مرابحه گندم بیش از 90درصد اوراق توسط افراد حقوقی خریداری شد به حضور فعال حقیقی‌ها اشاره کرد و گفت: حجم این اوراق متناسب با پتانسیل بازار سرمایه خوب بود همچنین مشارکت افراد حقیقی از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری با خریداری حدود 10درصد اوراق حجم بسیار قابل توجه بود. وی اظهار کرد: دامنه نوسان این اوراق باز و تا 50 درصد در هر روز خواهد بود که بسته به انتظارات سرمایه‌گذاران، نرخ سود موثر آن در نوسان خواهد بود.
محسنی ازجمله مزایای این اوراق را پرداخت سود سالانه عنوان کرد و گفت: این اوراق سالی یک بار برای پرداخت سود متوقف می‌شود و بدین ترتیب در تمام طول سال معامله می‌شود که این مساله به افزایش نقد شوندگی آن منجر می‌شود.
تشریح اوراق بدهی در بورس
در ادامه هشتمین نشست خبری«یک دیدار، یک عرضه»، علیرضا توکلی، مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس هم با تشریح وضعیت دیروز بازار بدهی کشور گفت: کل اوراق منتشر شده تا 5 آبان سال جاری 519.6 هزار میلیارد ریال بوده که 186.3هزار میلیارد ریال آن اوراق معامله شده در فرابورس، 75.3هزار میلیارد ریال اوراق معامله شده در فرابورس، 35.5 هزار میلیارد ریال اوراق معامله شده در بورس انرژی و بورس کالا و 222.3هزار میلیارد ریال از طریق شبکه بانکی بوده است. این ارقام هر چند نسبت به سال گذشته با رشد 41درصدی رو به رو شده اما همچنان با معیارهای جهانی فاصله جدی دارد.
