گروه جهان|
«اگر در جریان جنگ میان هند و پاکستان 100کلاهک هسته‌یی منجر شود هر یک از این بمب‌ها معادل یک بمب 15کیلوتنی هیروشیماست که بیش از 21میلیون تن را مستقیما خواهد کشت، نیمی از لایه محافظ ازن را نابود خواهد کرد و یک زمستان هسته‌یی صنعت کشاورزی را در سراسر جهان فلج خواهد کرد.» این واکنش روزنامه هندوستان تایمز به درگیری‌های مرزی و خط و نشان اسلام‌آباد و دهلی‌نو در روزهای اخیر است.
تنش‌های دو طرف در پی درگیری در منطقه مورد مناقشه کشمیر بالا گرفته است. هند می‌گوید شبه نظامیان را در منطقه تحت کنترل پاکستان هدف قرار داده است. پاکستان این ادعای هند را رد کرده و می‌گوید دو تن از سربازانش در تبادل آتش در مرز کشته شده‌اند. از زمان برقراری آتش‌بس بین دو کشور در 2003 تاکنون، دو طرف بارها یکدیگر را به نقض آتش‌بس متهم کرده‌اند.
این درحالی است که با بروز هر رویارویی در کشمیر، بسیاری از مردم می‌ترسند که این امر در نهایت به یک درگیری عمده شدید میان دو کشور مسلح به سلاح هسته‌یی بینجامد. بی‌بی‌سی گزارش داده که ساکنان روستاهای نزدیک مرز هند و پاکستان به دلیل نگرانی از وخیم‌تر شدن روابط میان دو کشور خانه‌های خود را ترک کرده‌اند. براساس گزارش رسانه‌های محلی در ایالت پنجاب هند، ساکنان 6 ناحیه مرزی تخلیه می‌شوند و هزاران نفر از روستاییان محل سکونت خود را ترک می‌کنند. منطقه کشمیر عامل مهمی در بروز تنش‌ها میان هند و پاکستان بوده و تاکنون دو کشور به دلیل اختلاف بر سر این منطقه وارد جنگ شده‌اند.
جنگ هسته‌ای؛ آری یا خیر؟
گرچه برخی از تحلیلگران بر این باورند که هنوز هم بعید است جنگی میان دو کشور روی دهد و به احتمال زیاد درگیری‌های پراکنده و قدرت‌نمایی دیپلماتیک میان دو کشور ادامه خواهد داشت اما همه به این اندازه خوش‌بین نیستند. روزنامه هندوستان تایمز شنبه با اشاره به تهدید هسته‌یی اسلام‌آباد علیه هند به نقل از سوبرامانیان سوامی، یک نماینده پارلمان هند نوشته است: «اگر 100میلیون هندی در جریان حمله هسته‌یی پاکستان کشته شوند، اقدام تلافی‌جویانه هند محو کردن کامل پاکستان از روی نقشه خواهد بود. براساس تحقیقات دانشگاه کلرادو و دانشگاه کالیفرنیا تنها در هفته نخست رویارویی دو کشور چیزی بیش از 21میلیون تن کشته خواهند شد که تقریبا معادل نیمی از قربانیان جنگ جهانی دوم است. اما هزینه واقعی این رویارویی فقط دامن هند و پاکستان را نخواهد گرفت. تقریبا دو میلیارد نفر در سراسر جهان به دلیل تبعات زیست محیطی این جنگ ویرانگر درگیر قحطی و گرسنگی خواهند شد. » براساس ارزیابی‌ها، پاکستان حدود 110تا 130کلاهک هسته‌یی در اختیار دارد. این کشور شمار تسلیحات هسته‌یی خود را از 90 تا 110کلاهک هسته‌یی در سال 2011 به طور چشمگیری افزایش داده است. هند نیز حدود
110تا 120کلاهک هسته‌یی در اختیار دارد.
مشکلات داخلی هند و پاکستان
روزنامه هشت صبح افغانستان نوشته است:«هند از عواقب خطر افزایش سطح تقابل هسته‌یی با پاکستان و میزان پیامد‌های منفی ریسک‌پذیری برای اقتصاد خود آگاه است. همچنین سرویس‌های اطلاعاتی در هند نیز آگاه هستند که با یک رقیب غیر‌معمول در پاکستان روبه‌رو هستند. اما یک دلیل ناگفته دیگر نیز برای واکنش‌های محتاطانه هند وجود دارد. ارتش هند آن طوری که ظواهر و آمار رسمی نشان می‌دهد چندان قدرتمند نیست. نکته سردرگم‌کننده این است که هند در کنار رشد اقتصادی خود، بلندپروازی‌های بین‌المللی نیز در سر دارد.»
قوای مسلح هند در آمار و اسناد وضعیت خوبی دارد. این کشور پس از چین، دومین ارتش بزرگ جهان را دارد. همچنین هند در سال ۲۰۱۰ در صدر فهرست بزرگ‌ترین واردکنندگان بهترین تسلیحات بین‌المللی ازجمله جنگنده‌های روسی، راکت‌های اسراییلی، هواپیمای‌های امریکایی و زیردریایی‌های فرانسوی نیز بود. شرکت‌های هندی نیز پیشرفت‌های قابل توجهی در عرصه ساخت ابزار نظامی مانند بمب‌افکن‌ها، راکت‌های کروز و هواپیماهای انتقالی ۴۰هزار تنی داشته‌اند. با این حال خلأهای زیادی در سیستم نظامی هند وجود دارد. در واقع بسیاری از تسلیحات هندی کهنه هستند یا به درستی مراقبت و ترمیم نشده‌اند. اجی شوکلا، یکی از مفسران امور نظامی هند می‌گوید:«قوای هوایی ما از وضعیت شوکه‌آوری برخوردار است. یعنی آنچه ما داریم متعلق به سال‌های ۱۹۷۰میلادی بوده و ده‌ها سال طول می‌کشد که ابزارهای نظامی-هوایی پیشرفته را جایگزین ادوات کهنه فعلی کنیم.» روی کاغذ، نیروی هوایی هند چهارمین نیروی هوایی با داشتن ۲۰۰۰هواپیمای آماده پرواز به حساب می‌آید. اما یکی از گزارش‌های داخلی دولت هند که از سوی مجله دفاعی IHS Jane دیده شده، نشان می‌دهد که تنها ۶۰ درصد هواپیماهای مذکور آماده پرواز
هستند. ارتش هند درگیر رسوایی هم است.
پاکستان نیز حال و روز خوشی ندارد. نواز شریف، نخست‌وزیر این کشور علاوه بر بحران در سیاست خارجی و انزوای منطقه‌یی و بین‌المللی با چالش‌های جدی داخلی نیز روبه‌روست. پس از اینکه ایالات متحده به دلیل عدم جدیت اسلام‌آباد در مبارزه با تروریسم از قطع کمک‌های نظامی خود به این کشور خبر داد، برخی کشورهای منطقه ازجمله بنگلادش نیز در اعتراض به حمایت پاکستان از گروه‌های تروریستی اعلام کردند که در نشست سارک به میزبانی اسلام‌آباد شرکت نخواهند کرد.
از سوی دیگر، برخی احزاب مخالف دولت پاکستان و به طور خاص«حزب تحریک انصاف» پاکستان به رهبری عمران خان، سرشناس‌ترین چهره مخالف نواز شریف که در سال اخیر همواره به بهانه‌های مختلف علیه دولت نواز شریف ساز مخالف زده، وعده داده بدون توجه به شرایط خاص کشورش هزاران تن از هواداران خود را در منطقه «رایی وند» شهر لاهور به خیابان‌ها می‌کشاند و تظاهرات بزرگ ضددولتی برگزار خواهد کرد.
به نظر می‌رسد، گرچه هند و پاکستان تلاش دارند تا در درگیری‌های لفظی و تنش‌های دیپلماتیک میدان را به رقیب واگذار نکنند اما در صحنه عمل مشکلات واقعی و ملموس رهبران دو کشور مانع از آن خواهد شد که دست به اسلحه ببرند.
