گروه گوناگون فارغالتحصیلان دانشگاهها، بعد از پایان تحصیلاتشان در ورود به بازار کار چه وضعیتی دارند؟ چهتعداد از آنها بهراحتی جذب بازارکار میشوند و چه تعداد بیکار میمانند یا به کارهای متفاوتی نسبت به تحصیلاتشان رو میآورند؟ اینها دغدغه کلی دانشجویان و فارغالتحصیلان در سراسر جهان است.
نرخ اشتغال فارغالتحصیلان در کشورهای مختلف، علاوه بر شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هر منطقهیی به تسهیلات و شرایطی که هر دولت برای فارغالتحصیلانش مهیا میکند نیز مربوط میشود. این آمار حتی ممکن است در یک کشور، در سالهای مختلف ثابت نباشد. همانطور که در قارهیی مانند اروپا، با توجه به اطلاعات منتشر شده توسط سازمان آمار اروپا، نرخ اشتغال در سراسر این قاره در نوسان است. ارائه آمارهایی در این زمینه میتواند به بررسی مشکلات و بیان راهکارهای مناسب بینجامد.
سازمان آمار اروپا، در تحقیقاتی با عنوان نرخ اشتغال فارغالتحصیلان اعلام کرده است که مالت با 96.9 درصد، آلمان با 93.3درصد و سوئد و هلند با 90.9 درصد، بالاترین نرخ اشتغال فارغالتحصیلان را به خود اختصاص دادهاند. سپس اتریش 90.3درصد، انگلستان 89.7درصد، لوکزامبورگ 96.6درصد، لیتوانی 88.5درصد و بلغارستان 8.1درصد از نرخ اشتغال فارغالتحصیلان را دارند.
بعد از این کشورها که در صدر جدول قرار دارند، مجارستان با 86.7، استونی 86.1، بلژیک 85.3، هلند51.1، لتونی 84.4، دانمارک83.8، ایرلند83.8، جمهوری چک 82.7، فنلاند 81.1، اسلوواکی 80.3، فرانسه79.2، اسلوونی78.5، رومانی77.1، کرواسی 76.2، پرتغال 75.5 و قبرس 73.6 با درصدی مشابه یکدیگر در جدول قرار گرفتهاند. از مالت با 96.9درصد به عنوان نخستین کشور تا قبرس با 73.6 درصد تقریبا شاهد نوسانی کم و شیبی ملایم هستیم و درصد اشتغال فارغالتحصیلان در این کشور تفاوت اندکی داشته است. در این میان، بیشترین کاهش را در 3 کشور آخر جدول میبینیم.
بر این اساس، اسپانیا با 68.7درصد، ایتالیا با 57.5درصد و یونان با 49.9درصد نرخ اشتغال فارغالتحصیلان، بهترتیب سه رتبه آخر جدول را به خود اختصاص دادهاند. در حقیقت میتوان گفت طبق آمار، بیشترین نرخ بیکاری فارغالتحصیلان را این کشورها دارند.
در میانه جدول، کشورهای توسعهیافته نیز مشاهده میشوند که با نرخ نه چندان بالایی در اشتغال فارغالتحصیلان روبهرو هستند. با توجه به گزارشهای ارائه شده میتوان مناسب نبودن نرخ اشتغال در این کشورها را اینگونه تحلیل کرد که کشورهای فوق بهشدت تحتتاثیر بحران مالی جهانی قرار گرفتهاند و گویا دامنه تحولات جهانی، سیاستهای داخلی آنان را نیز دستخوش تغییرات کرده است.
برهمین اساس نیز نتوانستهاند به نرخ مناسبی در اشتغال فارغالتحصیلان دست یابند. در این میان میتوان به رکود اقتصادی بزرگی اشاره کرد که در سالهای 2007 تا 2013 از ایالات متحده امریکا آغاز شد و به سرعت تمام بازارهای مالی اروپا را نیز تحتتاثیر قرار داد. کشورهای شمال اروپا، در این سالها افزایش ارزش پول، کاهش صادرات، رکود و افزایش بیکاری را تجربه کردند و کشورهای جنوبی این قاره مانند ایتالیا، اسپانیا و یونان دچار کسری تراز تجاری و کاهش صادرات شدند که به دنبال آن، روند رقابتی شدن اقتصادشان متوقف شد. بهنظر میرسد این بحران به وجود آمده، میتواند دلیلی برای نرخ پایین اشتغال فارغالتحصیلان در این کشورهای جنوبی اروپا باشد.
طبق بررسی کارشناسان، اگرچه در این بحران اقتصادی همه کشورهای حوزه یورو رکود اقتصادی و افزایش نرخ بیکاری را تجربه کرده بودند اما شرایط برای کشورهایی مثل یونان، اسپانیا و ایتالیا سختتر به نظر میرسد.
با نگاهی به آمارهای ارائه شده و مقایسه آنها با یکدیگر میتوان فهمید که ایجاد بحرانهای اقتصادی در یک منطقه، نه تنها آن کشور را درگیر میکند بلکه ممکن است تبعات آن تا مرزهای دورتر، حتی قارههای دیگر نیز برسد و آنها را دستخوش تغییرات زیادی کند که حتی جامعه جهانی نیز برای حل مشکلات ایجاد شده، ناچار به اقداماتی گسترده شود؛ مسالهیی که به نظر میرسد در این روزهای اروپا به خوبی مشاهده میشود.