گروه راه و شهرسازی |
پس از نشست‌های سریالی زمین در مناطق مختلف شهر تهران این‌بار گودبرداری 32متری در خیابان سهیل باعث نگرانی ساکنان این منطقه از شمال تهران شده است. گودبرداری 32متری درحالی در این خیابان انجام شده است که وزارت راه و شهرسازی بر خطرناک و غیرقانونی بودن آن تاکید دارد و در مقابل شهرداری نیز با اعلام اینکه مجوز پروژه در کمیسیون ماده5 اخذ شده است، به کار خود ادامه می‌دهد.
به گفته مسعود حمزه‌یی مدیرکل دفتر نظارت بر طرح‌های توسعه و عمران وزارت راه و شهرسازی براساس نقشه‌ها، ارتفاع ساختمان بالغ بر ۳۸متر است یعنی ساختمان مسکونی ۱۰طبقه که توجیه قانونی ندارد، درحالی که این ساختمان باید در ۴طبقه احداث می‌شد.
مدیرکل دفتر نظارت بر طرح‌های توسعه و عمران وزارت راه و شهرسازی، مجتمع کوروش و پالادیوم را دو نمونه‌یی از جنس رعایت نکردن ضوابط و دور زدن قانون عنوان کرد و افزود: مجتمع کوروش و پالادیوم دو نمونه‌یی هستند که به معنای واقعی دو تجربه ناموفق مال‌ها و مجتمع‌های تجاری بزرگ محسوب می‌شوند و اینکه چگونه در داخل بافت مسکونی شکل گرفتند و به‌شدت آرامش ساکنان محل را تحت‌تاثیر قرار دادند.
به گفته وی، هر ساخت و ساز و اتفاقی که بخواهد فراتر از طرح جامع شهر تهران در کمیسیون ماده۵ تصمیم‌گیری شود، الزاما باید به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران برسد که این فرآیند درمورد پروژه فرهنگی-تجاری سهیل در خیابان میرزاپور رخ نداده است.
گفته می‌شود گودبرداری ۳۲متری صدای اهالی شمال پایتخت را درآورده است. این درحالی است که شهرداری تهران معتقد است همه‌چیز درست است و مو لای درز مجوزهای صادر شده‌اش نمی‌رود. پشمچی‌زاده معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران نیز در حمایت از این پروژه گفته است: زمین ۱۲هزار و ۷۰۰متری است که در زمان خود با مصوبه قانونی کمیسیون ماده۵ پروانه ساختمانی گرفته و همه اقدامات براساس ضوابط و مقررات اتفاق افتاده است. براساس مصوبه کمیسیون ماده۵، تراکم به ۲۸۰درصد تنزل پیدا کرده و از هفت طبقه به چهار طبقه تقلیل پیدا کرده است.
وی این مصوبه (کمیسیون ماده۵) را درست و قانونی دانسته و اظهار داشته است: در این پروژه سعی شده با توزیع زمانی سفر در این موقعیت محلی یعنی بخشی به‌عنوان ورزشی، بخشی به‌عنوان فرهنگی و بخشی به‌عنوان تجاری پشتیبان سکونت این مسائل و موضوعات ترافیکی تا حد امکان تقلیل پیدا کند و مدیریت شود.
این درحالی است که وزارت راه و شهرسازی همچنان در برابر ساخت این پروژه تجاری سینه سپر کرده و معتقد است شهرداری تهران به‌عنوان دستگاه مجری از سندهای بالادستی و طرح جامع شهر تهران در برخی پروژه‌ها تبعیت نمی‌کند. به گفته این وزارتخانه نباید بیش از چهار طبقه در این منطقه ساخته شود؛ درحالی که این مجتمع برای ۱۰طبقه با ۱۲۰هزار متر فضای تجاری و فرهنگی تعریف شده است.
پیش‌تر، حامد مظاهریان معاون مسکن و ساختمان وزیر راه‌وشهرسازی درمورد گودبرداری خیابان سهیل گفته بود: محل پروژه و همان خیابان با مشکلات عمده ترافیکی روبه‌روست و مجاور خیابان‌های 8 و 12متری است که کشش این ساخت و ساز و این گودبرداری در مقیاس وسیع را ندارد. در بررسی‌های انجام شده، مشخص شد که حتی کمیته کار کمیسیون شهرداری نیز به اینکه این پروژه بار ترافیکی برای منطقه ایجاد خواهد کرد، تاکید کرده و این مورد بارها مطرح شده که باید مشکلات آن حل شود اما برای حل این مشکل اقدامی صورت نگرفته است.
وی این پروژه را به‌دلیل گودبرداری بسیار عمیق 32متری در شهر، گودبرداری بسیار نادری در مقیاس‌های شهری دانست.
وی در مصاحبه دیگری عنوان کرده بود که این پروژه در بافت پیرامونی خود مقیاس نامعقولی دارد. به گفته این مقام مسوول منطقه مورد‌نظر طبق طرح جامع شهری منطقهR ۱۲۱ است یعنی منطقه مسکونی با حداکثر طبقات ۴طبقه و ۶۰درصد ساخت، درحالی که این پروژه در 100درصد فضا گودبرداری شده و ۱۲۰هزار متر فضای تجاری-فرهنگی برای آن پیش‌بینی شده است و مقیاس غیرمتعارفی در محدوده خود دارد.
همچنین فرزانه صادق مالواجرد مدیرکل دفتر معماری، طراحی شهری و بافت‌های واجد ارزش وزارت راه و شهرسازی نیز درمورد این پروژه و مسائل شهرسازی آن پیش‌تر گفته بود: اتفاقی که در خیابان سهیل افتاده برخلاف طرح فرادست است اما مانند انبوهی از تغییرات که در بازه زمانی سال‌های۹۰ تا ۹۲ در کمیسیون ماده5 شهر تهران انجام شده به ظاهر شکل قانونی گرفته و صدور پروانه هم انجام شده است. آنچه در این باره قابل‌توجه است، به وجود آمدن حق مکتسبه فردی به‌واسطه تصمیمات کمیسیون‌های ماده5 در برابر نادیده انگاشتن حقوق شهروندی و مطالبات حق عمومی است.
گودبرداری خیابان سهیل در شرایطی انجام می‌شود که زمان زیادی از حادثه نشست زمین در خیابان پیامبر نمی‌گذرد. به گفته کارشناسان، دلیل اصلی نشست‌های اخیر تغییر مسیر آب‌های زیرزمینی است. از آنجا که بعد از گودبرداری اطراف زمین را بتن‌ریزی می‌کنند بنابراین آب‌های زیرزمینی به شکل طبیعی تغییر مسیر داده و در بخش‌های دیگر باعث فرونشست زمین می‌شوند.
به گزارش «تعادل»، گودبرداری‌های عمیق به‌خصوص در مناطق شهری به‌دلیل خطرات احتمالی اهمیت زیادی دارد، چراکه پایداری سازه‌های مجاور، متاثر از میزان نشست پی‌های مجاور همچنین جابه‌جایی دیواره گودبرداری است. طی دست‌کم یک‌سال اخیر گودبرداری‌های عمیق در مقایسه با ساخت‌وسازهای کم ارتفاع و کم عمق افزایش پیدا کرده که دلیل آن تامین پارکینگ موردنیاز برای طبقات بالاست. شاید دلیل ساخت این طبقات منفی پارکینگ باشد؛ اما گروهی از سازندگان جز پارکینگ از طبقات زیرین استفاده تجاری نیز می‌کنند.
یکی از خطراتی که ایجاد گودهای عمیق برای پایتخت ایجاد می‌کنند، افزایش حوادث و تلفات گودبرداری در شهر تهران است. یکی از اصلی‌ترین علل بالا بودن حوادث و تلفات گودبرداری در شهر تهران رواج بلندمرتبه‌سازی است. بدیهی است که هرچه تعداد طبقات یک ساختمان بیشتر باشد، پارکینگ بیشتری موردنیاز است؛ بنابراین در ساختمان‌های بلندمرتبه علاوه بر افزایش ارتفاع نسبت به سایر ساختمان‌ها تعداد طبقات منفی که به پارکینگ اختصاص پیدا می‌کند هم بیشتر است که برای تامین این فضا گودبرداری با عمق بیشتری انجام می‌شود. این گودبرداری‌های عمیق سبب تغییر مسیر آب‌های زیرزمینی و رفتن آنها به لایه‌های عمیق‌تر زمین می‌شود. درنتیجه علاوه بر اینکه شاهد نشست زمین در این مناطق خواهیم بود در درازمدت شرایط زیست‌محیطی آن منطقه نیز دستخوش تغییر می‌شود.
لازم به ذکر است پیگیری‌های «تعادل» برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه از اعضای کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران به جایی نرسید و محمد سالاری رییس این کمیسیون درخصوص گودبرداری خیابان سهیل تهران اظهار بی‌اطلاعی کرد.
