گروه جهان|
وتوی باراک اوباما، رییس‌جمهور امریکا، بازماندگان حادثه تروریستی 11سپتامبر را از شکایت علیه عربستان سعودی بازداشت. وتوی اوباما بزرگ‌ترین رویارویی او با کنگره‌یی است که با اکثریت آرا به دنبال پیگیری این لایحه شکایت است.
به گزارش نیویورک تایمز، دوازدهمین وتوی اوباما قابل پیش‌بینی‌ترین وتوی او در طول ریاست‌جمهوری‌اش بوده است. با این حال مخالفان وتوی رییس‌جمهور قصد دارند، این لایحه را هفته آینده بار دیگر به کنگره ببرند تا با قانون آرای اکثریت، وتوی او را باطل کنند. چنانچه کنگره موفق به لغو وتوی اوباما شود، این نخستین بار در دوران ریاست‌جمهوری اوباما خواهد بود که وتوی اوباما در برابر رای کنگره ناکام می‌ماند. سناتورهای حامی این طرح، دقایقی پس از اعلام کاخ سفید مبنی بر وتوی این مصوبه، به رسانه‌های امریکایی گفتند که «تقریبا مطمئن‌اند امضای کافی برای لغو وتوی رییس‌جمهوری جمع خواهد شد.» در صورتی‌که اوباما اقدامی نمی‌کرد، این تصمیم به عنوان قانون لازم‌الاجرا می‌شد.
قانونگذاران امریکایی اوایل امسال پس از فشار گروه‌های حامی قربانیان حملات تروریستی 11سپتامبر 2001 به اتفاق آرا از لایحه «عدالت علیه حامیان اقدام تروریستی» حمایت کردند. این لایحه به مصونیت کشورهای خارجی از پیگرد حقوقی در ایالات متحده پایان می‌دهد و در صورتی که مشخص شود کشوری در یک حمله تروریستی در امریکا دست داشته است، اجازه می‌دهد تا پیگردهای مدنی فدرال به جریان بیفتد. این طرح را «چاک شومر» سناتور هم حزبی اوباما از نیویورک و «جان کورنین» سناتور جمهوری‌خواه از تگزاس تدوین کرده بودند و اکنون در صورتی که دو سوم نمایندگان کنگره دوباره به تصویب آن رای دهند، آن وقت با ابطال وتوی رییس‌جمهوری، این طرح به یک مصوبه قانونی تبدیل خواهد شد.
باراک اوباما در پیام همراه وتوی خود نوشت: «عمیقا با خانواده قربانیان حملات تروریستی 11سپتامبر همدردی می‌کنم.» با این حال او تاکید کرده که «چنین لایحه‌یی شدیدا به منافع و امنیت ملی امریکا لطمه می‌زند و موجب می‌شود تا ائتلاف مهمی ضربه بخورد.» بنا بر ادعای اوباما چنین لایحه‌یی نه از امریکایی‌ها در مقابل حملات تروریستی محافظت می‌کند و نه اثرگذاری واکنش امریکا به چنین حملاتی را ارتقا می‌دهد. اوباما پیش از این اظهار کرده بود با حذف مصونیت مقامات دولت سعودی توسط این لایحه ممکن است راه برای سایر کشورها جهت انجام اقدامی مشابه علیه امریکا باز شود.
چهار ماه پیش همزمان با فعالیت‌های کنگره برای پیشبرد این لایحه عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان سعودی هشدار داد که این اقدام می‌تواند باعث شود دولت او سرمایه‌هایش را از امریکا خارج کند؛ هر چند او بعدها کمی این گفته خود را تعدیل کرد. عربستان سعودی هر گونه دخالت در حملات سال ۲۰۰۱ به برج‌های دوقلوی مرکز تجارت جهانی در نیویورک و ساختمان وزارت دفاع امریکا، پنتاگون در واشنگتن را رد می‌کند. با وجود این از ۱۹نفر اعضای القاعده که در آن حملات دست داشتند ۱۵نفر شهروند عربستان سعودی بودند و این موضوع در ۱۵سال گذشته همواره نام عربستان را در کانون توجه بازماندگان این حملات نگه داشته است.
لایحه‌ای له یا علیه منافع امریکا
در طول تاریخ کنگره امریکا تنها در ۱۰درصد موارد توانسته به اجماع لازم برای لغو وتو رییس‌جمهوری دست پیدا کند. اگر کنگره بتواند با اجماع آرا لایحه وتو رییس‌جمهور را لغو کند، قانونی شدن این لایحه حکم جنگ جدید لفظی میان جمهوری‌خواهان و دمکرات‌ها را پیدا خواهد کرد. اعضای دولت اوباما در روزهای اخیر به شدت به این لایحه که از سوی اوباما وتو شده، حمله کرده‌اند. از نظر مقامات دولتی امریکا این لایحه «وحشتناک» است و آینده امریکا را تهدید می‌کند. اشتون کارتر، وزیر دفاع امریکا یکی از همین افراد است که معتقد است این لایحه تماما به ضرر امریکا تمام خواهد شد. این جملات تکرار اظهارات اخیر ژنرال دانفورد، فرمانده ستاد ارتش امریکا و نمونه دیگری از سخنان اوباما علیه این لایحه است.
مصونیت دولت‌ها در قوانین امریکا به خوبی رعایت می‌شود و درحالی که تئوری حمایت از تروریسم یک استثنا محسوب می‌شود در عمل این مساله تنها برای کشورهایی استفاده شده که دولت فعلی از شکایت از آنها حمایت می‌کرده است. گزارش امریکا از حوادث 11سپتامبر به ویژه گزارش 28صفحه‌یی مشهور جزییاتی از مشارکت مقامات سعودی ازجمله اعضای خاندان سلطنتی را در حمایت از عاملان این حملات نشان می‌دهد.
افشای مفاد بخش سری مربوط به دخالت عربستان در حادثه 11سپتامبر نشان داد با وجود اینکه دولت امریکا همواره تلاش کرده تا عربستان را به عنوان یک متحد استراتژیک واشنگتن در خاورمیانه و خلیج فارس قلمداد کند اما عملا ریاض حداقل در حادثه 11سپتامبر با ارائه انواع کمک‌ها و خدمات به عاملان حملات 11سپتامبر به امریکا ضربه زده است. به ویژه اینکه در این مساله پای برخی شاهزادگان و مقامات ارشد سعودی نیز در میان است.
در میان این فعالیت‌ها سران عربستان سعودی بیکار ننشستند و با استقرار و به کار بردن یک لابی مستقر در واشنگتن تلاش کردند تا این لایحه را به هر ترتیب ممکن از دایره رای‌گیری خارج کنند. سناتور چاک شومر در واکنش به این فعالیت‌ها گفت: «وتو رییس‌جمهور واقعا ناامیدکننده بود. اگر سعودی‌ها واقعا معتقدند که نقشی ندارند و بی‌گناه هستند باید در مورد این سنگ‌اندازی‌ها تجدید نظر کنند.» در این میان خانواده قربانیان حملات تروریستی 11سپتامبر اعلام کردند که «وتو اوباما هیچ دلیل قانع‌کننده‌یی نداشته و تنها موجب خشم بیشتر آنها شده است.»
درحالی که کاخ سفید تلاش کرده است محتوای گزارش محرمانه کنگره را درباره نقش عربستان «نه چندان مهم» جلوه دهد، منازعات هنوز بر سر این موضوع که امریکا تمایل دارد، همکاری سعودی‌ها با تروریسم جهانی را نادیده بگیرد تا بتواند از جنایتکاران دولت امریکا در مقابل فرآیندی مشابه حفاظت کند، ادامه دارد.
