لزوم قرینه‌سازی ماهیت نهادهای دولتی

برجام تنها پایان مناقشات هسته‌یی نبود بلکه نقطه شروع اصلاحات ساختاری ایران نیز است. از این‌رو دولت یازدهم بار برزمین مانده تجدید ساختارهای خود را باید با عزمی جدی‌تر آغاز کند و برای سروسامان دادن به زیربناهای اقتصادی از این فرصت نهایت استفاده را داشته باشد. یکی از مهم‌ترین تغییراتی که دولت یازدهم باید آن را پیگیری کند، تجدید طراحی ساختار دولت است. نهادهای دولتی سازمان‌هایی هستند با اینرسی بالا، بسیار بزرگ با مقررات بسیار که بهره‌وری چندانی هم ندارد. این ساختار ضمن اینکه هزینه‌های گزافی برای کشور دارد، فاقد کارآیی و چابکی لازم برای رشدهای جهش‌گونه است؛ به‌طوری‌که همچنان این نارسایی‌ها با ایجاد مشکلات بسیار انرژی زیادی نیز تلف می‌کند. بنابراین به نظر می‌رسد تجدید ساختارهای دولتی بسیار اهمیت دارد؛ به‌طوری که ماموریت‌های وزارتخانه‌های دولتی باید دوباره بازبینی شود. به عبارت دیگر لازم است، ماموریت‌های سازمان‌های دولتی را دوباره بازتعریف کرد؛ چراکه از ابتدای انقلاب این ماموریت‌ها همچنان ثابت مانده و هیچ‌گونه تغییری نکرده است و حتی در دور‌ه‌های بعد نیز هم بر وظایف آنها افزوده شده است. این در حالی است که نگرش اداره جامعه توسط دولت تغییر یافته است، به‌طوری که در اوایل انقلاب گرایش به دولتی بودن بود اما پس از ابلاغ اصل 44قانون اساسی قرار شد، دولت نقش حاکمیتی را بپذیرد و تصدی‌گری را به مردم واگذار کند. ساختار دولت در این نگرش جدید هیچ تغییری نکرده است. دولتی که در گذشته در تلاش بود تا همه امور را در دست داشته باشد و هم‌اکنون در نگرش جدید نقش خود را تغییر داده و می‌خواهد تنها نقش حاکمیتی داشته باشد، باید در ماموریت سازمان‌های دولتی خود هم تغییر ایجاد کند. به‌طور مثال وزارت کشاورزی، وزارت صنایع و نیرو قبل از تغییر نگرش هیچ تغییری نکرده‌اند، در حالی که تغییر نگرش دولت باید اثرات عمیقی بر ساختار سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها داشته باشد. این موضوع در دولت‌ قبل کاملا فراموش شده بود اما هم‌اکنون که دولت با اصلاح ساختار سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در این راه گام برداشت و البته برای ادامه این فرآیند راه بسیار مهم و سختی هم در پیش دارد، نیاز به برنامه‌ریزی و بررسی بسیار زیاد وجود دارد. همین موضوع که با تحقیق و بررسی‌های بسیار، وظایف وزارت خانه‌ها را دوباره باز تعریف کنیم و به‌طور مثال ببینیم که اصلا وزارت جهادکشاورزی در برهه کنونی چه وظیفه‌یی دارد و با وجود سابقه 80-70ساله که مدام هم بر وظیفه آن افزوده شده، دوباره ارزیابی شود ضمن اینکه بررسی کنیم که چه وظایف جدیدی در آینده به آن محول شود و با استفاده از چه نیروهایی می‌تواند از عهده اجراییات لازم بربیاید تا وزارتخانه مورد نظر را به سوی جایگاه اصلی خود سوق دهد. اگرچه این اصلاح سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود اما بسیار ضروری و حایز اهمیت است.

مشاهده صفحات روزنامه