گروه بانک و بیمه|محسن شمشیری|
کارشناسان پیشبینی میکنند به دنبال پیشبینی منفی شدن برخی شاخصهای اقتصادی امریکا، افزایش قیمت اونس جهانی طلا به رشد نرخ سکه در بازار داخلی منجر خواهد شد و نرخ دلار آزاد نیز در روزهای آینده با کاهش محسوس مواجه میشود.
به گزارش «تعادل»، روز سه شنبه 27 مهر 95، بازار ارز و طلای ایران هنوز واکنش جدی نسبت به کاهش ارزش دلار و بهبود اونس طلا نشان نداده و تنها قیمت سکه حدود 7 هزار تومان کاهش یافته است اما به نظر میرسد در روزهای آینده، تاثیرات بیشتری بر بازار ارز و طلا در ایران داشته باشد.
بانک مرکزی روز سه شنبه 27 مهر 95 نرخ رسمی 9 ارز را افزایش و 9 ارز را کاهش و نرخ 11 ارز را بدون تغییر اعلام کرد.
بر این اساس دلار با 0.2 تومان کاهش 3163.7 تومان، پوند با 18.7 تومان افزایش 3868.6 تومان و یورو با 12.4 تومان رشد در قیمت 3486.7 تومان ارزشگذاری شد.
در بازار آزاد نیز دلار 3581.8 تومان، یورو 3980 تومان، پوند 4430 تومان معامله شد. اما پیشبینی میشود که به دنبال گزارش منفی از اقتصاد امریکا، نرخ دلار در روزهای آینده کاهش یابد. برخی کارشناسان معتقدند با توجه به کاهش 7 هزار تومانی نرخ سکه پیشبینی میشود که نرخ دلار آزاد حدود 10 تا 23 تومان در روزهای آینده کاهش داشته باشد.
هر اونس طلا نیز با افزایش 9 دلار و 70 سنتی یک هزار و 262 دلار و 80 سنت قیمتگذاری شد. بر این اساس هر قطعه سکه طلای بهار آزادی طرح جدید با 7 هزار تومان افزایش،یکمیلیون و 91 هزار و 800 تومان دادوستد شد.
کاهش ارزش دلار در بازار
رییس اتحادیه طلا و جواهر تهران گفت: پیشبینی منفی شدن برخی شاخصهای اقتصادی امریکا، به افزایش قیمت اونس جهانی طلا و درنتیجه رشد نرخ سکه در بازار داخلی منجر شد.
محمد کشتی آرای در گفتوگو با ایرنا، درباره آخرین وضعیت قیمت طلا در بازار آزاد افزود: در هفتههای گذشته، رشد نرخ دلار به عنوان یکی از عوامل اصلی افت قیمت اونس جهانی طلا مطرح بود، اما دیروز عکس این موضوع اتفاق افتاد.
به گفته وی، به دلیل کاهش ارزش دلار در بازار، نزدیک به 10 دلار قیمت اونس جهانی طلا بالا رفت و افزایش قیمت نزدیک به 7 هزار تومانی بهار آزادی در بازار را رقم زد. کشتی آرای یادآوری کرد: افت برخی شاخصهای اقتصادی و حتی پیشبینی منفی شدن آنها میتواند ارزش دلار را کاهش دهد و امروز، پیشبینی کاهش شاخصهای مشاغل و همچنین ارزش سهام در بازار امریکا، به افت نرخ دلار
منجر شد.
وی گفت: باید به انتظار بنشینیم و ببینیم اعلام قطعی شاخصهای اقتصادی امریکا و دیگر قدرتهای بزرگ اقتصاد جهان، درنهایت چه تاثیری بر قیمت این هفته طلا و سکه در بازارهای جهانی و داخلی میگذارد.
فاصله 426 تومانی 2 نرخ دلار
فاصله نرخ دلار دولتی و آزاد در 26روز اول مهرماه 95 به تدریج کمتر شده و نرخ رسمی از 3140 تومان به 3163 تومان رسیده و 23 تومان اضافه شده است. همچنین نرخ دلار آزاد از 3562 تومان به 3589 تومان رسیده و 27 تومان اضافه شده است. درنتیجه فاصله 422 تومانی اول مهر به 426 تومان رسیده است.
دولت گام به گام به اجرای وعده یکسانسازی نرخ ارز نزدیک میشود. آنگونه که قول داده شده قرار است تا زمستان امسال، بساط ارز چندنرخی برچیده شود و همهچیز تحت فرماندهی نرخ واحد ارز پیش رود. البته وعده زمستان را وزارت امور اقتصادی و دارایی داده و بانک مرکزی، همچنان روی ماههای پایانی امسال تکیه دارد و زمان دقیقی اعلام نکرده است. چند وقت پیش حسین میرشجاعیان، معاون اقتصادی علی طیبنیا این زمان را اعلام کرد و گفت البته اجرای موفق این سیاست، پیششرطهایی نظیر منابع مالی، ارز کافی و ساز و کار انتقال پول و ارز به کشور را نیاز دارد.
در مقابل اکبر کمیجانی، قائممقام بانک مرکزی میگوید ارز تکنرخی، تا پایان امسال محقق میشود و دولت کمکم در حال فراهمسازی مقدمات لازم برای اجرایی کردن سیاست مذکور است. شاید آنچه بیشتر از هر چیزی بانک مرکزی را نگران کرده، نتایج و آثار تورمی احتمالی ناشی از یکسانسازی نرخ ارز است، چراکه همه نگرانند مبادا فنر فشرده ارزی که طی سالهای گذشته حداقل مطابق با سیاست شناور مدیریتشده پیش نرفته است، به یکباره رها شود و روزهای سیاه بحرانهای ارزی سالهای قبل را رقم زند و به نظر هم میرسد که همین امر بانک مرکزی را در اجرای این سیاست، کمی محتاط کرده است.
روند تغییر نرخ دلار از اول فروردین
در این میان البته روندی که سیاستگذار پولی و ارزی کشور در پیش گرفته، فراهمسازی مقدمات یکسانسازی نرخ ارز است؛ آمارهای نرخ ارز که روزانه از سوی بانک مرکزی منتشر میشود این حرکت را به خوبی نشان میدهد؛ اگرچه هنوز هم انتقادات زیادی نسبت به سرعت اجرای این سیاست وجود دارد، اما به هرحال به نظر میرسد حداقل طی 20روز گذشته، روند افزایش نرخ دلار کمی سرعت گرفته است.
به نحوی که نرخ دلار در روز اول مهرماه ۳۱۴۰ تومان بوده که دیروز (۲۶مهرماه) به ۳۱۶۳ تومان رسیده است. یعنی ۲۳ تومان افزایش قیمت در ۲۶ روز؛ بهخصوص اینکه تعطیلات هم در نرخ ارز اعلامی بانک مرکزی لحاظ شده است. اما همین حرکت نشانگر این است که به هرحال دولت کمکم دارد نرخ ارز دولتی را به نرخ بازار آزاد نزدیک میکند.
بررسیهای خبرنگار مهر منطبق بر آمار بانک مرکزی از نرخ رسمی ارز، حکایت از آن دارد که نرخ دلار از ۳۱۱۰ تومان در ابتدای شهریورماه به تدریج به ۳۱۴۱ تومان در انتهای شهریورماه رسیده است، این در شرایطی است که نرخ ۳۰۹۰ تومانی دلار در روز اول مردادماه به ۳۱۰۶ تومان در انتهای مردادماه رسیده بود. همین روند برای روز اول و آخر تیرماه به ترتیب ۳۰۵۵ تومان و ۳۰۹۰ تومان به ثبت رسیده است.
در عین حال نرخ دلار در روز ابتدای خردادماه ۳۰۳۷ تومان و در انتهای این ماه ۳۰۵۲ تومان بود. برای اردیبهشت و فروردین نیز به ترتیب نرخ ۳۰۲۹ تومانی دلار در روز اول اردیبهشت به ۳۰۳۷ تومان در روز انتهای اردیبهشتماه رسید؛ در حالی که نرخ دلار ۳۰۲۴ تومانی اول فروردینماه امسال، به ۳۰۱۹ تومان در ۳۱ فروردینماه امسال افزایش یافت. پس این روند نشان میدهد نرخ دلار در روز اول فروردین ماه که ۳۰۲۴ تومان بوده به ۳۱۶۳ تومان در ۲۶مهرماه افزایش یافته است.
در این میان حرفهای فعالان بازار ارز در چهارراه استانبول هم شنیدنی است. آنها میگویند هر روز فاصله نرخ دلار دولتی و آزاد کمتر میشود و البته بانک مرکزی بهشدت بازار را تحت کنترل دارد و با توزیع ارز از طریق کانالهایی که دارد، تلاش میکند نرخ را در بازار مدیریت کند. اما پیشبینی صرافان این است که دولت تا بهمنماه سال جاری، ارز تکنرخی را در بازار رونمایی خواهد کرد.
یکی از صرافیها در گفتوگو با مهر میگوید: هماکنون بازار ارز آرام است و کمبودی وجود ندارد، البته به درستی و شفافیت نمیتوان از کمبود یا عدم کمبود ارز در بازار صحبت کرد، چراکه تقاضاها هم رنگ و بوی متفاوتی دارد. اکنون تقاضای موثر و عمدهیی در بازار نیست و به نظر هم میرسد که راهاندازی خرید و فروش ارز بین بانکها، اوضاع را کمی به سمت خود کشیده است.
وی میافزاید: برخی روزها نرخ ارز نوسان دارد، از مرز ۳۶۰۰ تومان هم گذر میکند و برخی روزها قیمت پایین میآید و به نرخ ارز دولتی نزدیک میشود، اما آنچه مسلم است، دولت سیاست نزدیکی نرخ ارز دولتی با بازار آزاد را در پیش گرفته است و هیچ زمانی تا این اندازه این دو نرخ به هم نزدیک نبودهاند.
به گفته این فعال بازار ارز، بسیاری از صرافیها نگران تک نرخی شدن ارز هستند و البته هنوز چشمانداز روشنی نسبت به نوسانات احتمالی قیمت ندارند؛ در این میان برخی صاحبنظران و فعالان بازار ارز از افزایش نرخ ارز در صورت عرضه و تقاضای واقعی در زمان اجرای سیاست یکسانسازی خبر میدهند و برخی دیگر بر این باورند که دولت اجازه شکاف قیمتی گسترده را نمیدهد.
یعنی بازار ارز آشفته نمیشود. اما به هرحال برخی معتقدند چند روز اول یا شاید حتی چند هفته اول بعد از اجرای یکسانسازی، نرخها نوسانات لحظهیی هم داشته باشد.
یکی دیگر از صرافیها در گفتوگو با مهر میگوید: برخی صرافان که البته تعداد آنها شاید خیلی بالا نباشد، اقدام به ذخیرهسازی ارز کردهاند و بر این باورند که بعد از اجرای سیاست ارز تکنرخی، قیمت حتما بالا خواهد رفت؛ ضمن اینکه به نظر نمیرسد دولت هم به خاطر درآمدهای بالاتر و البته تشویق برخی رستههای اقتصادی، بدش بیاید که نرخ ارز بالا رود. اما به هرحال ملاحظات تورمی هم موثر است.
وی میافزاید: بازار ارز اکنون به صورت مدیریتشده در اختیار بانک مرکزی قرار دارد و به نظر میرسد این بانک بتواند از پس اجرای سیاست یکسانسازی نرخ ارز بدون ایجاد آشفتگی، در بازار برآید. البته باز هم بازار ارز و رفتار مشتریان و بازیگران آن خیلی در ایران قابل پیشبینی نیست و همهچیز ممکن است یک شبه، تغییرات زیادی کند.
به گفته این فعال بازار ارز، دولت بهشدت بازار را مراقبت میکند و نمیخواهد نوسانات قیمت ارز که به سرعت خود را در سبد تورمی نشان میدهد، دستاوردهای کنترل تورمی را زیر سوال ببرد و همواره هم تاکید بر این است که اجرای سیاست یکسانسازی نرخ ارز با لحاظ کردن تمام جوانب و شرایط بهخصوص حفظ نرخ تورم خواهد بود.
به هرحال باید دید سیاستهای سیاستگذاران پولی و ارزی کشور در میرداماد، چه آثار و تبعاتی در چهارراه استانبول خواهد داشت و صرافیها چقدر دولت را در اجرای سیاست یکسانسازی نرخ ارز کمک میکنند؛ اگرچه باید پذیرفت صحنهگردان اصلی بازار ارز ایران، بانک مرکزی است و اوست که باید مهرههای شطرنجش را برای اجرای این سیاست و بازی در زمین مقابل برخی سفتهبازان با چینشی مرتب کند که کیش و مات نشود.