گروه راه‌وشهرسازی|
وزارت راه و شهرسازی طی ابلاغیه‌های جداگانه 4کلان‌شهر کرج، تبریز، کرمان و مشهد را موظف کرد تا نقشه گسل‌های پهنه‌های اصلی را تعیین کنند و برای شورای عالی معماری و شهرسازی بفرستند.
به گزارش «تعادل»، محمد شکرچی‌زاده، رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در پاسخ به این سوال که با وجود ساخت و ساز در بسیاری از محدوده‌های گسل، تهیه نقشه به چه علت انجام می‌شود، گفت: اگر ضوابط در این محدوده‌ها را لحاظ قرار دهیم ظرف سال‌های آینده می‌توانیم ساختمان‌های دارای اهمیتی که روی گسل قرار دارند، به ساختمان‌های با اهمیت کم همچون فضای سبز و ساختمان‌های خدماتی تبدیل کنیم.
به گفته وی، از این پس ساخت بیمارستان و سایر ساختمان‌های مهم و پرجمعیت در محدوده گسل‌ها انجام نخواهد شد و مثلا تا ۱۰۰سال آینده پهنه گسل‌ها دارای جمعیتی کمتر خواهد بود. این اقدام مهمی است که سال‌ها پیش قرار بود انجام شود و خوشبختانه با همکاری و مساعدتی که بین تمامی دستگاه‌ها و ارگان‌ها صورت گرفت، مطالعات به نتیجه رسید و نقشه گسل‌های تهران به عنوان نخستین نقشه رونمایی شد.
وی اظهار کرد: نقشه گسل‌های شهر تهران که با همکاری مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی، سازمان زمین‌شناسی، کمیته ۲۸۰۰ و کمیته بحران شهرداری تهیه شده بود در نهایت به تصویب شورای عالی شهرسازی رسید و به شهرداران مناطق ۲۲گانه شهر تهران ابلاغ شد تا آن را در دستور کار قرار دهند. به گفته شکرچی‌زاده، از این پس نقاطی که روی نقشه به عنوان نقطه پرخطر از نظر زلزله محسوب می‌شوند، باید ایمنی بیشتری را در ساخت و سازها لحاظ کنند. همچنین محدودیت‌هایی از نظر ساخت و ساز در دستور کار قرار می‌گیرد.
الزام استفاده از دستگاه اتوماتیک «قطع کن گاز»
بر اساس این گزارش، شکرچی‌زاده که در مراسم رونمایی از دستگاه اتوماتیک قطع کن گاز که توسط مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی و شرکت ایمن زلزله سدید طراحی شده صحبت می‌کرد، اظهار داشت: این دستگاه دارای کاربرد قطع گاز و جلوگیری از بروز آتش‌سوزی در ساختمان‌ها هنگام وقوع زلزله با قدرت تشخیص و پردازش شتاب است.
وی تصریح کرد: برای کاهش خطرات ناشی از زلزله نصب این دستگاه در ساختمان‌های با ارتفاع بیش از ۸طبقه اجباری است، اما آماری از میزان اجرایی شدن آن در تهران وجود ندارد. بنابراین ما دنبال الزامی شدن نصب این دستگاه در ساختمان‌های با اهمیت متوسط هستیم.
وی افزود: عملکرد این سیستم هوشمند طبق مبحث آیین‌نامه ایمنی 2800ساختمان و کمیته‌های تخصصی مبحث مقرارت ملی ساختمان صورت گرفته و به تایید شرکت ملی گاز ایران نیز رسیده است. دستگاه مزبور برقی است، اما با قطع برق باتری‌های آن شروع به‌کار می‌کنند تا دستگاه بتواند در زمان مورد نیاز جریان گاز را به صورت اتوماتیک قطع کند. رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و ساختمان گفت: این دستگاه هوشمند با مطالعات بخش سازه مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و با استفاده از تجارب بین‌المللی تولید شده و انتظار می‌رود با استفاده از این دستگاه گام‌های مثبتی در مدیریت بحران و کاهش تلفات سوانح طبیعی ازجمله زلزله در کشور برداشته شود.
وی تاکید کرد: همزمان با عرضه این محصول به بازار، استفاده از آن در خط لوله برخی از ساختمان‌ها اجباری می‌شود تا شاهد ارتقای ایمنی ساختمان‌ها در زمان وقوع زلزله و سوانح طبیعی در شهرها
باشیم. رییس مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی با تاکید بر اینکه در مرکز تحقیقات به کاهش خطرپذیری و افزایش ایمنی شهروندان توجه می‌شود، گفت: کشور ما از نظر خطرات طبیعی خصوصا زلزله بسیار آسیب‌پذیر است و 70درصد شهرهای ما با خطر زلزله بالا مواجه هستند. با وجود اینکه یک‌‌درصد جمعیت جهان را داریم، 20درصد با خطر زلزله بسیار شدید و در 40سال گذشته 30درصد زلزله‌های با تلفات 10هزار نفر در ایران رخ داده است.
به گفته وی، در کنار پرداختن به بخش سازه‌یی باید به اجزا غیرسازه‌یی نیز توجه خاصی شود که عدم مقاومت کافی از آنها آثار جمعی زیادی دارد که یکی از آنها سیستم لوله‌کشی گاز و انتقال گاز در شهر، خانه و صنایع است که باید مورد توجه قرار گیرد.
شکرچی‌زاده با بیان اینکه آتش‌سوزی ناشی از گاز بسیار آسیب‌رسان است، گفت: زلزله سانفرانسیسکو با بزرگی 8ریشتر 3هزار نفر کشته داشته و زلزله بزرگ کره جنوبی نیز نشان داده که آتش‌سوزی پس از زلزله بسیار خطرساز است و بر این اساس استاندارد قطع گاز تدوین‌شده که آخرین نسخه آن سال 2006 عرضه شد. همچنین در این مراسم نادر خواجه احمد عطاری، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با معرفی نمونه‌یی از آتش‌سوزی لوله‌های گاز در زلزله، گفت: در کشورهایی نظیر ژاپن و امریکا استفاده از سیستم دستگاه قطع‌کن گاز به کاهش بیش از ۵۰درصدی آتش‌سوزی پس از وقوع زلزله منتهی شده و از کم هزینه‌ترین راهکارهای ایمنی لوله‌های گاز در ساختمان‌ها حین وقوع زلزله است.
بهترین استان از نظر شاخص سازه‌ای
همچنین در این مراسم، علی بیت‌الهی، رییس بخش لرزه مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در سخنانی عنوان کرد: ما در مرکز تحقیقات نقشه گسل‌ها را مصوب و ساخت و ساز ساختمان‌های مهم را در حریم آنها ممنوع کرده‌ایم و پس از جریان فرونشست‌ها روابط ساخت‌وساز در حریم قنوات را نیز تدوین کرده‌ایم.
وی افزود: براساس آمار سال ۹۰ تهران بهترین استان از نظر شاخص سازه‌یی و سیستان و بلوچستان بدترین استان است. در عین حال در تهران ۲۰۰هزار ساختمان در بافت فرسوده با معابر تنگ داریم که یک آتش‌سوزی گاز می‌تواند به باک ماشین و از آنجا به کوچه و خیابان سرایت کند.
وی اظهار امیدواری کرد که ایجاد این محصول، شروع یک همکاری ملی برای دستاوردهای بزرگ‌تر باشد.
در ۶ ماه به اندازه 6 سال جلو رفتیم
همچنین در این مراسم سیدمحمد سیدمعصومی، مدیرعامل شرکت ایمنی زلزله سدید در سخنانی گفت: اکنون از کارهای تحقیقاتی ما در ۶کشور استفاده می‌شود و در طول ۲۰سال فعالیت تحقیقاتی توقع هیچ وام و تسهیلاتی نداشته‌ایم تا اینکه با مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تماس گرفتیم و با کمک آنها در ۶ ماه به اندازه ۶ سال جلو افتادیم.
وی تاکید کرد: از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۵ کمتر کسی در زمان وقوع زلزله از آتش‌سوزی گاز در ژاپن سوخت و در کشور ما نیز به دلیل مقررات سختی که داشتیم خوشبختانه در زلزله برازجان و مورموری تلفات جانی نداشتیم که این جای تقدیر دارد.
سیدمعصومی ادامه داد: ایران دارای سطح پوشش ۱۰۰ درصدی خطر زلزله است و ۴پهنه کم، متوسط، زیاد و بسیار زیاد برای آن در نظر گرفته می‌شود که متاسفانه استان‌های پرجمعیتی چون تهران، قزوین، البرز، کردستان، لرستان، خراسان شمالی و جنوبی در پهنه خطر بسیار زیاد قرار دارند.
وی افزود: این دستگاه در ۸کشور دنیا عرضه شده و ۸۰درصد آن تولید داخلی است.
