فراکسیون تولید در بحث‌های انتخاباتی و گروه‌بندی‌های اتاق دخالت نخواهد کرد
گروه تشکل‌ها|
حدود 2ماه است که فراکسیون تولید در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران ایجاد شده است و جلسات آن درحال برگزاری است. هر چند که این فراکسیون الزام قانونی ندارد ولی درحال حاضر تعداد زیادی از اعضای هیات نمایندگان به عضویت آن درآمده‌اند. این نخستین بار است که نظام فراکسیونی به اتاق بازرگانی نیز می‌رسد تا بیش از پیش شاهد رنگ و بوی پارلمانی در نهادی باشیم که مدعی نام پارلمان بخش خصوصی است. تا قبل از این کارشناسان بر لزوم شکل‌گیری فراکسیون‌های اکثریت و اقلیت در اتاق بازرگانی برای مدیریت هر چه بهتر افکار تاکید داشتند ولی به جای آن شاهد شکل‌گیری فراکسیون تولید هستیم. از طرف دیگری بعضی از اعضای اتاق بازرگانی نسبت به ایجاد این فراکسیون اعتراض دارند و معتقد هستند که اولا با وجود کمیسیون‌ها نیازی به فراکسیون نبود و دوم اینکه منافع گروه‌های مختلف تولیدکنندگان با یکدیگر همسو نیست پس نمی‌توان کمیسیونی عام مانند فراکسیون تولید داشت. به همین دلیل در این گزارش سعی شده است، فرصتی به بنیانگذاران فراکسیون تولید داده شود تا دلایل ایجاد این نهاد جدید را توضیح دهند.
نگاهی فراکسیونی
فراکسیون به مجموعه افراد همفکر و هم عقیده که دارای تشابهات زیادی در زمینه‌های مختلف فکری و عملی هستند، اطلاق می‌شود. در هر مجلس فراکسیون‌های مختلفی وجود دارد ولی باید توجه داشت، تقسیمات مربوط به فراکسیون‌ها حالت رسمی و قانونی ندارد و بیشتر مربوط به تحولات داخلی مجلس هستند. به عبارت دیگر در قانون و آیین‌نامه داخلی مجلس سخنی از فراکسیون نشده است. در تعریف سیاسی فراکسیون یا جناح گروهی که درون حزب یا گروهی سیاسی تشکیل می‌شود و اعضایش در زمینه چگونگی اجرای برنامه‌ها و سیاست‌های کلی آن حزب یا سازمان، نظریات و عقایدی متفاوت ابراز کنند.
در حالت کلی در هر مجلس دو فراکسیون اقلیت و فراکسیون اکثریت فعالیت دارند. در حقیقت در احزاب و مجالس مختلف ما شاهد شکل‌گیری فراکسیون‌ها برای جمع‌بندی نظارت افراد با نظرات نزدیک به یکدیگر هستیم. در اکثر مجالسی که فراکسیون‌ها در آن شکل می‌گیرد اولا کمیسیون‌های مختلف وجود دارد و دوم اینکه فراکسیون از الزام قانونی برخوردار نیست. به همین دلیل تا به اینجا مشکلی از نظر ایجاد فراکسیون تولید در اتاق بازرگانی وجود ندارد.
با وجود تعریف سیاسی فراکسیون که به موضوع نحوه اعمال قدرت در هر مجلس بازمی‌گردد اما در مجالس شورای اسلامی ایران تعریف فراکسیون تا حدی متفاوت است. ما شاهد شکل‌گیری فراکسیون‌هایی با موضوعات مختلف از میان گروه‌های مختلف هستیم که به ضعف نظام حزبی ایران مربوط است. الگوی ایجاد فراکسیون تولید در اتاق بازرگانی به عنوان نخستین فراکسیون در پارلمان بخش خصوصی تا حد زیادی به الگوی جاری در مجلس شباهت دارد.
اتاق بازرگانی و نگاه گروه
جناح‌بندی در اتاق بازرگانی سابقه طولانی دارد. از زمان ایجاد گروه خواستاران تحول در مقابل سنتی‌های اتاق که بعدا مجمع فعالان توسعه نام گرفتند تا حدی سیستم اکثریت و اقلیت در اتاق بازرگانی شکل گرفت. این موضوع در اتاق تهران بسیار پررنگ‌تر بود ولی در اتاق ایران همیشه قشر خاکستری از مجموع دو جناح اصلی در اتاق بازرگانی بیشتر بود.
در طول 3 دوره اخیر عملا جناح‌ها در اتاق بازرگانی بیشتر شد و در انتخابات دوره هشتم در عمل شاهد شکل‌گیری بیش از 5 گروه فعال با مواضع و سازماندهی متفاوت بودیم. با این وجود وضعیت انتخابات به شکلی پیش رفت که شاهد شکل‌گیری نظامی تک صدا در اتاق تهران شدیم. با این وجود اولا گروه‌های بیرون مانده هنوز نیروهایی در اتاق بازرگانی ایران داشتند و دوم اینکه این گروه‌ها نفوذ زیادی برای اثرگذاری از خارج اتاق بر هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران داشتند.
با استعفای جلال‌پور شرایط برای بازگشت این گروه‌ها به صحنه مساعد شد و عملا شاهد صف‌آرایی این گروه‌ها در مقابل گروه پیروز در انتخابات اتاق تهران بودیم. با این وجود نیاز به یک صدا کردن این گروه‌ها وجود داشت.
پیش از انتخابات 18 اسفند 93 بسیاری از کارشناسان با توجه به احتمال حضور تمامی گروه‌ها در اتاق بر این نکته تاکید داشتند که باید اتاق به شکل فراکسیونی اداره شود. ایجاد فراکسیون اقلیت و اکثریت برای مدیریت دوره هشتم ضروری می‌نمود. با این وجود در دوره هشتم شرایط به شکلی پیش رفت که اتاق به شکلی تک صدا درآمد. اما با توجه به شرایط امروز نیاز به ایجاد چنین فراکسیون‌بندی‌هایی در آینده اتاق ضروری به نظر می‌رسد. در حقیقت نظام فراکسیونی و جناحی تا پیش از این در حدی کوچک در اتاق وجود داشته اما هیچگاه نام فراکسیون بر خود نگرفته است.
با این وجود باید میان بحث فراکسیون‌های اکثریت و اقلیت با فراکسیون‌هایی که امروز در اتاق بازرگانی درحال شکل‌گیری است، تفاوت قائل شد.
فراکسیون تولید وارد دسته‌بندی‌های اتاق نمی‌شود
در مورد فراکسیون تولید اتاق بازرگانی ایران پای صحبت‌های محسن حاجی‌بابا از اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران نشستیم. حاجی‌بابا تاکید داشت که فراکسیون ارگان رسمی نیست و اصولا این موضوع که گفته می‌شود در ساختار اتاق فراکسیون تعریف نشده به این دلیل است که در هیچ ساختاری به صورت رسمی فراکسیون نداریم. این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران تاکید کرد در مجلس هم کمیسیون‌های تخصصی وجود دارد ولی بعضی از نمایندگان که روی مساله خاصی تاکید دارند این بحث را در کنار هم در قالب فراکسیون مطرح می‌کنند و اینکه در اتاق ایران ما کمیسیون داریم، ناقض داشتن فراکسیون نیست. وی تاکید کرد در مجلس نیز فراکسیون یک نهاد قانونی نیست و قانون الزامی برای ایجاد آن ندارد در عین حال یک نهاد غیرقانونی هم نیست چراکه قانون منعی برای ایجاد آن نداشته است پس عملا مشکلی برای ایجاد فراکسیون تولید از نظر قانون وجود نداشت و براساس عرفی که در پارلمان‌های مختلف جهان وجود دارد این فراکسیون شکل گرفت.
حاجی‌بابا در خصوص علت شکل گرفتن این فراکسیون تاکید کرد، عملکرد اتاق در یک سال و نیم گذشته به شکلی بود که در عمل تولید به فراموشی سپرده شده بود درحالی که بیشترین آسیب به بخش تولید وارد می‌شد. تولیدکنندگان نه تنها بیشترین سهم را در پرداخت یک در هزار داشتند بلکه به دلیل اینکه دفاتر آنها معمولا شفاف‌تر از بازرگانان است، فشارهای مختلفی مانند دارایی و تامین اجتماعی به شکلی مضاعف بر آنها وارد می‌شد و شاهد ورشکستگی تعداد زیادی از واحدهایی بودیم. وی افزود این درحالی است که اتاق هیچ عملی در این خصوص انجام نمی‌داد و هیات رییسه تا قبل از روی کار آمدن آقای شافعی به جای اینکه نظرات کمیسیون‌ها را بشنود و فکری به حال تولید کند بیشتر به سفرهای خارج از کشور می‌پردازد. البته ما امیدواریم در دوره آقای شافعی اتفاقات جدید بیفتد ولی به هر حال از قبل از روی کار آمدن وی به دلیل اعتراضات زیادی که تولیدکنندگان به مسائل اقتصادی داشتند و به ما به عنوان نمایندگان خودشان در اتاق بازرگانی منتقل می‌کردند، تصمیم به شکل دادن به یک فراکسیون کردیم. در این فراکسیون فقط اعضای هیات نمایندگان عضویت دارند و تفکیکی درخصوص مشکلات تولید در بخش دولت و
بخش خصوصی نداریم بلکه برای حل مشکل کشور دور یکدیگر جمع شده‌ایم.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران تاکید داشت، قصد ما به هیچ وجه این نیست که فراکسیون درست کردن را باب کنیم بلکه هدف تنها بحث تولید است. در این فراکسیون به هیچ وجه بحث‌هایی مانند مسائل اتاق بازرگانی مطرح نیست و ما از ورود به بحث دسته‌بندی‌های داخلی اتاق به شدت دوری خواهیم کرد و هر فرد حق دارد به هر گروهی در داخل اتاق بازرگانی تعلق داشته باشد. وی افزود: در انتخابات اخیر رییس اتاق بازرگانی نیز این فراکسیون کوچک‌ترین دخالتی نکرد و در سایر انتخابات نیز ورود نخواهیم کرد و له یا علیه هیچ کس موضع نخواهیم گرفت.
حاجی‌بابا درباره نحوه پیگیری خواسته‌های فراکسیون اعلام کرد درحال حاضر مسوولان چند کمیسیون اتاق ایران عضو ما هستند و دستاوردهای فراکسیون از طریق کمیسیون مربوطه یا حتی به صورت مستقیم توسط هیات رییسه می‌تواند پیگیری شود و فراکسیون به این منظور تمامی نظرات و دیدگاه‌های خود را در اختیار کمیسیون‌ها یا هیات رییسه خواهد گذاشت.
