بیبیسی ستارهشناسان به تازگی نخستین کاتالوگ از بیش از یک میلیارد ستاره را منتشر کردهاند که توسط ماهواره گایا طی بزرگترین تحلیل اجسام کل آسمان رصد شده بودند. ماهواره گایا در راه خود برای مونتاژ دقیقترین نقشه سهبعدی از کهکشان راه شیری، موقعیت دقیق و درخشش یکمیلیارد و 142میلیون ستاره را مشخص کرده است. این ماهواره سازمان فضایی اروپا در دسامبر2013 به فضا پرتاب شد و از آن زمان با گردش در مدار خورشید، با استفاده از دوربین میلیارد پیکسلی خود از سایر کهکشان تصویربرداری میکند. این دوربین که بزرگترین نمونه در نوع خود به شمار میرود میتواند یک تار موی انسان را از فاصله 1000کیلومتری مشاهده کند. اکنون دانشمندان سازمان فضایی اروپا از این تصاویر استفاده کرده و یک نقشه سهبعدی از کهکشان راه شیری را ایجاد کردهاند. این نقشه مساحتی در حدود 100هزار سال نوری را پوشش میدهد و شامل بیش از یکمیلیارد ستاره است. این نقشه 100برابر کاملتر از همه نقشههای موجود از راه شیری است.
در این نقشه، موقعیت و حرکت هر ستاره ترسیم شده که به ستارهشناسان اجازه میدهد فواصل آنها را از زمین تعیین کنند. دادههایی درمورد دما، درخشش و ترکیبات شیمیایی حدود دو میلیون نمونه از درخشانترین ستارهها نیز در این نقشه آمده است.
البته با وجود این سطح از دقت، نقشه مذکور تنها یک درصد از تعداد برآورد شده کل ستارگان کهکشان راه شیری را دربر گرفته است. از این رو ماهواره گایا همچنان تا دو سال دیگر به کار خود برای رصد کهکشان ادامه خواهد داد.
اطلاعات به دست آمده از این ماموریت برای درک منشا و تکامل کهکشان راه شیری، کشف هزاران جهان جدید، تشخیص سیارکهای تهدیدآمیز برای زمین، یادگیری درمورد توزیع ماده تاریک و حتی آزمایش نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین استفاده خواهد شد.