گروه جهان|
ارتش ترکیه از چهارشنبه حملات توپخانهیی و هوایی سنگینی به شهر جرابلس در شمال سوریه را آغاز کرده است. مقامهای ترکیه عقب راندن شبهنظامیان داعش از مناطق مرزی ترکیه و سوریه را هدف این حمله عنوان کردهاند. ائتلاف بینالمللی ضد داعش به رهبری امریکا در این حمله همراه ترکیه است. یک منبع مسوول در وزارت خارجه سوریه تصریح کرده ورود تانکها و خودروهای زرهی ترکیه با پشتیبانی هوایی ائتلاف نقض آشکار حاکمیت سوریه است.
به گزارش خبرگزاری آناتولی به دنبال اصابت خمپاره در شهر قارقمیش استان غازیان تپه از سوی گروه تروریستی داعش بود که ارتش ترکیه اعلام کرد این حمله به معنای تجاوز آشکار به حاکمیت سرزمینی ترکیه است و قطعا با آن مقابله خواهد شد. از طرف دیگر ترکیه، داعش را مسوول حمله تروریستی هفته گذشته در شهر غازیآنتپ که منجر به کشته شدن بیش از 50 نفر شد، میداند. بر همین اساس ارتش ترکیه با اعزام یک تیم نظامی به مناطق مرزی خود در نزدیکی شهر جرابلس را فراهم کرد. اکنون گفته شده که نیروهای ترکیه به ۶۳ هدف در جرابلس حمله کرده و در ادامه هم نیروی هوایی ترکیه وارد عمل شده است. ائتلاف بینالمللی به رهبری ایالات متحده نیز از طریق هوایی از ارتش ترکیه حمایت کرده است.
پس از ماه نوامبر که ترکیه یک جنگنده روسی را نزدیک مرز ساقط کرد این نخستین بار بود که هواپیماهای جنگی یک کشور عضو ناتو در آسمان سوریه پرواز کرده و اهدافی را بمباران میکند. ترکیه و امریکا امیدوارند که با پاک کردن منطقه مرزی سوریه و ترکیه از داعش، جاده قاچاق که کمک مالی مهمی به نیروهای داعش است را نیز از بین ببرند.
جرابلس به لحاظ ژئوپلیتیک دارای اهمیت بالایی است. از یک سو قرار داشتن در نوار غربی رود فرات و اتصال به مناطق کردنشین و از سوی دیگر موقعیت حساس آن در کنار دریاچه اسد (بحیرة الأسد) در نزدیکی مرز ترکیه و سوریه، این منطقه را به شاهراه نظامی ترکیه و سوریه مبدل کرده است. برخی کارشناسان معتقدند با اشاره به موقعیت استراتژیک مهم جرابلس و ارتباط حیاتی آن با رقه که مرکز گروه تروریستی داعش است، گمانهزنی کردهاند که عملیات برونمرزی چهارشنبه ترکیه با هماهنگی امریکا و ائتلاف بینالمللی میتواند زمینه را برای عملیات موصل فراهم کرده و داعش از هر دو سو یعنی خاک سوریه و خاک عراق در تنگنا قرار داده شود.
مقامات ترکیه گفتهاند که با استفاده از حق قانونی خود در دفاع از کشور و با استناد به توافقنامههای بینالمللی، منشور سازمان ملل متحد و تصمیم عادلانه شورای امنیت سازمان و برای تضمین صلح و امنیت و تنبیه متجاوز و نیز لایحه مجلس ملی این کشور، عملیات برونمرزی خود علیه گروه تروریستی داعش را آغاز کرده است. از لحاظ سیاسی و براساس تصمیم مجلس ترکیه، دولت اجازه انجام عملیات نظامی برونمرزی را دارد.
حمله به مواضع کردها در شمال سوریه؟
گفته میشود در جریان حمله ترکیه به شمال سوریه به مواضع«یگانهای مدافع خلق» (YPG) هم شلیک شده است. یگانهای مدافع خلق نیروی شبه نظامی از کردهای سوریه است که در خط اول نبرد با داعش و دفاع از شهرهای کردنشین سوریه نظیر کوبانی بود و مورد حمایت امریکا نیز قرار دارند. ترکیه همواره نگران اقداماتی است که ممکن است باعث تقویت نیروهای کرد سوریه شود؛ گروهی که آن را شاخه حزب کارگران کردستان (پکک) میداند. به همین دلیل است که رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه همزمان با آغاز عملیات زمینی ارتش این کشور در سوریه تاکید کرده که ارتش عملیاتش را علیه داعش و گروه کردهای سوری حزب اتحاد دموکراتیک خلق در شمال سوریه آغاز کرده است.
به اعتقاد کارشناسان، اگرچه کردهای سوریه مورد حمایت ایالات متحده و روسیه هستند اما این احتمال وجود دارد که تحولات اخیر در روابط آنکارا ـ مسکو و سازش میان دو کشور، دست اردوغان در سرکوب مخالفان کرد در خاک سوریه را بازتر
از گذشته باشد.
ترکیه نگران است که نیروهای دموکراتیک سوریه با شکست داعش در شمال سوریه کنترل نزدیک به 98کیلومتر از مناطق میان جرابلس و اعزاز را به دست گیرند و یک منطقه خودمختار را برای خودشان در نزدیکی مرز ترکیه ایجاد کنند. ایلکر باشبوق، رییس سابق ستاد ارتش ترکیه هشدار داده که تشکیل یک کریدور کردی در نواحی مرزی، بزرگترین تهدید برای ترکیه است.
سفر بایدن همزمان با آغاز حمله زمینی
در همین حال جو بایدن، معاون اول رییسجمهوری ایالات متحده، چهارشنبه در ترکیه با مقامهای این کشور رایزنی کرد. او نخستین سیاستمدار بلندپایه غربی است که پس از کودتای نافرجام ۱۵جولای به ترکیه سفر میکند.
مناسبات امریکا و ترکیه در ماههای اخیر رو به سردی گذاشته است. پیشبینی میشود، استرداد فتحالله گولن به ترکیه یکی از موضوعات مورد بحث بایدن و سران سیاسی آنکارا باشد. همراه سابق رجب طیب اردوغان از سال ۱۹۹۹ در پنسیلوانیا امریکا زندگی میکند. سران ترکیه مخالفان خود را به پیروی از این واعظ ۷۵ساله متهم میکنند. حزب حاکم ترکیه گولن را عامل پشت پرده کودتای نافرجام اخیر معرفی کرده است. امریکا برای بررسی امکان استرداد او مدارک مستدل خواسته است.
آغاز رایزنیهای امریکا و روسیه
حمله زمینی ترکیه با حمایت ایالات متحده به سوریه در شرایطی آغاز شده که رسانههای خبری به نقل از یک دیپلمات روس گزارش دادند، رایزنیهای روسیه و امریکا درباره سوریه در ژنو پیشرفتهایی داشته است.
به گزارش نووستی، انتظار میرود در ژنو همکاری میان واشنگتن و مسکو درخصوص دورههای آتشبس انسانی در حلب و تضمین امنیت کاروانهای امدادرسانی که از جاده کاستیلو عبور خواهند کرد و نیز هماهنگی عملیات نیروهای مسلح علیه تروریسم مورد گفتوگو شود. دیداری که قرار است روزهای 26و 27 اگوست جاری (5 و 6 شهرویور) میان سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه و جان کری، همتای امریکاییاش برگزار شود بر نتایج مذاکرات متمرکز خواهد بود. پیش از این مسکو بارها بر لزوم آغاز حملات مشترک علیه گروههای تروریستی در سوریه تاکید
کرده بود.
مسکو و واشنگتن ریاست گروه بینالمللی حامیان سوریه با نزدیک به 20کشور را برعهده دارند و در نوامبر گذشته نقشه راهی برای تحقق صلح در سوریه تعیین کردند. سازمان ملل نیز این نقشه راه را که شامل تشکیل هیاتی انتقالی و تدوین قانون اساسی جدیدی برای سوریه و نیز برگزاری انتخابات تا اواسط سال 2017 است، تصویب کرد.