احمد ولی مسعود
سفیر سابق افغانستان در بریتانیا*
مهار تمرکز فساد دولتی با اصلاح ساختارهای فسادپرور نظام باید شرط اساسی کمکهای خارجی به افغانستان باشد. تغییر قاعده بازی سیاست با ایجاد توازن قدرت، یگانه راه برای رسیدن به ثبات ملی، عدالت اجتماعی و صلح پایدار است. جامعه جهانی و در راس آن امریکا بر این باور است که هیچ کشوری مانند افغانستان از کمکهای پایدار جهانی در بیش از یک دهه گذشته منتفع نشده است. اما کشور ما هنوز هم در پیچ و خم بحرانهای دامنهدار گیر کرده که پایانی بر آن متصور نیست و دست دراز ما همچنان دراز خواهد ماند.
کنفرانس بروکسل، یازدهمین کنفرانس بزرگ جهانی برای کمک به افغانستان وقتی برگزار شد که افغانستان همچنان در چنبره فساد قدرت، ساختارهای فسادپرور و فسادهای کلان و سیستماتیک دولتمردان دست و پا میزند. فسادهایی که تحت اشراف و مسوولیت دولتمردان امروز و دیروز در تمام این ۱۵سال بدنه نظام را کاملا فرسوده، جامعه را آلوده و بحران را مزمن کرده است.
ماهیت و سرچشمه این همه فسادها در قاعده بازی سیاست و قدرت در افغانستان نهفته است که از آغاز، اساس آن به غلط گذاشته شده و جز ناکامیهای تاریخی، بیعدالتی، کشمکش، بحرانها و بیثباتی حاصلی نداشته و هرگز نخواهد داشت. تعهد کمکهای جهانی مطلقا باید به تغییر ساختار نظام فسادپرور ریاستی در جدول زمانی کوتاه مشروط شود، در غیر اینصورت اژدهای کلان فساد دولتی مانند همیشه میلیاردها دلار دیگر را خواهد بلعید. این کمکها بدون تعهد متقابل برای تغییر نوع نظام، قطعا به فساد سیاسی، فساد اقتصادی و فساد قدرت بیشتر دامن خواهد زد. رفع تبعیض سیستماتیک، توزیع عادلانه و جلوگیری از حیف و میل کمکها توسط افراد و شرکتهای وابسته به رهبری دولت، فقط با تغییر ساختارهای اساسی دولت مقدور است و بس. آنچه طی دو سال اخیر، تحت عنوان زیبای «دولت وحدت ملی» شاهد بودهایم، ائتلاف نامتجانس، ماموریتی، بیقاعده و بیماهیت بوده است که در نبود دورنمای مشترک و استراتژی واحد ملی باعث بیشترین تمرکز فساد دولتی بر محور اولویتهای شخصی شده و پاسخگویی را از طریق ساختارها و نهادهای مسوول ناممکن کرده است. یک قدم عقبنشینی، غفلت، ندانمکاری، معاملهگری و هر بهانه
و ملاحظه دیگر در راستای تطبیق توافقنامه و تغییر سیستم سیاسی، خیانت نابخشودنی و تاریخی به سرنوشت میلیونها انسان و آینده این کشور است که تاوان آن بهشدت سنگین خواهد بود.
* احمد ولی مسعود برادر احمد شاه مسعود و رییس بنیاد شهید مسعود است.