گروه تجارت|
با نزدیک شدن به زمان بررسی لایحه ایجاد 7منطقه آزاد جدید توسط مجلس، نگاه‌ها به مناطق آزاد معطوف شده است. چند هفته پیش بود که وزیر صنعت، معدن و تجارت بخشی از بار واردات قاچاق کالا را به دوش مناطق آزاد انداخت و در حالی که هفته آینده مجلس لایحه 7 منطقه آزاد جدید را بررسی می‌کند، انتقادات به عملکرد این مناطق بسیار بیشتر شده است. انتقاداتی که تنها به بحث واردات قاچاق محدود نمی‌شود و وظایف و عملکرد مناطق آزاد در سال‌های گذشته را مورد انتقاد قرار داده است. یکی از مباحث مورد انتقاد این است که مناطق آزاد بیشتر از اینکه مکانی برای تسهیل روند صادرات و صادرات مجدد باشد، تبدیل به مبادی واردات شده‌اند. از سوی دیگر شاخص‌هایی در توسعه مناطق آزاد بررسی می‌شود که با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی هم‌خوانی ندارد؛ ازجمله صنعت توریسم. از سال 1372 که پروژه ایجاد مناطق آزاد در کشور کلید خورد تاکنون، 7منطقه آزاد در ایران وجود دارد که شامل کیش، قشم، چابهار، ارس، انزلی، اروند و ماکو می‌شود. از سوی دیگر، بنا به درخواست شورای عالی مناطق آزاد لایحه ایجاد 7منطقه آزاد جدید هم به مجلس تقدیم شده است که در هفته آینده به رای گذاشته خواهد
شد.
معافیت مالیاتی مناطق آزاد ۲۵ساله شد
در همین رابطه، بر اساس مصوبه کارگروه تخصصی منتخب شورای عالی مناطق آزاد تجاری، ۲۵سال معافیت مالیاتی برای این مناطق در نظر گرفته شده است. این کارگروه متشکل از نمایندگان وزارت اقتصاد، وزارت صنعت، وزارت کشور، وزارت نفت، وزارت تعاون، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت خارجه، وزارت دادگستری و همچنین نماینده سازمان برنامه و بودجه، سازمان میراث فرهنگی و بانک مرکزی است. براساس مصوبه این کارگروه افراد حقیقی و حقوقی که در مناطق آزاد تجاری فعالیت می‌کنند از پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی معاف خواهند بود. بعد از پایان مدت مذکور نیز تسهیلاتی برای این افراد در نظر گرفته شده است که جزئیات آن را می‌توانید در ادامه مشاهده کنید. به گزارش «تعادل»، دبیر شواری عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با وجود تمام انتقادهایی که وجود دارد، معتقد است عملکرد مناطق آزاد را تا قبل از سال 92 باید با قوانین تاسیس این مناطق بررسی کرد و باید در نظر داشت که سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در سال 92 ابلاغ شده است.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در واکنش به اینکه برخی معتقدند عملکرد مناطق آزاد از پایه بی‌نتیجه بوده است، تاکید کرد: باید از اظهارنظرهای افراطی بپرهیزیم. اکبر ترکان که در برنامه تلویزیونی «غیرمحرمانه» حضور پیدا کرده بود تا در مورد علت ایجاد ۷منطقه آزاد جدید و نیز عملکرد مثبت یا منفی ۷منطقه آزاد موجود صحبت کند، با اشاره به اینکه ۷منطقه آزاد موجود در مناطق مرزی هستند، اظهار کرد: مناطق آزاد دیگری که قرار است ایجاد شوند با بررسی در دولت و کمیسیون‌های تخصصی به نقطه توجیه رسیده‌اند و با ارائه لایحه به مجلس تقدیم شده‌اند. در ابتدای امر ۷منطقه آزاد جدیدی که قرار است ایجاد شوند طی ۷ لایحه بودند اما درنهایت ایجاد این ۷منطقه آزاد جدید در یک لایحه به مجلس تقدیم شدند. وی در واکنش به اینکه برخی اعتقاد دارند عملکرد مناطق آزاد از پایه نتیجه نداشته و منجر به اضمحلال شده است، تصریح کرد: مخالف این عقیده‌ام که عملکرد مناطق آزاد از پایه نتیجه نداشته و از ابتدای امر منجر به اضمحلال
شده است.
سهم کمتر از 5درصدی در قاچاق
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی خاطرنشان کرد: در سال گذشته کل حجم کالای وارد شده به عنوان کالای همراه مسافر به مناطق آزاد ۴۰۰میلیون دلار است در حالی که رقم اعلام شده قاچاق در ایران به ۱۵میلیارد دلار می‌رسد. بنابراین حتی اگر تمامی این ۴۰۰میلیون دلار را فرض کنیم که اینگونه نیست. بروید و محاسبه کنید چه حجمی از قاچاق در ایران به مناطق آزاد مربوط می‌شود. وی همچنین در مورد قیاس عملکرد مناطق آزاد با کشوری همچون سنگاپور، گفت: چه فاکتوری از ما شبیه سنگاپور است؟ ما ۸سال گرفتار جنگ و ۱۱سال گرفتار تحریم‌ها بوده‌ایم. اگر فاکتورهای‌مان شبیه دنیا نیست دلایل خاصی دارد. اینکه ۸سال تحت فشار جنگ تحمیلی و ۱۱سال تحت فشار تحریم‌ها بوده‌ایم، طبیعی است که قادر نیستیم همه‌چیزمان را عادی ببینیم. این مسائل در سیاست خارجی و سیاست‌های بازرگانی تاثیر دارد. علاوه بر این درآمدهای ارزی طی دوران تحریم اثر گذار بوده و حتی نمی‌توانستیم در این دوره مواد اصلی مورد نیاز خود را وارد کنیم.
تمرکز اصلی مناطق جدید بر همسایه‌ها
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی همچنین در پاسخ به اینکه در صورت ایجاد مناطق آزاد جدید، این مناطق روی چه ریلی حرکت خواهند کرد، گفت: جهت‌گیری اصلی مناطق آزاد جدید کار با همسایگان است. یکی از بازارهای اصلی صادرات ما عراق بوده و شلمچه در اروند نقطه مهمی برای ما محسوب می‌شود. نقطه دیگری که باید به آن توجه کنیم، مهران است چراکه از طریق مهران می‌توانیم با منطقه مرکزی عراق یعنی بغداد تعامل اثرگذاری داشته باشیم. ترکان افزود: بانه و مریوان عاملی برای فعالیت مناسب با اقلیم کردستان هستند و می‌توانیم در بازارهای این مناطق تعامل مناسبی داشته باشیم. در اینچه‌برون خط راه‌آهن در شرق دریاچه خزر ساخته شده و 3کشور ایران، قزاقستان و ترکمنستان پیرامون آن قرار دارند. قزاقستان از کشورهای منبع در مواد معدنی و فلزات است. موافقتنامه‌یی نیز از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت برای خرید مواد معدنی و فلزات از قزاقستان به امضا رسیده است. قرار بر این است تا در اینچه‌برون شهر متالوژی ایجاد شود تا از ظرفیت صنعتی گلستان به نحو مطلوب بهره ببریم.
وی با اشاره به اینکه سیستان دیگر منطقه‌یی است که مدنظر قرار خواهد گرفت، بیان کرد: در سیستان با کمبود آب مواجهیم و می‌دانیم که این منطقه از نظر اقتصادی لطمه زیادی دیده است. قصد داریم سیستان را در پیوند با منطقه آزاد چابهار دخیل کنیم تا به عنوان دالان صنعتی تعامل با افغانستان را پیش ببریم؛ چراکه ما در افغانستان بازار فروشی داریم که در هیچ کجای دنیا وجود ندارد و آنها کالاهایی از ما خریداری می‌کنند که در هیچ کجای دنیا آن را نمی‌خرند.
در سال گذشته نیز حجم تجارت با افغانستان ۲میلیارد و ۶۰۰میلیون دلار بوده است. دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی همچنین به جاسک به عنوان منطقه دیگری که قرار است تغییر کاربری دهد و به منطقه آزاد تبدیل شود اشاره کرد و افزود: قرار بر این شده تا پایانه دوم نفتی در دریایی عمان در جاسک ایجاد شود و غیر از خط لوله نفت خام قصد داریم انبار نفت، پالایشگاه، پتروشیمی و انشعابی از خط هفتم سراسری برای صادرات گاز را در آن ایجاد کنیم. ترکان ادامه داد: بوشهر دیگر منطقه‌یی است که در صورت تصویب لایحه ایجاد ۷منطقه آزاد جدید مدنظر قرار می‌گیرد. بوشهر نقطه‌یی است که طی سالیان اخیر بیشترین امتیاز را برای تبدیل به منطقه آزاد به دست آورده ولی این موضوع محقق نشد تا اینکه قرار است درنهایت در دولت آقای روحانی انجام شود.
