گروه بنگاه‌ها
توسعه کسب و کار کوچک براساس مزیت‌های استانی و منطقه‌یی یکی از برنامه‌های دولت یازدهم برای مقابله با هیولای بیکاری است که به‌دلیل عدم سرمایه‌گذاری مناسب دولت گذشته به یک «اپیدمی» ریشه‌دار در اقتصاد و معیشت ایرانیان بدل شده است؛ معضلی که باعث شده تا اکثر چهره‌های برجسته نظام نسبت به ابعاد مختلف آن واکنش نشان دهند و از دولت یازدهم بخواهند که در این زمینه هرچه سریع‌تر دست به اقدامات عاجل بزند. واکنش دولت یازدهم به این مطالبات به‌حق و قرار گرفتن در یک وضعیت طبیعی آن است که نهضت کارآفرینی را به‌صورت مویرگی از بخش‌ها و مناطق دور افتاده و مرزی تا کلان‌شهرهای اصلی کشور گسترش دهد. نمونه‌های موفقی از این ایده بنیادین در سراسر کشورمان به چشم می‌خورند که با کمترین حجم سرمایه‌گذاری و با استفاده از مزیت‌های منطقه‌یی توانسته‌اند زیربنای یک کار و کاسبی جمع و جور و خانوادگی را برپا کنند.
صفحه بنگاه‌های «تعادل» به تناوب تلاش کرده تا بازتابی از این نمونه‌های کوچک، اما تاثیرگذار را رصد کند و در قالب روایت‌های میدانی دراختیار مخاطبان قرار دهد. در این شماره پای صحبت‌های کارآفرینان خردی می‌نشینیم که در بخش تولید عسل و زنبورداری توانسته‌اند برای خود و اطرافیان‌شان طرحی از یک اشتغال مولد و پایدار را بریزند. روایت اول متعلق به بانوی کارآفرینی است که در روستای «چو» از توابع استان کردستان از طریق پرورش، تولید و صادرات عسل توانسته برای 11نفر اشتغال ایجاد کند و روایت دوم مربوط به شهروندی در یکی از روستاهای گیلانغرب در استان کرمانشاه است که به‌وسیله زنبورداری ارزش افزوده فراوانی را برای خود و خانواده‌اش ایجاد کرده است. ماجراهایی که هر کدام از آنها می‌تواند تلنگری برای افرادی باشد که باوجود برخورداری از امکانات و توانایی‌های فردی، قادر به ایجاد یک کسب و کار مولد و پایدار نیستند.
اهمیت رعایت اصول علمی در پرورش عسل
استان‌های البرز، اردبیل و کردستان ازجمله استان‌هایی محسوب می‌شوند که در طرح مزیت‌های منطقه‌یی به‌عنوان کانون‌های مناسب برای تولید و صادرات عسل طبقه‌بندی شده‌اند. روستای چو در شهرستان مریوان 30سال است که میزبان بانوی کارآفرینی است که برای 11نفر اشتغالزایی ایجاد کرده است. پرورش زنبورعسل باتوجه به هزینه کم برای آغاز کار و سود زیاد برای تولید‌کننده می‌تواند در استان کردستان به‌عنوان شغل محسوب شود.
کیفیت عسل طبیعی استان کردستان در سطح بین‌المللی زبانزد است، این مساله ناشی از اقلیم خاص و شرایط طبیعی ویژه این منطقه از کشورمان است. در گذشته‌یی نه چندان دور و پیش از آغاز موج ویرانگر مهاجرت از روستا به شهر، بخش عظیمی از روستاییان در کنار کار کشاورزی به پرورش زنبور عسل می‌پرداختند. امروز اما پرورش زنبور در ایران شرایط مناسبی ندارد.
هرچند در نقاطی از استان کردستان وجود ریزگردها باعث کاهش تولید و مرگ زنبورها می‌شود، در سایر نقاط هم با از بین رفتن فرهنگ کار و گسترش میل به مشاغل دولتی و پشت میزنشینی، تمایل کمتری به پرورش زنبور مشاهده می‌شود. این درحالی است که پرورش زنبور در صورت رعایت اصول علمی، پیشه‌یی بسیار سودآور است. هرچند چرخه پرورش زنبور در ایران در سطح کلان از فقدان صنایع تبدیلی و بسته‌بندی نیز به‌شدت رنج می‌برد و به‌همین دلیل بازارهای خود را در جهان هر روز از دست می‌دهد.
بهبود معیشت از طریق
کارگاه‌های کوچک خانگی
آسمان را گرفته در آغوش، کوه‌های بلند روستای چو، جایی که میزبان بانویی موفق در تولید عسل استان کردستان است، اینجا نقطه‌یی از استان کردستان است؛ قدم‌هایم را که بر می‌دارم و به آنجا نزدیک‌تر می‌شوم، احساسی عجیب دلم را فرا می‌گیرد که چطور یک زن می‌تواند در کنار نیش این همه زنبور تحمل کند، اما نقله خانم می‌گوید: من هم ابتدا از نزدیک شدن به زنبورهای عسل می‌ترسیدم و اوایل کار بیشتر نیش زنبورها اذیتم می‌کرد اما پس از مدتی که از زنبورها شناخت پیدا کردم، بدون اینکه دستکش داشته باشم، میان آنها می‌روم. به میان 100کندوی رنگارنگی که درآمدزایی 11نفر را از طریق این محصول شیرین خدادادی ایجاد کرده است.
مرد و زن نمی‌شناسد، وقتی پشتکار باشد و تکیه بر توان داخلی، آن وقت است که می‌توان نشدنی‌ها را ممکن کرد، نمونه آن هم یکی از بانوان مریوانی است که با اعتقاد به اصل «ما می‌توانیم» این روزها یک زنبوردار نمونه در استان کردستان است. می‌گوید به‌دنبال اشتغالزایی است، حرف‌هایش قابل تامل است، برای کسانی که به ایجاد اشتغال از طریق این کارگاه‌های کوچک و مردمان مقاوم اعتقادی ندارند و دست روی دست گذاشته‌اند تا آمار بیکاری بالا و بالاتر برود.
نقله رحمانی بانوی مریوانی که 30سال است مشغول به حرفه زنبورداری است، می‌گوید: سالانه از هر کندو 5کیلو عسل برداشت داریم.
تولیدی عسل طبیعی و درمانی
از گون‌های رشدیافته در دل کوه‌ها
این بانوی کارآفرین روستایی رمز موفقیت خود را در علاقه، پشتکار و حمایت خانواده می‌داند و همسری که خانواده را برتر از کار برای خود در زندگی‌اش می‌داند و می‌گوید: «اگر قرار باشد من هر روز ساعت 8 به محل کارم بیایم تمام کارهای خانواده‌ام را ابتدا در اولویت قرار می‌دهم سپس به اینجا می‌آیم.» نقله رحمانی می‌گوید: هیچ‌وقت برای شروع کاری ترس نداشته باشید چون حتی اگر چندین‌بار هم شکست بخورید اما باور و ایمان قلبی به خداوند و تلاش و همت در وجود انسان باشد مطمئنا روزی به پیروزی دست خواهد یافت. بدون شک امثال این بانوی کردستانی الگوی مناسبی هستند برای جوانانی که هنوز در اندیشه پشت میزنشینی هستند.
مسوولان جلوی عسل تقلبی را بگیرند
این زنبوردار موفق بااشاره به اینکه مشکل اساسی آنها عرضه در بازار است، ادامه می‌دهد: «وجود عسل‌های تقلبی در بازار و عرضه آنها با قیمت پایین رقابت نابرابر و ناعادلانه‌یی را برای ما ایجاد می‌کند به‌طوری‌که افراد کمتری خریدار عسل طبیعی هستند و این برای ما مشکل‌ساز است و باید مسوولان فکری برای ورود عسل بی‌کیفیت و تقلبی کنند.»
این بانوی کارآفرین با بیان اینکه به دلیل هزینه‌های بالای زنبورداری دولت از این حرفه حمایت نمی‌کند، می‌گوید: از آنجا که توسعه این شغل موجب گسترش اقتصاد مقاومتی در کشور می‌شود، باید حمایت‌های لازم ازسوی دولت انجام گیرد. خانم رحمانی تصریح می‌کند: با قرار گرفتن در طبیعت و بهره‌گیری از همین عسل‌های طبیعی می‌توان بدنی سلامت و زندگی سالمی داشت چراکه متاسفانه ما انسان‌ها ذائقه خود را در عصر امروز به‌وسیله تکنولوژی تغییر داده‌ایم و از علم خداوند در خلافش استفاده می‌کنیم.
این بانوی کارآفرین توصیه‌یی به بانوان علاقه‌مند به حرفه زنبورداری کرد و گفت: توصیه من برای بانوان علاقه‌مند در شغل زنبورداری در مرحله اول این است که پس از فراهم کردن مکان مناسبی برای پرورش زنبور عسل، به کلاس‌های فنی و حرفه‌یی رفته یا تحصیلات کلاسیک را در دانشگاه‌ها سپری کنند و مطمئنا می‌توانند در حرفه خود موفق باشند.
اگرچه چرخ صنعت استان کردستان به واسطه کمبود کارخانه‌ها در این دیار به خوبی نمی‌چرخد اما حمایت از همین تولید‌کنندگان کوچک راهی برای برخورداری از اقتصاد پایدار را فراهم می‌کند.
درآمد 90 میلیون ریالی از تولید عسل
اما به فاصله چند صد کیلومتری استان کردستان در شهرستان گیلانغرب استان کرمانشاه روایت دیگری از تلاش برای تولید و موفقیت وجود دارد که می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد؛ شهرستان گیلانغرب در غرب استان کرمانشاه به لحاظ واقع شدن در بن‌بست و محرومیت همواره نیازمند توجه بیش از پیش مسوولان برای رفع محرومیت خود بوده است اما در سایه برخی کم‌توجهی‌های گذشته و عدم سرمایه‌گذاری مناسب محرومیت در این شهر روند افزایشی و صعودی گونه به خود گرفته که پیامد آن ظهور آمار بالای بیکاری بوده است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بسیج سازندگی، امان‌الله پرمهر یکی از مجریان عرصه زنبورداری است که درخصوص وضعیت فعالیت خود می‌گوید: «باتوجه به علاقه شخصی خود تصمیم گرفتم به بسیج سازندگی شهرستان مراجعه کنم و از کم و کیف روند واگذاری تسهیلات اشتغالزایی در جریان قرار گیرم، بر این اساس حوزه فعالیت زنبورداری را انتخاب کرده و از محل دریافت تسهیلات آن طرح را راه‌اندازی کردم.»
این فعال کارآفرینی افزود: «بنده که دارای تحصیلات کارشناسی هستم با دریافت مبلغ 150میلیون ریال تسهیلات مقدمات اجرای طرح زنبورعسل را با خرید و مهیا کردن بیش از 80کندو و کلونی زنبورعسل کلید زدم و اکنون هم از شرایط طرح رضایت دارم.»
پرمهر ادامه می‌دهد: «فعالیت در عرصه‌های اقتصاد مقاومتی را باید نه تنها با دید اشتغالزایی بلکه با دید ترویج روحیه کارآفرینی، استقلال، تولید داخلی و همچنین حرکت در مسیر خودکفایی کشور عزیزمان دید کما اینکه بنده و همسرم اگرچه فرهنگی هستیم ولی در این راستا و برای تحقق امر اقتصاد مقاومتی وارد فاز این حوزه شده‌ایم تا عملکرد موثری را در این بستر از خود نشان دهیم.»
این فعال کارآفرینی که این طرح را با علاقه و جدیت اجرا کرده درخصوص میزان درآمد ریالی آن می‌گوید: «باتوجه به میزان تولید عسل از این کلونی‌ها به‌عنوان یک طرح خانگی علاوه بر مصرف خانواده و آشنایان، عرصه مورد فعالیت من، در سال به‌صورت خالص مبلغ 90میلیون ریال درآمدزایی برای خانواده دارد.»
