گروه جهان|
فتح‌الله گولن روحانی در تبعید و مخالف دولت ترکیه، گفته مطمئن است کودتا کار رجب طیب اردوغان رییس‌جمهوری این کشور بوده است. گولن تاکید کرده که امریکا وی را به ترکیه تحویل نخواهد داد.
فتح‌الله گولن که از طرف دولت ترکیه به دست داشتن در کودتای نافرجام 15جولای متهم شده، در مصاحبه با نشریه آلمانی دی تسایت با اشاره به سخنان اردوغان که گفته بود تلاش برای کودتا پاداشی از سوی خدا بود چون موجب پاکسازی ارتش خواهد شد، گفت که تلاش برای انجام کودتای نظامی خیانت به اصول دولت ترکیه و جنبش جهانی است که با عنوان «خدمت» رهبری آن را برعهده دارد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا اردوغان رییس‌جمهور ترکیه، خود در ماجرای تلاش برای کودتا دست داشته است، گفته است: «تاکنون فکر می‌کردم که این احتمال وجود دارد اما الان از این مساله اطمینان دارم. اخیرا یک افسر ترکیه‌یی گفته که رییس ستاد مشترک و رییس اطلاعات در شب وقوع کودتا در داخل مقر ستاد فرماندهی ارتش جلسه داشتند و از همه آنچه در حال وقوع بود، خبر داشتند اما کاملا توضیح نداد که چگونه حوادث در شب کودتا تغییر کرد درحالی که رییس‌جمهور ترکیه بارها آن را شکست اطلاعاتی خوانده است و گفت که از طریق دامادش از تلاش برای کودتا مطلع شده است.»
گولن گفته، کودتا این فرصت را برای اردوغان فراهم کرد تا هزاران نفر از آنهایی را که به واسطه مخالفان در وزارتخانه‌ها، ارتش، پلیس و دستگاه قضایی به کار گماشته شده بودند، از کار برکنار کند و بسیاری از وکلا، تجار و روزنامه‌نگاران حامی مخالفان خود را نیز دستگیر کند. این مساله کاملا از پیش از سوی او (اردوغان) برنامه‌ریزی شده بود.
خبرگزاری دولتی آنادولو ترکیه اخیرا گزارش داده که شمار زیادی از همکاران سازمان امنیت به اتهام ارتباط با فتح‌الله گولن از کار برکنار شده‌اند. ۱۴۱نفر از کار در سازمان امنیت معلق شده، ۸۷نفر به‌طور قطعی اخراج شده‌اند و برای ۵۲نفر از آنها کیفرخواست تنظیم شده است. پلیس ترکیه همچنین ۲۷سپتامبر عملیات وسیعی را در ۱۸ استان کشور علیه موسسات و بنیادهای وابسته به سازمان «خدمت»، که از اندیشه‌های فتح‌الله گولن پیروی می‌کنند، انجام داده است. دادستانی ترکیه برای بیش از ۱۲۰نفر از اعضای موسسه خدمات انسانی وابسته به گولن قرار بازداشت صادر کرده است.
تمدید وضعیت اضطراری
به‌دنبال این کودتای نافرجام، اردوغان سه ماه در این کشور وضعیت اضطراری اعلام کرد. در آن زمان اردوغان گفته بود که شهروندان نباید کمترین نگرانی در مورد دموکراسی، حاکمیت قانون، حقوق و آزادی‌های بنیادی داشته باشند و تاکید کرده بود که وضعیت اضطراری از ارزش‌های دموکراسی حفاظت خواهد کرد. حال روزنامه واشنگتن پست با اشاره به تمدید وضعیت اضطراری می‌نویسد: «تقریبا سه ماه پس از کودتا وضعیت اضطراری تمدید شده و پاکسازی‌های مظنونان به ارتباط با جنبش گولن همچنان بطور گسترده ادامه دارد.»
شورای امنیت ملی ترکیه پیشتر پیشنهاد کرده بود که وضعیت اضطراری به مدت سه ماه دیگر تمدید شود. به گفته این نهاد امنیتی، این اقدام از دموکراسی، حاکمیت قانون، حقوق (افراد) و آزادی شهروندان ترکیه پاسداری خواهد کرد. گفته شده، از زمان اعلام وضعیت اضطراری در این کشور تاکنون بیش از ۳۰هزار نفر بازداشت شده‌اند.
رسانه‌های ترکیه‌یی گزارش داده‌اند که دولت ۳۲هزار نفر از زمان کودتای نافرجام بازداشت و به‌دلیل ارتباط با جنبش گولن تفهیم اتهام کرده است. به گزارش بی‌بی‌سی، فتح‌الله گولن و اردوغان درباره نحوه انجام اصلاحات در جامعه ترکیه دیدگاه‌های متفاوتی دارند. اردوغان به‌دنبال اسلامی کردن از بالا به پایین جامعه از طریق اعمال قدرت حکومت است، اما گولن بیشتر طرفدار فعالیت‌های مردمی در سطح جامعه است. این نوع نگاه باعث شده که نسلی از هواداران گولن در حکومت، رسانه‌ها و عرصه تجارت ترکیه به موقعیت‌های مهمی دست پیدا کنند. این نفوذ داخلی به‌نحو فزاینده‌یی برای اردوغان دردسرساز شده است، چرا که او می‌خواهد در بحبوحه نا آرامی‌های فعلی در داخل ترکیه همچنین منطقه، با اقتداری آهنین بر کشور حکمرانی کند. برخی معتقدند که رویارویی کنونی میان اردوغان و گولن یادآور روابط خصمانه مصطفی کمال آتاتورک با سعید نورسی، مبلغ مذهبی و سیاسی کرد، در سال‌های اولیه تشکیل جمهوری ترکیه است. بر این اساس، یک‌بار دیگر یک دولتمرد مشغول کشمکش با یک شخصیت مذهبی است. اما این‌بار شبکه این واعظ روحانی بین‌المللی است و پیروان بسیاری دارد به همین دلیل ریشه‌کن کردن آن
برای اردوغان آسان نخواهد بود؛ چه برسد به ریشه‌کنی آن در سراسر جهان.
اردوغان چندی پیش با هشدار درباره فعالیت بین‌المللی شبکه گولن در سراسر جهان، به مقامات کشورهای آفریقایی هشدار داده که گولن فقط به‌دنبال قدرت گرفتن در ترکیه نیست و تلاش می‌کند در آفریقا نیز قدرت بگیرد. رییس‌جمهوری ترکیه بااشاره به وجود برخی مدارس تحت کنترل گولن در کشورهای آفریقایی، تاکید کرده که تلاش کرده این مدارس را تعطیل کند اما تاکنون مقامات آفریقایی به این درخواست وی پاسخ مثبت نداده‌اند. گفته شده، گولن علاوه بر ترکیه، در 120کشور جهان مدرسه و مرکز آموزش عالی دایر کرده است.
